Mrthfx

Nadczynność tarczycy, hipertyreoza (łac. hyperthyreosis lub hyperthyreoidismus) – stan chorobowy będący wynikiem nadmiernej produkcji hormonów tarczycy. Rzadziej nadczynność tarczycy powstaje na skutek leczenia nadmiernymi dawkami hormonów tarczycy, zaburzeń w ich obwodowym metabolizmie lub upośledzonej czynności wiążących je receptorów.

Rodzaje nadczynności tarczycy |

Choroba Gravesa-Basedowa |

 Osobny artykuł: Choroba Gravesa-Basedowa.

Choroba z grupy chorób autoimmunologicznych. Organizm zaczyna produkować immunoglobuliny klasy IgG, które – naśladując fizjologiczne działanie hormonu tyreotropowego przysadki (TSH) – pobudzają tarczycę do produkcji hormonów tarczycy – tyroksyny i trójjodotyroniny. Obecność wymienionych przeciwciał i nadmiar hormonów tarczycy we krwi powoduje wystąpienie objawów klinicznych. Cechami charakterystycznymi towarzyszącymi chorobie jest obecność wola miąższowego i zmiany oczne tzw. orbitopatia tarczycowa (oftalmopatia). Choroba Gravesa-Basedowa jest najczęstszą postacią nadczynności tarczycy występującą u dzieci^[1][2].

Wole guzkowe toksyczne (choroba Plummera) |

Spowodowane są powstaniem w miąższu tarczycy guzka lub guzków, które produkują hormony tarczycy, jednakże są autonomiczne, czyli nie podlegają fizjologicznej kontroli sprzężenia zwrotnego zależnego od TSH. Guzki prawie zawsze są łagodne, jednakże w wyniku długotrwałego przebiegu mogą ulec przemianie złośliwej. Nigdy nie występują zmiany oczne pod postacią oftalmopatii.

Inne rzadkie przyczyny |

• nadczynność w przebiegu wola Hashimoto
  


• guzy przysadki mózgowej wydzielające TSH


• guzy trofoblastu
  


• spożywanie nadmiernych ilości jodu (Jod-Basedow)


• zażywanie nadmiernych dawek hormonów tarczycy (Thyreotoxicosis factitia)


• 
  tyreotoksykoza ciężarnych – obniżenie stężenia TSH przez hCG, będące jego częściowym agonistą, wiążące się z podwyższeniem poziomu hormonów tarczycowych, występujące w ciąży; zwykle przejściowe – od poziomu ponad kilkunastu procent ciąż w 1. trymestrze, przez kilka procent w drugim, po ok. 1% w trzecim trymestrze; częstsza u Azjatek niż Europejek; jest uznawana za odrębną jednostkę od nadczynności^[3].

Objawy chorobowe |

 Osobny artykuł: Objawy tarczycowe.

Są różnorakie i mogą przyjmować poniższą postać jako izolowany objaw, bądź grupa objawów:

• wzmożona pobudliwość nerwowa (nadpobudliwość)


• zwiększona potliwość


• nietolerancja gorąca


• kołatania serca i tachykardia^[4]
  


• duszność


• uczucie osłabienia (często uczucie zmęczenia podczas chodzenia po schodach)


• ogólna niechęć do wysiłków fizycznych i intelektualnych


• utrata masy ciała


• paradoksalne w stosunku do spadku masy ciała zwiększenie apetytu


• drżenie rąk


• wytrzeszcz oczu


• ciepła i wilgotna skóra


• nieregularne miesiączkowanie


• bezsenność


• zahamowanie wzrostu


• powiększenie tarczycy (wole)


• u dzieci – przyspieszenie wzrostu

Diagnostyka |

• badanie palpacyjne tarczycy


• zwiększenie poziomu fT3 i fT4
  


• poziom TSH
  


• przeciwciała anty-TSHR, anty-TPO i anty-Tg


• 
  USG tarczycy


• 
  scyntygrafia tarczycy

Leczenie |

Ma na celu doprowadzenie, a następnie utrzymania prawidłowych wartości hormonów tarczycy (eutyreozy).
W zależności od sytuacji, ale również w przypadku niepowodzenia danej metody, można stosować:

• 
  tyreostatyki, początkowo stosowane w dużych dawkach, następnie w dawkach podtrzymujących
  
  
  
  • tiamazol, karbimazol, metimazol
  
  
  • 
    propylotiouracyl, metylotiouracyl, benzylotiouracyl
  
  
  
  


• leczenie jodem radioaktywnym (izotop ¹³¹I)


• 
  leczenie chirurgiczne: częściowe usunięcie tarczycy (subtotalna tyreidektomia)


• leczenie wspomagające celem opanowania objawów ze strony układu krążenia:
  
  • 
    beta-blokery najczęściej propranolol
    
  
  

Zobacz też |

• Niedoczynność tarczycy


• Zapalenie tarczycy Hashimoto

Przypisy |