Mrthfx

Ernest Wilimowski
Pełne imię i nazwisko	Ernest Otton Wilimowski
Data i miejsce urodzenia	23 czerwca 1916 Katowice
Data i miejsce śmierci	30 sierpnia 1997 Karlsruhe
Wzrost	174 cm
Pozycja	lewy łącznik
Kariera juniorska
Lata Klub 1.FC Katowice
Kariera seniorska
Lata Klub Wyst. Gole 1929 1.FC Katowice 1 (0) 1934–1939 Ruch Hajduki Wielkie/Chorzów 86 (117) 1939 Bismarckhütter SV 1939–1940 1.FC Kattowitz 1940–1942 PSV Chemnitz 1942–1943 TSV 1860 Monachium 1943 Mölders Krakau 1944 1.FC Kattowitz 1944 Karlsruher FV 1946 SG Kassel 1946 SG Merseburg 1946–1948 SG Chemnitz-West 1947 SG Babelsberg 1947 Hameln 07 1948–1949 BC Augsburg 6 (3) 1949 RC Strasbourg 0 (0) 1949–1950 Offenburger FV 1950–1951 FC Singen 04 30 (16) 1951–1955 VfR Kaiserslautern 90 (70) 1956–1959 Kehler FV
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole 1934–1939  Polska 22 (21) 1934–1939  Polski Śląsk 6 (7) 1941–1942 Niemcy 8 (13) W sumie: 36 (41)
Kariera trenerska
Lata Klub 1949–1950 Offenburger FV

Wilimowski (z lewej) w barwach Ruchu

Ernest Otton Wilimowski (ur. 23 czerwca 1916 w Katowicach pod nazwiskiem Pradella, zm. 30 sierpnia 1997 w Karlsruhe w Niemczech) – polski i niemiecki piłkarz podkreślający swoje śląskie pochodzenie, grający na pozycji napastnika, reprezentant Polski i Niemiec, trener. Nazwisko na Wilimowski zmienił w 1929.

Ernest Wilimowski przeszedł do historii mistrzostw świata jako strzelec czterech bramek w meczu Brazylia – Polska (6:5) podczas mistrzostw świata 1938 we Francji, dzięki czemu przez 56 lat był rekordzistą pod względem liczby strzelonych bramek w jednym meczu. Rekord Wilimowskiego pobił podczas mistrzostw świata 1994 w Stanach Zjednoczonych Rosjanin Oleg Salenko, który w swoim ostatnim meczu Grupy B z reprezentacją Kamerunu (6:1) strzelił 5 bramek dla reprezentacji Rosji.

Jako pierwszy w historii ekstraklasy zdobył w jednym meczu siedem, osiem, dziewięć i dziesięć goli. Czterokrotny mistrz Polski (1934, 1935, 1936, 1938).

Wilimowski dysponował również bardzo dobrym dryblingiem oraz znakomitą skutecznością strzelecką z uśmieszkiem na twarzy, co powodowało wściekłość wśród zawodników drużyn przeciwnych. Łącznie w karierze strzelił 1175 goli w oficjalnych i nieoficjalnych meczach^[1], natomiast w oficjalnych meczach według statystyk RSSSF strzelił 554 gole, co daje obecnie 10. miejsce na liście strzelców wszech czasów^[2][3].

