Solomon Perel Spis treści Życiorys | Inspiracje artystyczne | Przypisy | Linki zewnętrzne | Menu...
Niemieccy ŻydziUrodzeni w 1925
hebr.21 kwietnia1925PeineDolnej SaksoniiŻydII wojny światowejnazistowskichAryjczyka21 kwietnia1925PeineDolnej Saksonii1935ŁodziIII RzeszyPolskę1939Rosję RadzieckąGrodnieKomsomołVolksdeutschemArmii CzerwonejJakowa DżugaszwiliStalinaobrzezanyHitlerjugendBrunszwikułódzkim getciesamochodzie gazowymmarszu śmierci1948IzraelaI wojnie izraelsko-arabskiej198519892011Agnieszka Holland1990Agaty Tuszyńskiej
| ||
Sally Perel, 2015 | ||
Data i miejsce urodzenia | 21 kwietnia 1925 Peine |
Solomon Perel (hebr.: שלמה פרל, ang.: Shlomo Perel, Sally Perel; ur. 21 kwietnia 1925 w Peine w Dolnej Saksonii) - niemiecki Żyd, który podczas II wojny światowej uniknął prześladowań nazistowskich, udając Aryjczyka.
Spis treści
1 Życiorys
2 Inspiracje artystyczne
3 Przypisy
4 Linki zewnętrzne
Życiorys |
Solomon Perel urodził się 21 kwietnia 1925 w Peine w Dolnej Saksonii. W 1935 Perelowie przeprowadzili się do Łodzi, po zniszczeniu ich rodzinnego sklepu obuwniczego przez nazistów.
Po inwazji III Rzeszy na Polskę we wrześniu 1939 Solomon i jego brat Isaak próbowali uciec na wschód, do części kraju okupowanej przez Rosję Radziecką. Solomon znalazł się w sierocińcu w Grodnie prowadzonym przez Komsomoł.
Kiedy III Rzesza napadła na ZSRR, Solomon uciekł z sierocińca i został schwytany przez oddział wojsk niemieckich. Ponieważ pochodził z Niemiec i komunikował się perfekcyjnie po niemiecku, zdołał skutecznie przekonać żołnierzy, że jest Volksdeutschem i został rosyjsko-niemieckim tłumaczem. Odegrał ważną rolę w akcji schwytania oficera Armii Czerwonej Jakowa Dżugaszwili (syna Stalina) i zdobył uznanie w swoim oddziale.
Solomon był obrzezany, z tego powodu żył w ciągłym strachu przed odkryciem jego pochodzenia. Kilkakrotnie próbował ucieczki w głąb Rosji, lecz bezskutecznie.
Wkrótce, z racji odpowiedniego wieku, Solomon został wysłany do szkoły Hitlerjugend w Brunszwiku. Tam także ukrywał swą tożsamość i zmienił nazwisko na Josef Perjell. W tym czasie miał dziewczynę Leni[1], żarliwą nazistkę. Nie wyznał jej prawdy, natomiast matka Leni odkryła tajemnicę chłopca. Zachowała ją dla siebie.
Pod koniec wojny Solomon został pojmany przez oddział armii sowieckiej, lecz z powodu swego wieku nie został internowany. Wkrótce spotkał swego brata Isaaka. Od niego dowiedział się o głodowej śmierci ojca w łódzkim getcie. Matka Perela zginęła w samochodzie gazowym, zaś siostra podczas marszu śmierci[2].
W 1948 Perel przeniósł się do Izraela i wziął udział w I wojnie izraelsko-arabskiej. Później został biznesmenem. W 1985 po raz pierwszy od zakończenia II wojny światowej odwiedził Niemcy na zaproszenie burmistrza Peine[3].
W 1989 Perel wydał autobiograficzną książkę wspomnieniową Ich war Hitlerjunge Salomon[4] (I Was Hitler Youth Salomon).
Od 2011 Salomon Perel jest honorowym członkiem Rady Programowej Stowarzyszenia Kulturalno-Edukacyjno-Naukowego „KEN”[5].
Inspiracje artystyczne |
Na podstawie autobiograficznej książki Perela, Agnieszka Holland nakręciła film Europa, Europa (1990)[6]. Perel stał się również bohaterem reportażu Chłopiec na fotografii Agaty Tuszyńskiej, wydanym w zbiorze Kilka portretów z Polską w tle. Reportaże izraelskie.[7]
Przypisy |
↑ Fotografia Leni. [dostęp 12 października 2008].
↑ A note about the final scene in the film... (ang.). [dostęp 12 października 2008].
↑ Jupp meets his Hitler Youth leader again in 1985 (ang.). [dostęp 12 października 2008].
↑ Sally Perel: Ich war Hitlerjunge Salomon (niem.). [dostęp 12 października 2008].
↑ Strona internetowa Stowarzyszenia Kulturalno-Edukacyjno-Naukowego „KEN”, [dostęp 13 grudnia 2013].
↑
Full cast and crew for Europa, Europa (ang.). [dostęp 12 października 2008].
↑ Polska Bibliografia Literacka On-Line
Linki zewnętrzne |
Wybór z wywiadu z Solomonem Perelem oraz fotografie (ang.)
Praca studencka dotycząca biografii Perela (ang.)
Wywiad z S. Perelem (niem.)
Kontrola autorytatywna (osoba):
ISNI: 0000 0001 2138 075X
VIAF: 68971080
LCCN: no91029068
GND: 119052121
BnF: 12173433v
SUDOC: 030285801
NKC: jo20010087077
BNE: XX1091564
NTA: 244070482
- WorldCat