Mrthfx

	; Illinois; State of Illinois;
	21. stan od 3 grudnia 1818;
; ;	; ;
; Pieczęć;	; Flaga;
	; Dewiza: State sovereignty, national union;
; Państwo;	; Stany Zjednoczone;
; Stolica;	; Springfield;
Kod ISO 3166-2;	US-IL;
; Gubernator;	; J. B. Pritzker (D);
Powierzchnia;	149 995 km²;
Populacja (2017); • liczba ludności;	; ; 12 802 023;
• gęstość;	86,27 os./km²;
Strefa czasowa;	; UTC-06:00; UTC-05:00;
Języki urzędowe;	; angielski;
	; Położenie na mapie USA; ;
; ;	; Multimedia w Wikimedia Commons;
; ;	; Informacje w Wikipodróżach;
	; Strona internetowa;
	; Portal Stany Zjednoczone;

Ten artykuł dotyczy stanu. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Piramida wieku

Rozmieszczenie ludności w Illinois

Illinois (wymowa:/ˌɪlɪˈnɔɪ/ IL-i-noy ⁱ) – stan w Stanach Zjednoczonych, leżący w części regionu Midwest nazywanej regionem Wielkich Jezior.

W 2010 roku angielskiego jako języka ojczystego używało 78,3% społeczeństwa, hiszpańskiego 12,7%, a polskiego 1,6% (195,6 tys. osób). Ludzie komunikujący się w innych językach stanowili w tymże roku 7,4%. W stanie tym żyje drugie co do wielkości w USA skupisko Polaków (około miliona^[3]).

Stolicą stanu jest Springfield. Blisko 10 milionów osób zamieszkuje Chicago, które jest trzecim co do wielkości obszarem metropolitalnym w Stanach Zjednoczonych^[4].

Spis treści

1 Historia

2 Geografia

3 Demografia
- 3.1 Język
- 3.2 Rasy i pochodzenie
- 3.3 Religia

4 Symbole stanu

5 Podział administracyjny

6 Gospodarka
- 6.1 Przemysł i bogactwa naturalne
- 6.2 Rolnictwo i hodowla
- 6.3 Handel

7 Uczelnie

8 Interesujące miejsca

9 Przypisy

Historia |

1673 – dotarli tu francuscy odkrywcy o. Jacques Marquette i Louis Joliet

1699 – Francuzi odkryli indiańskie przedkolonialne miasto Cahokia

1763 – Illinois przeszedł na własność Wielkiej Brytanii

1809 – powstało Terytorium Illinois z gubernatorem Ninianem Edwardsem

1812 – w czasie wojny z Indianami nastąpiła ewakuacja niewielkiego Fortu Dearborn (dzisiaj w centrum Chicago), ale załoga została zmasakrowana w pobliżu przez Indian ze szczepu Potawatomi

1818 – Illinois jako 21. stan dołączyło do Unii

1825 – otwarcie kanału Erie

1837 – Chicago otrzymało prawa miejskie. Liczy 4 tys. mieszkańców

1845 – Galena, krajowy ośrodek wydobycia ołowiu, stała się największym miastem stanu

1858 – w szeregu debat publicznych zdobył popularność adwokat ze Springfield, Abraham Lincoln

1865 – pogrzeb Lincolna w Springfield

1871 – Wielki Pożar w Chicago pochłonął większość miasta

1893 – Wystawa Światowa w Chicago zmieniła oblicze miasta

1900 – rzeka Chicago zmieniła swój bieg i zamiast nieść zanieczyszczenia metropolii do Jeziora Michigan, niosło je odtąd do Mississippi i Zatoki Meksykańskiej

1942 – 2 grudnia na University of Chicago dokonano pierwszej reakcji atomowej

1968 – studenckie zamieszki w Chicago

1974 – zakończono budowę Sears Tower, wówczas najwyższego budynku na świecie

1992 – kanały komunikacyjne pod miastem zalane zostały wodami rzeki Chicago

2001 – Boeing przeniósł siedzibę z Seattle do Chicago

Geografia |

Typowa geografia kamiennych wąwozów zalesionych koryt rzek w Illinois, Shawnee National Forest

Klimat: kontynentalno-morski

Główne rzeki: Missisipi, Ohio, Illinois, Wabash, Rock, La Moine

Liczba parków stanowych: 187

Stolica stanu: Springfield.

Demografia |

Spis ludności z roku 2010 stwierdza, że stan Illinois liczy 12 830 632 mieszkańców, co oznacza wzrost o 411 339 (3,3%) w porównaniu z poprzednim spisem z roku 2000. Dzieci poniżej piątego roku życia stanowią 6,0% populacji, 22,6% mieszkańców nie ukończyło jeszcze osiemnastego roku życia, a 15,2% to osoby mające 65 i więcej lat. 50,8% ludności stanu stanowią kobiety^[5].

Język |

Najpowszechniej używanymi językami są^[6]:

język angielski – 78,26%,

język hiszpański – 12,74%,

język polski – 1,64%.

Rasy i pochodzenie |

Według spisu z 2010 roku, 77,1% mieszkańców stanowiła ludność biała (61,3% nie licząc Latynosów), 14,6% to Murzyni lub Afroamerykanie, 5,7% to Azjaci, 2,0% miało rasę mieszaną, 0,6% to rdzenna ludność Ameryki, 0,1% to Hawajczycy i mieszkańcy innych wysp Pacyfiku. Latynosi stanowią 17,3% ludności stanu^[5].