Życiorys |

Ernest Wilimowski urodził się w Katowicach na Górnym Śląsku, w pruskiej prowincji Cesarstwa Niemieckiego jako Ernst Otto Pradella. Pochodził z górnośląskiej rodziny mieszkającej na polsko-niemieckim pograniczu. Jego matka, Paulina Florentyna Pradella (ur. 29 września 1895, zm. 1981) urodziła chłopca jako panna, w akcie urodzenia nie widnieją dane ojca. Najprawdopodobniej ojciec Ernesta (wg licznych podań miał mieć na imię Ernst Roman) zginął na froncie wschodnim podczas I wojny światowej. Istniała również hipoteza (z czasem odrzucona jako nie wytrzymująca konfrontacji z faktami), że prawdziwym ojcem Ernesta był Roman Wilimowski, zaginiony na wojnie, a więc nie uznany oficjalnie za ojca^[4]. W 1922 roku wschodni Górny Śląsk stał się częścią Polski i Ernest tym samym został obywatelem II RP. W 1929 jego matka Paulina Pradella wyszła za mąż za urzędnika i powstańca śląskiego z polskiej rodziny osiadłej na śląsku, Romana Wilimowskiego (ur. 1895, zm. 1941), który usynowił 13-letniego Ernesta nadając mu jednocześnie swoje nazwisko. Rodzicami jego matki Pauliny byli Johann Pradella i Klara z domu Bekersch z Załęża (do 1924 roku Załęże funkcjonowało jako samodzielna jednostka terytorialna, od 1924 dzielnica Katowic); natomiast rodzicami ojczyma byli Teodor Wilimowski oraz Paulina z domu Musiałek, rodowici Polacy osiedli przed 1890 rokiem w Chorzowie, w obecnej dzielnicy Batory (dawniej Hajduki Wielkie). W domu w przeważającej części mówił w gwarze śląskiej, w szkole i publicznie używał języka polskiego (ukończył prestiżowe gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Katowicach) a czasami niemieckiego, lecz tylko ze względu na niemieckie poczucie narodowe matki oraz jej rodziny. Jako obywatel polski mówił o sobie „Górnoślązak” (Oberschlesier)^[5]. Od dziecka uprawiał nie tylko piłkę nożną, lecz próbował swych sił także w piłce ręcznej, hokeju i innych dyscyplinach sportowych. Był jedynakiem.

Ernest Wilimowski karierę piłkarską rozpoczął w niemieckim klubie 1.FC Katowice. Wg ustaleń Andrzeja Gowarzewskiego już w wieku 12 lat i 295 dni zadebiutował w pierwszej lidze. Klub w kwietniu 1929 miał duże problemy kadrowe i sprowadził z okolicznych klubów kilku zawodników, wśród nich gracza o nazwisku Pradelok (ówczesny pseudonim Ernesta), który rozegrał całe spotkanie ligowe 14 kwietnia 1929 przeciwko zespołowi Klub Turystów Łódź. Nigdy więcej zawodnik o takim nazwisku dla 1.FC nie zagrał. Na całym Śląsku był tylko jeden piłkarz o takiej godności – Wincenty Pradelok, wówczas gracz Orła Wełnowiec. Po latach spotkał się on z Gowarzewskim, a zapytany o tamten mecz odparł, że jako syn powstańca śląskiego nigdy nie zagrałby dla niemieckiego klubu^[6]. Pradella zmienił nazwisko na Wilimowski miesiąc później.

W 1934 talent Wilimowskiego zauważyli działacze Ruchu Hajduki Wielkie, którego wkrótce został zawodnikiem. Debiut zaliczył dnia 2 stycznia 1934 roku w meczu sparingowym z KS Chorzów^[7]. Natomiast w ekstraklasie zadebiutował dnia 8 kwietnia 1934 roku w wygranym 3:0 meczu wyjazdowym z Cracovią^[8], pierwszą bramkę strzelił dnia 29 kwietnia 1934 roku w Chorzowie w 17. minucie meczu z Wisłą Kraków (4:1), podwyższając wynik na 2:0^[9].

Z tym klubem Wilimowski czterokrotnie zdobywał mistrzostwo Polski (1934, 1935, 1936, 1938) oraz trzykrotnie był królem strzelców (1934 – 33 gole, 1936 – 18 goli, 1939 – 26 goli; rozgrywki niedokończone z powodu wybuchu II wojny światowej). Dnia 21 maja 1939 roku w Chorzowie podczas meczu ligowego z Union-Touring Łódź (12:1) Wilimowski strzelił 10 bramek, co do chwili obecnej pozostaje rekordem ekstraklasy^[10][11][12].

