Czertyżne Przypisy | Bibliografia | Menu nawigacyjneCzertyżne
Uście Gorlickie (gmina)Opuszczone wsie w województwie małopolskimWsie biskupów krakowskich (województwo krakowskie)
Polscewojewództwie małopolskimpowiecie gorlickimgminie Uście GorlickieBeskidu NiskiegoCzertyżniankaBiałej Dunajcowejbiskupstwa krakowskiegowojewództwie krakowskim”państwa muszyńskiego”biskupów krakowskichBanicyruskiegołemkowskamikroklimatUkrainęZiemie Odzyskane
Czertyżne – opuszczona wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Uście Gorlickie. Leżała w południowo-zachodniej części Beskidu Niskiego, w odosobnionej dolince potoku Czertyżnianka, dopływu Białej Dunajcowej.
Wieś biskupstwa krakowskiego w powiecie sądeckim w województwie krakowskim w końcu XVI wieku[1].
Czertyżne było jedną z najpóźniej lokowanych wsi w regionie. Założone zostało w 1584 na wschodnim krańcu terenów ówczesnego ”państwa muszyńskiego” biskupów krakowskich. Zasadźcami byli Iwan Michniewicz i Maksym Tokajski. Mieszkańcy należeli do parafii greckokatolickiej w Banicy[2]. Nazwa wsi pochodzi od ruskiego słowa czerteż, oznaczającego wyrąb, a także miejsce pozostałe po wycięciu i wykarczowaniu (wypaleniu) lasu. W 1791 wybudowano cerkiew unicką pw. św. Michała Archanioła. W 1952 została rozebrana[3].
W latach międzywojennych ta niewielka wieś łemkowska (ok. 25 gospodarstw) wyróżniała się w okolicy względną zamożnością – podobno dzięki temu, że mikroklimat w osłoniętej od wiatrów i nasłonecznionej dolince sprzyjał uprawom[4]. Po II wojnie światowej mieszkańcy wyjechali na Ukrainę lub zostali deportowani na tzw. Ziemie Odzyskane. Odludna wioska nie została ponownie zasiedlona. Pozostał po niej stary, otoczony świerkami cmentarz u zbiegu potoków oraz krzyż, wyznaczający ok. 200 m dalej miejsce po cerkwi.
Wieś Czertyżne na mapie WIG z 1936 roku
Przypisy |
↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 100.
↑ Czertyżne w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. I: Aa – Dereneczna. Warszawa 1880.
↑ Michniewscy, Duda-Gryc, Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, wyd. III, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 2011
↑ Krukar W., Kryciński S. i in.: Beskid Niski. Przewodnik, s. 272
Bibliografia |
Beskid Niski. Mapa turystyczna 1:50 000, wyd. X (poprawione) Compass, Kraków 2013, ISBN 978-83-7605-224-3;- Krukar Wojciech, Kryciński Stanisław, Luboński Paweł, Olszański Tadeusz A. i in.: Beskid Niski. Przewodnik, wyd. II poprawione i aktualizowane, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 2002, ISBN 83-85557-98-9;
Krygowski Władysław: Beskid Niski, Pogórze Ciężkowickie (część wschodnia) i Pogórze Strzyżowsko-Dynowskie (część zachodnia), wyd. II poprawione i uzupełnione, wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1977, b. ISBN.- Michniewscy, Duda-Gryc: Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja. Wyd. II. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2011.
