Narval (1925) Spis treści Projekt i budowa | Dane taktyczno–techniczne | Służba | Uwagi |...
Francuskie okręty podwodne zatopione podczas II wojny światowejOkręty podwodne typu RequinOkręty zbudowane w Arsenale w CherbourguStatki i okręty zatopione na Morzu ŚródziemnymStatki i okręty zatopione przez miny
francuskiokręt podwodnyokresu międzywojennegoII wojny światowejRequinArsenal de CherbourgMarine nationaleWolnych FrancuzówminieTunezjireparacji wojennychkolonialnejJean-Jacques RoquebertCherbourguStępkęzwodowanydwukadłubowymDługość całkowitametraszerokośćzanurzenieWypornośćtonsilniki wysokoprężneSchneiderkoni mechanicznychsilniki elektryczneDwuśrubowywęzłówMmZbiorniki paliwaoleju napędowegozbiornikach balastowychakumulatorówogniwDopuszczalna głębokość zanurzeniaautonomicznośćdóbwyrzutni torpeddziobierufieaparaty torpedowekioskiemdziało pokładowekarabiny maszynoweBizercieBejrutukpt. mar.J.H. CloarecSusiezawieszenia broniDarlanaMaltęWolnych FrancuzówminęDżuzur Karkana
| ||
 Jednostka bliźniacza „Narvala” – „Morse” | ||
Klasa | okręt podwodny | |
Typ | Requin | |
| Projekt | C4 | |
| Historia | ||
| Stocznia | Arsenal de Cherbourg | |
| Położenie stępki | 1923 | |
| Wodowanie | 9 maja 1925 | |
 Marine nationale | ||
| Wejście do służby | lipiec 1926 | |
| Zatopiony | 15 grudnia 1940 | |
| Dane taktyczno-techniczne | ||
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu | standardowa: 947 ton normalna: 1150 t 1441 t | |
| Długość | 78,25 m | |
| Szerokość | 6,84 m | |
| Zanurzenie | 5,1 m | |
Zanurzenie testowe | 80 m | |
| Rodzaj kadłuba | dwukadłubowy | |
| Napęd | ||
| 2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 2900 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 1800 KM 2 śruby | ||
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu | 15 węzłów 9 w. | |
| Zasięg | powierzchnia: 7700 Mm przy 9 w. zanurzenie: 70 Mm przy 5 w. | |
| Uzbrojenie | ||
| 16 torped, 1 działo kal. 100 mm, 2 km kal. 8 mm | ||
Wyrzutnie torpedowe | 10 × 550 mm | |
| Załoga | 51 | |
Narval (Q118) – francuski oceaniczny okręt podwodny z okresu międzywojennego i II wojny światowej, czwarta zamówiona jednostka typu Requin. Okręt został zwodowany 9 maja 1925 roku w stoczni Arsenal de Cherbourg, a do służby w Marine nationale wszedł w lipcu 1926 roku. Podczas II wojny światowej jednostka pełniła służbę na Morzu Śródziemnym, od lipca 1940 roku w składzie marynarki Wolnych Francuzów. 15 grudnia 1940 roku okręt zatonął na minie u wybrzeży Tunezji.
Spis treści
1 Projekt i budowa
2 Dane taktyczno–techniczne
3 Służba
4 Uwagi
5 Przypisy
6 Bibliografia
Projekt i budowa |
„Narval” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1922 roku[1][2]. Projekt (o sygnaturze C4[3]) był pierwszą od zakończenia wojny koncepcją francuskiego okrętu podwodnego, powstałą po analizie doświadczeń wojennych i eksploatacji ex-niemieckich jednostek otrzymanych w ramach reparacji wojennych[1]. Okręt przeznaczony był do służby kolonialnej, działań na liniach komunikacyjnych potencjalnego przeciwnika i rozpoznania[1][3]. Posiadał spory zasięg i dużą dopuszczalną głębokość zanurzenia; wadami była słaba manewrowość i zbyt mała prędkość osiągana na powierzchni[1][4]. Konstruktorem okrętu był inż. Jean-Jacques Roquebert[4].
„Narval” zbudowany został w Arsenale w Cherbourgu[1][2]. Stępkę okrętu położono w 1923 roku[2][3], został zwodowany 9 maja 1925 roku[1][4], a do służby w Marine nationale przyjęto go w lipcu 1926 roku[3]. Jednostka otrzymała numer burtowy Q118[5].
Dane taktyczno–techniczne |
„Narval” był dużym, oceanicznym dwukadłubowym okrętem podwodnym[1][4]. Długość całkowita wynosiła 78,5 metra, szerokość 6,84 metra i zanurzenie 5,1 metra[1][2]. Wyporność standardowa w położeniu nawodnym wynosiła 947 ton (normalna 1150 ton), a w zanurzeniu 1441 ton[1][3][a]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki wysokoprężne (Schneider lub Sulzer) o łącznej mocy 2900 koni mechanicznych (KM)[1][2]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 1800 KM[1][2]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 15 węzłów na powierzchni i 9 węzłów w zanurzeniu[1][2][b]. Zasięg wynosił 7700 Mm przy prędkości 9 węzłów (6400 Mm przy 12 węzłach lub 3000 Mm przy 15 węzłach) w położeniu nawodnym oraz 70 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą[1][4][c]. Zbiorniki paliwa mieściły 116 ton oleju napędowego (plus 51 ton w zbiornikach balastowych)[1], a energia elektryczna magazynowana była w bateriach akumulatorów typu D liczących 248 ogniw[7][8]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 80 metrów, zaś autonomiczność 30 dób[1][3].