Wilimowski ostatnią bramkę w ekstraklasie strzelił dnia 2 lipca 1939 roku w 62. minucie meczu u siebie z Polonią Warszawa, który zakończył się porażką Niebieskich 2:3^[13], a ostatni mecz rozegrał dnia 20 sierpnia 1939 roku na wyjeździe z Wartą Poznań, który zakończył się zwycięstwem gospodarzy 5:2^[14].

Łącznie dla Ruchu Hajduki Wielkie rozegrał w ekstraklasie 86 meczów, w których strzelił 117 bramek. Dwukrotnie znajdował się w Top 10 Plebiscytu Przeglądu Sportowego na najlepszego polskiego sportowca (1934 – 4. miejsce, 1937 – 7. miejsce). Znajduje się także na liście najskuteczniejszych zawodników w historii meczów rozgrywanych o mistrzostwo Polski, tj. Klub 100.

Po wybuchu II wojny światowej został wpisany na niemiecką listę narodowościową. W 1940 roku wyjechał w głąb III Rzeszy do Saksonii, a prawie cała Polska uznała go za zdrajcę narodu, mimo że do wyjazdu namawiał go m.in. Józef Kałuża, trener reprezentacji Polski^[15]. W celu uniknięcia służby wojskowej w Wehrmachcie został policjantem i kontynuował karierę sportową w barwach III Rzeszy. Grał w klubach: Bismarckhütter SV (1939), 1. FC Kattowitz (1939–1940), PSV Chemnitz (1940–1942 – Puchar Związku Rzeszy w 1941 roku), TSV 1860 Monachium (1942–1943), w którego barwach dnia 15 listopada 1942 roku na Stadionie Olimpijskim w Berlinie po zwycięstwie 2:0 z Schalke Gelsenkirchen (Wilimowski strzelił bramkę w 80. minucie na 1:0) w finale zdobył Puchar Niemiec 1942 (Tschammer-Pokal), a Wilimowski z 14 golami został królem strzelców tych rozgrywek. Następnie reprezentował barwy LSV Mölders Krakau (1943), 1. FC Kattowitz (1944), Karlsruher FV (1944), VfB Stuttgart (1944).

W 1942 roku jego matka – Paulina Wilimowska, za romans z rosyjskim Żydem, trafiła do obozu koncentracyjnego Auschwitz i pracowała u jednego z obozowych oficerów SS. Z pomocą przyszedł as lotnictwa myśliwskiego Luftwaffe, pułkownik Hermann Graf, twórca drużyny piłkarskiej Rote Jäger (1943–1944), dzięki jego interwencji została zwolniona z obozu.

Po zakończeniu II wojny światowej Wilimowski za grę w reprezentacji III Rzeszy został wymazany w historii polskiej piłki. Grał w klubach: SG Kassel (1946), SG Merseburg (1946), SG Chemnitz-West (1946–1948), SG Babelsberg (1947 – 2 mecze), TSG Arolsen (1947 – 1 mecz), Hameln 07 (1947), TSV Detmold (1948), BC Augsburg (1948–49 – 6 meczów, 3 gole), francuski RC Strasbourg (1949 – 1 mecz), Offenburger FV (1949–1950 – był również grającym trenerem), FC Singen 04 (1950–1951 – 30 meczów, 16 goli), VfR Kaiserslautern (1951–1955 – 90 meczów, 70 goli) oraz Kehler FV, w którym w 1959 roku zakończył piłkarską karierę.

W 1951 roku ożenił się z Klarą Mehne – córką restauratora z Offenburga (druga żona; w 1939 roku ożenił się z Elżbietą Ławnik^[16][17] – z którą miał czworo dzieci, córki Sylvia, Sigrid i Ulle oraz syn Rainer, oraz pięcioro wnucząt: Steven, Timo, Dapher, Janis, Nicole^[18]).

Osiadł w Karlsruhe, gdzie pracował jako urzędnik, odmówił pracy w Niemieckim Związku Piłkarskim (DFB)^[19]. Jednak wykonywanie zawodu na pełnym etacie nie stanowiło przeszkody w amatorskiej grze w piłkę nożną oraz w pracy trenerskiej w klubach niższych klas rozgrywkowych, gdyż był bardzo oddany swojej pasji (potrafił jednego dnia prowadzić treningi w dwóch klubach w różnych miejscowościach)^[17].

