Kapusta warzywna głowiasta Spis treści Morfologia | Zmienność | Cechy odmianowe | Wymagania |...
KapustowateWarzywa
odmianakapusty warzywnejroślina dwuletniakapustowatychkiszonastarożytnym Rzymieglukozynolnamiizotiocyjanianyczynnikiem chemoprewencyjnymsulforafanindolo-3-karbinolizotiocyjanian alliluaskorbigenglukobrassycynaizotiocyjanian fenyloetylusynigryna3,3’-diindolilometan
| ||
 Kapusta głowiasta biała | ||
Systematyka[1] | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | rośliny | |
Klad | rośliny naczyniowe | |
Klad | rośliny nasienne | |
Klasa | okrytonasienne | |
Klad | różowe | |
Rząd | kapustowce | |
Rodzina | kapustowate | |
Rodzaj | kapusta | |
Gatunek | kapusta warzywna | |
Nazwa systematyczna | ||
Brassica oleracea L. var. capitata L. Sp. pl. 2:667. 1753 | ||
Główki kapusty głowiastej
Główka kapusty i jej przekrój
Plantacja kapusty głowiastej
Kapusta warzywna głowiasta, popularnie nazywana kapustą głowiastą (Brassica oleracea L. var. capitata L.) – odmiana kapusty warzywnej[2]. Jest to roślina dwuletnia należąca do rodziny kapustowatych. Nie występuje w stanie dzikim, jedynie w uprawie.
Spis treści
1 Morfologia
2 Zmienność
3 Cechy odmianowe
4 Wymagania
5 Zastosowanie
6 Wpływ na zdrowie
7 Przypisy
Morfologia |
- Pokrój
- Wytwarza zwartą, pojedynczą głowę, okrytą liśćmi. Wewnątrz tworzą ją liście płonne.
- Łodyga
- Skrócony pęd tworzy razem z liśćmi głowę. Odmiany wczesne mają mniejsze główki i bardziej luźne liście. Odmiany późne tworzą głowy większe, bardziej zbite, czasami nalot woskowy.
- Kwiaty
- Kwiatostan groniasty, kwiaty żółte, po zapłodnieniu tworzy się owoc – łuszczyna, a w niej kilka sztuk nasion.
Zmienność |
Wyróżniano dawniej kilka form:
- kapusta głowiasta biała (B. oleracea var. capitata f. alba) – zewnętrzne liście są zielone, jest szerzej rozpowszechniona.
- kapusta głowiasta czerwona (B. oleracea var. capitata f. rubra) – jej liście zawierają antocyjany, co nadaje jej ciemny czerwonofioletowy kolor.
B. oleracea var. conica DC.
Według nowszych ujęć taksonomicznych są to tylko synonimy tej samej odmiany[2].
Cechy odmianowe |
Najważniejsze cechy odmianowe:
- długość okresu wegetacji (od sadzenia rośliny do zbioru)
- wczesne 60-90 dni;
- średnio wczesne 100-120 dni;
- średnio późne 120-140 dni;
- późne > 140 dni
- kształt głowy:
- kuliste;
- kuliste spłaszczone;
- stożkowate;
- jajowate
- twardość głów (im odmiana wcześniejsza tym bardziej luźna):
- bardzo luźne;
- luźne;
- średnio twarde;
- twarde;
- bardzo twarde
Wymagania |
- rozsada wrażliwa na chłody
- optymalne temperatury 15 – 20°C
- klimat umiarkowany i wilgotny (podgórski i nadmorski)
- gleby żyzne pH 7,2 – 7,8
- wysokie zapotrzebowanie na wodę
- roślina światłolubna
Zastosowanie |
Jest uprawiana jako warzywo. Często jest kiszona. Znana już w starożytnym Rzymie.
Wpływ na zdrowie |
W kapuście występuje szereg związków zwanych glukozynolnami oraz produkty ich rozkładu izotiocyjaniany będące czynnikiem czynnikiem chemoprewencyjnym: sulforafan, indolo-3-karbinol, izotiocyjanian allilu, askorbigen, glukobrassycyna, izotiocyjanian fenyloetylu, synigryna, 3,3’-diindolilometan oraz mające szereg działań prozdrowotnych[3].
Przypisy |
↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-05-13].
↑ ab Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-10-15].
↑
Justyna Szwejda-Grzybowska. Antykancerogenne składniki warzyw kapustnych i ich znaczenie w profilaktyce chorób nowotworowych. „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna”. XLIV (4), s. 1039–1046, 2011.
