Man Ray Życiorys | Linki zewnętrzne | Menu nawigacyjneStrona internetowaMan RayOficjalne archiwum Mana...
Amerykańscy artyści współcześniAmerykanie pochodzenia żydowskiegoAmerykańscy anarchiściAmerykańscy fotografowieAmerykańscy malarzeAmerykańscy operatorzy filmowiAmerykańscy reżyserzy filmowiAmerykańscy scenarzyściArtyści związani z ParyżemDadaiściLudzie urodzeni w FiladelfiiPochowani na Cmentarzu Montparnasse w ParyżuSurrealiściUrodzeni w 1890Zmarli w 1976Żydowscy malarze
27 sierpnia1890Filadelfii18 listopada1976ParyżuamerykańskifotografikreżyserdadaizmusurrealizmufotografieawangardoweNowym JorkuMarcelem DuchampdadaizmuEuropieOthersFrancjiParyżaMontparnasseAlice PrinJames JoyceGertrude SteinJean CocteauJeanem ArpemMaxem ErnstemAndré MassonemJoanem MiróPablem PicassosurrealizmuGalerie PierreMeret Oppenheimprasy drukarskiejLee MillerpseudosolaryzacjirayografiaUSALos AngelesMontparnasseCmentarzu MontparnasseepitafiumsparafrazowaćSalvador Dalí
| ||
Ray (aut. Carl Van Vechten; 1934) | ||
Imię i nazwisko | Emmanuel Rudnitzky/Radnitzky | |
Data i miejsce urodzenia | 27 sierpnia 1890 Filadelfia | |
Data i miejsce śmierci | 18 listopada 1976 Paryż | |
Narodowość | amerykańska | |
Dziedzina sztuki | malarstwo, fotografia, asamblaż, kolaż, film | |
Epoka | dadaizm, surrealizm | |
Strona internetowa |
Man Ray, właśc. Emmanuel Rudnitzky/Radnitzky (ur. 27 sierpnia 1890 w Filadelfii, zm. 18 listopada 1976 w Paryżu) – amerykański fotografik i reżyser. Jego twórczość zaliczana jest do dadaizmu i surrealizmu.
Życiorys |
Pierwsze swoje znaczące fotografie wykonał w 1918, mieszkając w Filadelfii. Już wtedy malował i tworzył awangardowe filmy.
Mieszkając w Nowym Jorku, ze swoim przyjacielem Marcelem Duchamp, stworzył amerykański nurt dadaizmu, który rozpoczął się w Europie jako radykalne odrzucenie tradycyjnej sztuki. Był współzałożycielem grupy artystów zwanych jako Others.
Po kilku nieudanych próbach, a zwłaszcza po publikacji jednego numeru New York Dada w 1920, Man Ray stwierdził, „Dadaizm nie może żyć w Nowym Jorku bo cały Nowy Jork jest dada”, i w 1921 by żyć i tworzyć przybył do Francji do Paryża. Zamieszkał w dzielnicy artystów Montparnasse. Tam stał się wielbicielem francuskiej modelki Alice Prin (Kiki), często nazywanej „Kiki z Montparnasse”, która pozowała znanym ówczesnym malarzom. Później sama stała się jego ulubionym obiektem do fotografowania oraz została piosenkarką kabaretową.
Przez następne 20 lat, żyjąc na Montparnasse, Man Ray zrewolucjonizował sztukę fotografii, a wielcy twórcy, tacy jak: James Joyce, Gertrude Stein, Jean Cocteau, pozowali do jego zdjęć.
Wraz z Jeanem Arpem, Maxem Ernstem, André Massonem, Joanem Miró i Pablem Picasso zaprezentował swoje dzieła na pierwszej wystawie surrealizmu w Galerie Pierre w Paryżu w 1925 roku.
W 1934 Meret Oppenheim artystka surrealistyczna (znana ze swoich dzieł, takich jak pokryte futrem filiżanki), pozowała dla Man Raya, co zaowocowało stworzeniem serii fotografii przedstawiających w sposób surrealistyczny nagą artystkę stojącą obok prasy drukarskiej.
Wraz z fotografką Lee Miller – swoją kochanką i współpracowniczką – wymyślił fotograficzną technikę pseudosolaryzacji. Ray stworzył również technikę, którą nazwał z ang. rayographs (rayografia).
W późniejszym okresie życia Man Ray na kilka lat wrócił do USA i zamieszkał w Los Angeles. Jednakże, jak sam mawiał, to Montparnasse było jego domem i powrócił, aby tam spędzić resztę życia. Zmarł 18 listopada 1976 roku. Został pochowany na paryskim Cmentarzu Montparnasse.
Jego epitafium można sparafrazować jako: „Nie zainteresowany, ale nie obojętny”.
Salvador Dalí i Ray (aut. Carla van Vechten; Paryż, 1934)
Ray (aut. Lothar Wolleh; Paryż, 1975)
Grób Raya (cmentarz Montparnasse, Paryż)
Linki zewnętrzne |
Oficjalne archiwum Mana Raya (ang.)
Amerykańscy Mistrzowie, Man Ray (ang.)
Kontrola autorytatywna (osoba):
ISNI: 0000 0003 6863 4715, 0000 0001 2098 8958
VIAF: 7396101
ULAN: 500015030
LCCN: n80019625
GND: 118598694
NDL: 00453776
SELIBR: 265168
BnF: 119212618
SUDOC: 027309592
NLA: 35820496
NKC: jn19992000953
BNE: XX999536
NTA: 068676611
Open Library: OL58524A
- WorldCat