Nigdy już nie wrócił na Górny Śląsk, choć w 1995 roku była nawet szansa, żeby po latach przyjechał tam na zaproszenie działaczy Ruchu Chorzów z okazji 75-lecia istnienia klubu, jednak ze względu na chorobę żony, a przede wszystkim niepochlebne opinie (na kilka dni przed przyjazdem dziennikarz sportowy Bohdan Tomaszewski publicznie nazwał go zdrajcą i stwierdził, że nie powinien on przyjeżdżać do Polski) spowodowały rezygnację Wilimowskiego z przyjazdu do Polski^[20].

Ernest Wilimowski zmarł dnia 30 sierpnia 1997 roku w Karlsruhe w wieku 81 lat (choć polska prasa podawała informacje o jego śmierci już w latach 50^[21].). Na pogrzebie była obecna rodzina, znajomi, sąsiedzi, a także delegacja z wieńcem Niemieckiego Związku Piłki Nożnej; nie było delegacji PZPN^[16].

Kariera reprezentacyjna |

Reprezentacja Polski |

Ernest Wilimowski zadebiutował w reprezentacji Polski 21 maja 1934 w przegranym 2:4 meczu towarzyskim z reprezentacją Danii w Kopenhadze, mając 17 lat i 332 dni (najmłodszy wówczas reprezentant Polski w historii). Dwa dni później, 23 maja 1934 w Sztokholmie podczas towarzyskiego meczu z reprezentacją Szwecji strzelił swoją pierwszą bramkę dla Polski.

W 1936 Wilimowski za alkohol został wyrzucony z olimpijskiej reprezentacji Polski, która przygotowywała się do igrzysk w Berlinie (choć jak podaje Andrzej Gowarzewski, prawdziwym powodem było jego rzekome zawodowstwo^{[potrzebny przypis]}).

Wilimowski w reprezentacji Polski ponownie zagrał 4 października 1936 w Kopenhadze w przegranym 1:2 meczu towarzyskim z reprezentacją Danii i znów stanowił o sile drużyny. Grał również w meczach eliminacyjnych mistrzostw świata 1938, w których rywalem Polski była reprezentacja Jugosławii. W dwumeczu lepsza okazała się Polska (4:0 w Warszawie – 1 bramka Wilimowskiego, 0:1 w Belgradzie), która tym samym zakwalifikowała się do mistrzostw świata 1938 we Francji

Rywalem w pierwszej rundzie mistrzostw świata 1938 była reprezentacja Brazylii. Mecz, który odbył się 5 czerwca 1938 w Strasburgu i zakończył się zwycięstwem drużyny Canarinhos 5:6 po dogrywce, był jednym z najlepszych w karierze Wilimowskiego, gdyż zdobył w nim cztery bramki (53., 59., 89. i 118. minuta). Bramkę strzelił także Fryderyk Scherfke (23. minuta) z rzutu karnego podyktowanego po faulu na Wilimowskim). Reprezentacja Polski odpadła z turnieju, ale Wilimowski był wymieniany jako jeden z najlepszych piłkarzy turnieju.

Drugi najlepszy mecz w karierze Wilimowski zagrał w Warszawie 27 sierpnia 1939, gdy reprezentacja Polski towarzysko podejmowała ówczesnych wicemistrzów świata – reprezentację Węgier. Już po 30. minutach gry było 2:0 dla Węgier, jednak Wilimowski zdołał strzelić hat-tricka (33., 64. i 76. minuta) oraz wywalczył dla swojej drużyny rzut karny, który wykorzystał Ewald Dytko (w 75. minucie). Mecz zakończył się zwycięstwem Polski 4:2. Było to ostatnie spotkanie reprezentacji Polski przed wybuchem II wojny światowej, a dla Wilimowskiego ostatnie w reprezentacji Polski, w której łącznie w latach 1934–1939 rozegrał 22 mecze i strzelił 21 bramek.