Okręt wyposażony był w 10 wyrzutni torped kalibru 550 mm: cztery wewnętrzne na dziobie, dwie na rufie oraz dwa podwójne obrotowe zewnętrzne aparaty torpedowe (zamontowane przed i za kioskiem), z łącznym zapasem 16 torped[1][2]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło działo pokładowe kal. 100 mm L/50 M1925 oraz dwa karabiny maszynowe kal. 8 mm (2 x I)[1][2].
Załoga okrętu składała się z 51 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][4][d].
Służba |
W latach 1935–1937 okręt przeszedł gruntowny remont, połączony z wymianą siłowni[1][2]. W momencie wybuchu II wojny światowej okręt pełnił służbę na Morzu Śródziemnym, wchodząc w skład 11. dywizjonu 4. Flotylli Okrętów Podwodnych stacjonującej w Bizercie, a następnie został przeniesiony do Bejrutu[9]. Dowódcą jednostki był w tym okresie kpt. mar. J.H. Cloarec[9]. 11 czerwca 1940 roku okręt powrócił w rejon Bizerty, cumując w Susie[10]. W momencie podpisania francusko-niemieckiego zawieszenia broni okręt znajdował się na patrolu, a jego dowódca zignorował rozkaz admirała Darlana z 17 czerwca zakazujący zawijania do portów brytyjskich i udał się na Maltę[2][11]. Okręt wszedł w skład sił morskich Wolnych Francuzów[2][6]. 15 grudnia 1940 roku „Narval” wszedł na minę i zatonął na wysokości Dżuzur Karkana w Tunezji[2][6][e].
Uwagi |
↑ J. Labayle Couhat oraz J. Lipiński podają, że wyporność nawodna wynosiła 974 tony[2][6].
↑ Według Jane's Fighting Ships 1934 i Jane's Fighting Ships 1940 prędkość nawodna wynosiła 16 węzłów[5][7].
↑ J. Labayle Couhat podaje, że zasięg nawodny wynosił 5650 Mm przy 10 węzłach, a podwodny 105 Mm przy 5 węzłach[2], a według Jane's Fighting Ships 1940 oraz J. Lipińskiego zasięg nawodny wynosił 7000 Mm przy 9 węzłach, a podwodny 105 Mm przy 5 węzłach[6][7].
↑ J. Labayle Couhat podaje, że załoga składała się z 54 osób[2].
↑ P.E. Fontenoy podaje, że do zdarzenia doszło 12 grudnia 1940 roku[4]; Navypedia podaje natomiast, że prócz wejścia na minę przyczyną zagłady okrętu mógł być atak włoskiego niszczyciela „Curtatone” lub kutra torpedowego „Clio”[3].
Przypisy |
↑ abcdefghijklmnopqrs Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: 1980, s. 272.
↑ abcdefghijklmnop Jean Labayle Couhat: French warships of World War II. London: 1971, s. 75.
↑ abcdefg Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 182.
↑ ab Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: 1934, s. 199.
↑ abcd Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999, s. 539.
↑ abc Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: 1941, s. 193.
↑ Antony Preston (red.): Jane’s Fighting Ships of World War II. London: Studio Editions, 1989, s. 131.
↑ Andrzej Perepeczko: Od Napoleona do de Gaulle’a. Flota francuska w latach 1789-1942. Oświęcim: 2014, s. 277.
Bibliografia |
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.)
- Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.)
- Ivan Gogin: REQUIN submarines (1926-1928) (ang.). Navypedia. [dostęp 2017-03-05].
- Don Kindell: FRENCH, POLISH, GERMAN NAVIES, also US SHIPS IN EUROPE, SEPTEMBER 1939 (ang.). Naval History Homepage. [dostęp 2017-03-05].
- Don Kindell: FRENCH NAVY SHIPS, JUNE 1940 (ang.). Naval History Homepage. [dostęp 2017-03-05].
- Jean Labayle Couhat: French warships of World War II. London: Ian Allan Ltd., 1971. ISBN 0-7110-0153-7. (ang.)
- Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999. ISBN 83-902554-7-2.
- Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: Sampson Low, Marston & Co., 1941. (ang.)
- Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: Sampson Low, Marston & Co., 1934. (ang.)
- Andrzej Perepeczko: Od Napoleona do de Gaulle’a. Flota francuska w latach 1789-1942. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-372-1.
- Antony Preston (red.): Jane’s Fighting Ships of World War II. London: Studio Editions, 1989. ISBN 1-85170-194-X. (ang.)
| ||||||