Największe grupy stanowią osoby pochodzenia niemieckiego (20,9%), meksykańskiego (13,3%), irlandzkiego (13,1%), polskiego (7,8%), angielskiego (6,5%) i włoskiego (6,4%). Obecne są także duże grupy (ponad 100 tys.) osób pochodzenia francuskiego, szkockiego, szwedzkiego, hinduskiego, portorykańskiego, holenderskiego, norweskiego, chińskiego, filipińskiego, rosyjskiego, czeskiego i greckiego^[7]^[8].

Religia |

Dane z 2014 r.^[9]:

protestantyzm – 43%:
- baptyści – 12%,
- bezdenominacyjni – 6%,
- luteranie – 6%,
- pozostali – 19% (w tym: metodyści, kalwini, zielonoświątkowcy, campbellici, ruch uświęceniowy, anglikanie, pietyści, adwentyści dnia siódmego i amisze),

katolicyzm – 28%,

brak religii – 22% (w tym: 4% agnostycy i 3% ateiści),

inne religie – 7% (w tym: islam, judaizm, prawosławie, mormoni, buddyzm, świadkowie Jehowy, hinduizm, unitarianizm i bahaizm^[10]).

Symbole stanu |

Dewiza: Stanowa suwerenność – narodowa jedność

Przydomek: Prairie State (The Land of Lincoln)

Znaczenie przydomku: Stan Prerii (Ziemia Lincolna)

Symbole: kwiat: fiołek; ptak: kardynał; drzewo: dąb biały.

Podział administracyjny |

Osobny artykuł: Lista hrabstw w stanie Illinois.

Stan Illinois podzielony jest na 102 hrabstwa, z których największym, zarówno pod względem ludności, jak i powierzchni, jest hrabstwo Cook, na terenie którego położona jest większość aglomeracji Chicago. Stolicą stanu jest miasto Springfield, położone w środkowej części stanu, w hrabstwie Sangamon. Największym miastem jest Chicago, położone w północno-wschodniej części stanu, nad jeziorem Michigan. Pozostałe duże miasta to: Aurora, Rockford, Naperville, Joliet i Peoria.

Gospodarka |

Przemysł i bogactwa naturalne |

wydobywczy – ołów, węgiel

metalowy, spożywczy, przetwórczy, maszynowy, elektroniczny

Rolnictwo i hodowla |

uprawy – kukurydza, soja, pszenica

hodowla – bydło mleczne, drób

Handel |

giełda – Chicago Mercantile Exchange

port pełnomorski – Calumet Harbor w Chicago

Uczelnie |

Uniwersytet Chicagowski

Uniwersytet Illinois w Urbanie i Champaign

Uniwersytet Illinois w Chicago

Northwestern University

Northeastern University

Uniwersytet Loyoli w Chicago

DePaul University

Interesujące miejsca |

cmentarzysko Indian Dickson Mounds w pobliżu Lewistown

dom Abrahama Lincolna w Springfield

Oak Park, miasteczko, w którym 25 domów wzniósł Frank Lloyd Wright

budynek kapitolu stanowego w Springfield

w Chicago: Art Institute of Chicago, Shedd Aquarium, Adler Planetarium, Muzeum Historii Naturalnej w Chicago, Museum of Science & Industry, Bicentennial Park, Grant Park z Buckingham Fountain, Water Tower, Lincoln Zoo, kampusy uniwersyteckie Uniwersytetu Chicagowskiego i Northwestern University

Przypisy |

↑ State Area Measurements and Internal Point Coordinates (ang.). U.S. Census Bureau. [dostęp 2018-04-09].

↑ U.S. Census Bureau QuickFacts: Illinois, www.census.gov [dostęp 2018-01-04] (ang.).

↑ Poles in the U.S.

↑ Major Agglomerations of the World - Population Statistics and Maps, citypopulation.de [dostęp 2019-01-20] .

↑ ^a^b U.S. Census Bureau QuickFacts: Illinois; UNITED STATES, www.census.gov [dostęp 2019-01-20] (ang.).

↑ Data Center Results, apps.mla.org [dostęp 2019-01-20] .

↑ U.S. CensusU.S.C. Bureau U.S. CensusU.S.C., American FactFinder - Results, factfinder.census.gov [dostęp 2019-01-20] (ang.).

↑ Ancestry in Illinois (State), statisticalatlas.com [dostęp 2019-01-20] .

↑ Adults in Illinois. Pew Research Center, 2014. [dostęp 2019-01-14].

↑ State Membership Report. The ARDA. [dostęp 2019-01-14].

[1] State Area Measurements and Internal Point Coordinates (ang.). U.S. Census Bureau. [dostęp 2018-04-09].

[2] U.S. Census Bureau QuickFacts: Illinois, www.census.gov [dostęp 2018-01-04] (ang.).

[3] Poles in the U.S.

[4] Major Agglomerations of the World - Population Statistics and Maps, citypopulation.de [dostęp 2019-01-20] .

[:0-5] U.S. Census Bureau QuickFacts: Illinois; UNITED STATES, www.census.gov [dostęp 2019-01-20] (ang.).

[6] Data Center Results, apps.mla.org [dostęp 2019-01-20] .

[7] U.S. CensusU.S.C. Bureau U.S. CensusU.S.C., American FactFinder - Results, factfinder.census.gov [dostęp 2019-01-20] (ang.).

[8] Ancestry in Illinois (State), statisticalatlas.com [dostęp 2019-01-20] .

[9] Adults in Illinois. Pew Research Center, 2014. [dostęp 2019-01-14].

[10] State Membership Report. The ARDA. [dostęp 2019-01-14].

搜尋此網誌