Reprezentacja Śląska |

Ernest Wilimowski grał również w reprezentacji Śląska, w której w latach 1934–1939 rozegrał 6 meczów i strzelił 7 bramek^[22]. Najczęstszym rywalem reprezentacji Śląska była reprezentacja Śląska Niemieckiego, których mecze nazywane były przez niemiecką prasę małymi meczami międzypaństwowymi (niem. „kleine Länderspiele”). Wilimowski debiut w reprezentacji Śląska zaliczył 19 marca 1934 w Bytomiu w bezbramkowo zremisowanym meczu z odwiecznym rywalem ze Śląska Niemieckiego, a 24 marca 1935 w Zabrzu w zremisowanym 3:3 meczu z tym samym rywalem strzelił swoje trzy pierwsze bramki dla reprezentacji Śląska. Ostatni mecz w reprezentacji Śląska Ernest Wilimowski rozegrał 8 stycznia 1939 w Bytomiu, kiedy to reprezentacja Śląska przegrała 3:5 z reprezentacją Śląska Niemieckiego.

Reprezentacja Niemiec |

Po wybuchu II wojny światowej Wilimowski grał w barwach reprezentacji III Rzeszy prowadzonej przez Seppa Herbergera, w której również imponował strzelecką skutecznością, gdyż w latach 1941–1942 w 8 meczach zdobył aż 13 bramek. Debiut w reprezentacji III Rzeszy zaliczył 1 czerwca 1941 w Bukareszcie w wygranym 4:1 meczu towarzyskim z reprezentacją Rumunii, w którym Wilimowski strzelił 2 bramki.

16 sierpnia 1942 doszło do najważniejszego piłkarskiego wydarzenia na Górnym Śląsku w czasie II wojny światowej. W Bytomiu na Stadionie im. marszałka Hindenburga, Niemcy z Wilimowskim w składzie rozgromili reprezentację Rumunii 7:0, a Wilimowski strzelił jedną z bramek. Mecz na stadionie oglądało 55 000 widzów, a jak głosiła legenda, wśród nich byli Gerard Cieślik i Ernest Pohl^[23]. W rzeczywistości obaj po latach przyznali, że to wymysł dziennikarza; Cieślika nie było wtedy stać na bilet tramwajowy z Chorzowa do Bytomia, a Pohl Wilimowskiego nigdy nie widział na oczy (Ten redaktor chciał, abym tak był, to żech był)^[24].

Ostatni mecz w reprezentacji III Rzeszy Wilimowski rozegrał 22 listopada 1942 w Bratysławie, gdzie Niemcy towarzysko wygrali 5:2 z reprezentacją Słowacji.

Statystyki |

Ruch Chorzów |

Reprezentacyjne |

Reprezentacja	Rok	Mecze	Bramki
Polska
	1934	5	3
	1935	0	0
	1936	1	0
	1937	4	3
	1938	8	10
	1939	4	5
Łącznie		22	21
Polski Śląsk
	1934	1	0
	1935	1	3
	1936	0	0
	1937	2	3
	1938	1	1
	1939	1	0
Łącznie		6	7
III Rzesza
	1941	4	6
	1942	4	7
Łącznie		8	13

