Mrthfx

Ten artykuł dotyczy miasta i gminy we Włoszech. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Mantua
— miasto i gmina —
Państwo	Włochy
Region	Lombardia
Prowincja	Mantua
Kod ISTAT	020030
Powierzchnia	63 km²
Populacja (2004) • liczba ludności	46 372
• gęstość	736,1 os./km²
Nr kierunkowy	0376
Kod pocztowy	46100
Położenie na mapie Włoch Mantua
45°10′N 10°48′E/45,166667 10,800000
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Mantua i Sabbioneta[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Panorama Mantui
Państwo	Włochy
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	II, III
Numer ref.	1287
Region[b]	Europa i Ameryka Północna
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	2008 na 32. sesji
↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Mantua (wł. Mantova, w lokalnym dialekcie emilijskim Mantua) – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Lombardia, w prowincji Mantua. Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwały 46 372 osoby, 736,1 os./km². Miasto położone jest między trzema sztucznymi jeziorami: Lago Superiore, Lago di Mezzo i Lago Inferiore, przez które przepływa rzeka Mincio. Czwarte jezioro, położone na południe od miasta Lago Pajolo, wyschło pod koniec XVIII w. Mantua przez wiele wieków stanowiła ośrodek niezależnego margrabstwa (a następnie księstwa) rządzonego przez ród Gonzagów.

Mantuę, jako miejsce drugoplanowe akcji wybrał William Szekspir w dramacie „Romeo i Julia”. Mantua jest także miejscem akcji opery „Rigoletto”, Giuseppe Verdiego.

Mantua została nazwana „Stolicą kultury włoskiej 2016”.

Historia |

Palazzo ducale

Pierwsze ślady osadnictwa pochodzą z 2000 r. p.n.e. W VI w. p.n.e. powstała osada etruska. Według tradycji etruskiej Mantua została założona przez Ocnusa. Nazwa miasta miała pochodzić od imienia boga świata podziemnego Mantusa. Miasto zostało zdobyte przez celtyckie (galijskie) plemię Cenomanów, a następnie między I i II wojną punicką przez Rzym. W 70 r. p.n.e. w miejscowości Andes (obecnie Virgilio) pod Mantuą urodził się Wergiliusz. W późniejszym okresie miasto zostało zasiedlone przez weteranów Oktawiana Augusta. Po upadku cesarstwa zachodniorzymskiego Mantuą władali Odoaker, Ostrogoci, Bizancjum (Egzarchat Rawenny), Longobardowie i Frankowie.

W 593^[1] zdobyta przez Agilulfa, króla Longobardów. W 774 Longobardowie zostali pobici przez Karola Wielkiego, a Mantua weszła w skład państwa Franków.

W I połowie XI w. Mantuą rządził komes, a później markiz Bonifacy III z Toskanii, który tu umiejscowił swą stolicę. Po jego śmierci władzę przejęła jego najmłodsza córka Matylda Toskańska, która według podania ufundowała kościół Rotonda di San Lorenzo (1082). Po śmierci Matyldy w 1115 Mantua stała się wolną komuną. W 1198 Alberto Pitentino zmienił bieg rzeki Mincio i utworzył cztery jeziora otaczające miasto, zwiększając jego obronność. W 1215 lub 1216 podestą został Gwelf Rambertino Buvalelli. W czasie wojen Gibelinów z Gwelfami władzę w mieście zdobył w 1273 Pinamonte Bonacolsi zapoczątkowując rządy Bonacolsich. 16 sierpnia 1328 został obalony ostatni z Bonacolsich, Rinaldo, a władzę przejął Kapitan Ludu (wł. Capitano del Popolo) Luigi I Gonzaga, który wcześniej, w 1318 był podestą. Gonzagowie rządzili miastem aż do 1708, kiedy po śmierci ostatniego z nich Ferdynanda Karola przejęli je Habsburgowie. Pod ich rządami powstała w Mantui Królewska Akademia Nauk i Sztuk, teatr oraz wiele pałaców.

2 lutego 1797 miasto zostało zajęte przez wojska Napoleona. Od marca 1797 tworzony był tutaj trzeci batalion „Legionów Polskich posiłkujących Lombardię” pod dowództwem Ludwika Dembowskiego. W 1799 r. miasto zostało zajęte przez wojska austriackie, które walczyło z Francją w ramach drugiej wojny koalicyjnej. Francja odzyskała miasto na mocy pokoju w Lunéville w 1802 roku.

W 1866 Mantua weszła w skład Królestwa Włoch.

