Miecz Spis treści Historia i zastosowanie | Miecze historyczne | Fikcyjne miecze | Zobacz też |...
Miecze
siecznabroń białagłowniąrękojeściąjęzyka gockiegowikingówWęgierSłowacjiżelazaśredniowieczestanu rycerskiegopasowania na rycerzabitwą pod Grunwaldem1410Ulrich von JungingenWładysławowi Jagiellemiecz dwuręcznyrapierszablę
Miecz – sieczna broń biała, charakteryzująca się prostą jedno lub obosieczną głownią i otwartą rękojeścią. W zależności od rodzaju, miecz trzymany był jedną ręką lub dwoma rękami. Dawniej żołnierzy uzbrojonych w miecze nazywano miecznikami lub mieczownikami.
Polska nazwa miecz jest zapożyczeniem wywodzącym się z języka gockiego od słowa meki co oznaczało broń obosieczną[1].
Wczesnośredniowieczny miecz jest kontynuacją w prostej linii rzymskiej spathy w którą uzbrojona była zaciężna konnica germańska złożona z najemników zwanych spathari. W Polsce pierwsze miecze tego typu pojawiają się w IX wieku i mają związek z aktywnością skandynawskich wikingów, są to głównie egzemplarze typu B do R według typologii Petersena, produkowane w ośrodkach nadreńskich i datowane na IX i X wiek.[2]
Spis treści
1 Historia i zastosowanie
2 Miecze historyczne
3 Fikcyjne miecze
4 Zobacz też
5 Przypisy
6 Linki zewnętrzne
Historia i zastosowanie |
Miecz jest najstarszą historyczną bronią sieczną oraz jedną z najostrzejszych broni średniowiecznych. Pierwsze miecze, wykonywane z brązu, powstawały już w epoce brązu na terenie Chin i Egiptu. Z powodów technologicznych były wydłużone, wąskie i nadawały się głównie do pchnięć[potrzebny przypis], a w przypadku staroegipskich mieczy sierpowych (kopesz) – tylko do cięć. Ważnymi ośrodkami produkcji mieczy w epoce brązu były też tereny dzisiejszych Węgier i Słowacji, skąd importowano je między innymi na ziemie polskie. Później miecze, wykonywane z żelaza, stały się powszechnie używaną bronią. Najdynamiczniejszy rozwój mieczy w Europie przypada na średniowiecze, kiedy stały się także symbolem stanu rycerskiego. Powstał kult miecza – z narzędzia stał się sacrum, wierność przysięgano na miecz. Bardzo często otrzymywał własne imię i noszono go przed władcami na znak władzy i sprawiedliwości. Był niezbędny przy ceremonii koronacji i pasowania na rycerza.
Pochodzenie ojcowskie określano jako "po mieczu" (w odróżnieniu od "po kądzieli" – po matce), w czasie pogrzebu ostatniego potomka męskiego łamano miecz. Przed bitwą pod Grunwaldem w 1410 roku Ulrich von Jungingen, wielki mistrz zakonu krzyżackiego, podarował dwa nagie miecze jako wyzwanie polskiemu królowi, Władysławowi Jagielle.
W bitwach w wieku XVI miecz powoli przestał być użyteczny. Ostatni znaczący typ miecza to miecz dwuręczny. Został zastąpiony przez rapier i szablę.
Miecze historyczne |
Grus (Żuraw, Żurawiec) – miecz księcia Bolesława Krzywoustego.
Joyeuse – miecz Karola Wielkiego.
Miecze grunwaldzkie – dwa nagie miecze wręczone przez heroldów krzyżackich Władysławowi II Jagielle pod Grunwaldem.
Miecz księcia Dowmunta.
Miecz świętego Piotra – pochodzący z I wieku n.e. miecz znajdujący się w skarbcu Muzeum Archidiecezjalnego w Poznaniu.
Szczerbiec – miecz koronacyjny królów Polski.
Fikcyjne miecze |
Balmung – miecz Zygfryda w Pieśni o Nibelungach. W cyklu wagnerowskim występuje pod nazwą Notung,
Durandal – miecz Rolanda,
Excalibur – miecz króla Artura,
Miecz świetlny – broń używana przez Sithów i Jedi w uniwersum Gwiezdnych wojen,
Zulfikar – miecz proroka Mahometa, jeden z symboli Islamu.
Ostrze Mrozu - Miecz Arthasa Menethila
Zobacz też |
- gladius
- katana
Przypisy |
↑ Jerzy Szyłak. Gramatyka języka polskiego. s. 113, 1998; Władysław Dziewanowski. Zarys dziejów uzbrojenia w Polsce. s. 18; Język polski s. 364, 1974
↑ Lech Marek. Wczesnośredniowieczne miecze z Europy Środkowej i Wschodniej. 2004, s. 10
Linki zewnętrzne |
The Oakeshott Institute (ang.)
|
Kontrola autorytatywna (broń tnąco-kłująca):
GND: 4053972-6
BnF: 11958747d
BNCF: 19034