W 2007 na przedmieściach Mantui w Valdaro odkryto szkielety ludzkie pochodzące z neolitu, wśród znalezisk były dwa splecione ze sobą szkielety nazywane kochankami z Valdaro. W 2008 roku Mantua wraz z pobliską Sabbionetą zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Zabytki |

Do najciekawszych miejsc i zabytków Mantui należą:

• Piazza Sordello


• 
  Pałac Książęcy (Palazzo Ducale)


• Katedra Świętego Piotra


• Palazzo Te


• Basilica di Sant'Andrea


• Piazza delle Erbe


• Rotonda di San Lorenzo


• Torre dell'Orologio


• Palazzo della Ragione


• Palazzo del Podestà


• Torre della Gabbia


• Tempio di San Sebastiano


• Palazzo di San Sebastiano (Largo XXIV Maggio)


• Casa del Mantegna


• Palazzo D'Arco


• Teatro Bibiena


• Casa di Rigoletto


• Palazzo Valenti Gonzaga


• Casa della beata Osanna Andreasi

Miasta partnerskie |

• 
  Japonia: Azuchi
  


• 
  Stany Zjednoczone: Madison
  


• 
  Francja: Charleville-Mézières, Nevers
  


• 
  Niemcy: Weingarten
  


• 
  Indie: Hyderabad
  


• 
  Brazylia: Vitória
  


• 
  Rumunia: Oradea
  

Przypisy |

Bibliografia |

• Źródło danych: Istituto Nazionale di Statistica
  

p • d • e Obiekty z listy Światowego Dziedzictwa UNESCO we Włoszech Kulturowe Sztuka naskalna w Val Camonica Kościół i klasztor dominikański Santa Maria delle Grazie z Ostatnią Wieczerzą Leonarda da Vinci w Mediolanie Zespół zabytkowy Rzymu, dobra Stolicy Apostolskiej leżące na terenie Rzymu, korzystające z prawa eksterytorialności i bazylika św. Pawła za Murami Zespół zabytkowy we Florencji Wenecja wraz z laguną Piazza del Duomo w Pizie Zespół zabytkowy San Gimignano I Sassi w Materze Vicenza – miasto i wille palladiańskie w regionie Veneto Zespół zabytkowy w Sienie Zespół zabytkowy w Neapolu Miasto przemysłowe Crespi d'Adda Renesansowe miasto Ferrara i delta Padu Castel del Monte Trulli w Alberobello Zabytki wczesnochrześcijańskie w Rawennie Zespół zabytkowy w Pienzy Pałac królewski z XVIII w. w Casercie wraz z parkiem, akweduktem Vanvitelli i zespołem San Leucio Rezydencje królewskie dynastii sabaudzkiej Ogród botaniczny w Padwie Katedra, Torre Civica i Piazza Grande w Modenie Zespoły archeologiczne – Pompeje, Herkulanum i Torre Annunziata (oficjalna nazwa wpisana na listę światowego dziedzictwa) Villa Romana del Casale Su Nuraxi w Barumini Portovenere, Cinque Terre i wyspy (Palmaria, Tino i Tinetto) Wybrzeże Amalfitańskie Strefa archeologiczna w Agrigento Strefa archeologiczna wraz z Bazyliką Patriarchów w Akwilei Park Narodowy Cilento i Vallo di Diano oraz stanowiska archeologiczne Paestum i Velia oraz Certosa di Padula Zespół zabytkowy w Urbino Willa Hadriana w Tivoli Asyż, bazylika franciszkańska i inne zabytki franciszkańskie (Erem w Carceri) Miasto Werona Villa d’Este w Tivoli Miasta późnego baroku w dolinie Noto (południowo-wschodnia Sycylia) Sacri Monti w Piemoncie i Lombardii Etruskie nekropolie w Cerveteri i Tarkwinii Val d’Orcia Syrakuzy i skalna nekropolia w Pantalica Genua: Le Strade Nuove i system pałaców Rolli Mantua i Sabbioneta Linie kolei retyckiej przez przełęcze Albula i Bernina Longobardowie we Włoszech. Ośrodki władzy, 568 – 774 n.e. Cividale del Friuli Bazylika San Salvatore w Brescii Castelsepio Spoleto Tempietto del Clitunno w Campello sul Clitunno Kościół Santa Sofia w Benewencie Sanktuarium św. Michała Archanioła w Monte Sant’Angelo Prehistoryczne osady na palach Wille i ogrody Medyceuszy w Toskanii Krajobraz winnic Piemontu: Langhe-Roero i Monferrato Przyrodnicze Wyspy Liparyjskie Monte San Giorgio Dolomity Etna