Mecze i gole w reprezentacji
Lp.	Data	Miasto	Przeciwnik	Gol	Wynik	Rozgrywki
Polska
1.	21.05.1934	Kopenhaga	Dania		2:4	Mecz towarzyski
2.	23.05.1934	Sztokholm	Szwecja		2:4	Mecz towarzyski
3.	26.08.1934	Belgrad	Jugosławia		1:4	Mecz towarzyski
4.	09.09.1934	Warszawa	III Rzesza		2:5	Mecz towarzyski
5.	14.10.1934	Lwów	Rumunia		3:3	Mecz towarzyski
6.	04.10.1936	Kopenhaga	Dania		1:2	Mecz towarzyski
7.	23.06.1937	Warszawa	Szwecja		3:1	Mecz towarzyski
8.	04.07.1937	Łódź	Rumunia		2:4	Mecz towarzyski
9.	12.09.1937	Warszawa	Dania		3:1	Mecz towarzyski
10.	10.10.1937	Warszawa	Jugosławia		4:0	El. Mundialu 1938
11.	13.03.1938	Zurych	Szwajcaria		3:3	Mecz towarzyski
12.	03.04.1938	Belgrad	Jugosławia		0:1	El. Mundialu 1938
13.	22.05.1938	Warszawa	Irlandia		6:0	Mecz towarzyski
14.	05.06.1938	Strasburg	Brazylia		5:6	Mundial 1938
15.	18.09.1938	Chemnitz	III Rzesza		1:4	Mecz towarzyski
16.	25.09.1938	Warszawa	Jugosławia		4:4	Mecz towarzyski
17.	23.10.1938	Warszawa	Norwegia		2:2	Mecz towarzyski
18.	13.11.1938	Dublin	Irlandia		2:3	Mecz towarzyski
19.	22.01.1939	Paryż	Francja		0:4	Mecz towarzyski
20.	27.05.1939	Łódź	Belgia		3:3	Mecz towarzyski
21.	04.06.1939	Warszawa	Szwajcaria		1:1	Mecz towarzyski
22.	27.08.1939	Warszawa	Węgry		4:2	Mecz towarzyski
Polski Śląsk
1.	19.03.1934	Bytom	Śląsk Niemiecki		0:0	Mecz towarzyski
2.	24.03.1935	Hinderburg	Śląsk Niemiecki		3:3	Mecz towarzyski
3.	09.06.1937	Hajduki Wielkie	Kraj Basków		3:4	Mecz towarzyski
4.	26.12.1937	Bytom	Śląsk Niemiecki		4:2	Mecz towarzyski
5.	05.02.1938	Katowice	Śląsk Niemiecki		2:1	Mecz towarzyski
6.	08.01.1939	Bytom	Śląsk Niemiecki		3:5	Mecz towarzyski
III Rzesza
1.	01.06.1941	Bukareszt	Rumunia		1:4	Mecz towarzyski
2.	15.06.1941	Wiedeń	Chorwacja		5:1	Mecz towarzyski
3.	05.10.1941	Helsinki	Finlandia		6:0	Mecz towarzyski
4.	16.11.1941	Drezno	Dania		3:2	Mecz towarzyski
5.	16.08.1942	Bytom	Rumunia		7:0	Mecz towarzyski
6.	18.10.1942	Berno	Szwajcaria		5:3	Mecz towarzyski
7.	01.11.1942	Stuttgart	Chorwacja		5:1	Mecz towarzyski
8.	22.11.1942	Bratysława	Słowacja		5:2	Mecz towarzyski

Sukcesy |

Ruch Hajduki Wielkie |

• 
  mistrzostwo Polski: 1934, 1935, 1936, 1938
  

PSV Chemnitz |

• 
  Puchar Związku Rzeszy: 1941

TSV 1860 Monachium |

• 
  Puchar Niemiec: 1942
  

Indywidualne |

• 
  król strzelców ekstraklasy: 1934, 1936, 1939
  


• król strzelców Pucharu Niemiec: 1942
  


• król strzelców Saksonii: 1941


• król strzelców Bawarii: 1942


• król strzelców Oberligi Südwest: 1955^[17]
  


• 4. miejsce w Plebiscycie Przeglądu Sportowego: 1934
  


• 7. miejsce w Plebiscycie Przeglądu Sportowego: 1937
  

Odznaczenia |

• Order Złotego Orła Polskiego Związku Piłki Nożnej^[17]
  

Inne dyscypliny |

Ernest Wilimowski oprócz piłki nożnej grał również w hokeja na lodzie na pozycji bramkarza w barwach Pogoni Katowice^[25], świetnie jeździł na nartach oraz grał w szachy^[16].

Informacja sportowa o meczu hokejowym pomiędzy K.S. Pogonią Katowice a SMP. Panewnik. Wyróżniającym graczem Pogoni w tym meczu był m.in. Ernest Wilimowski.

Upamiętnienie |

• Dnia 7 września 2007 roku działacze Ruchu Autonomii Śląska wystąpili z propozycją, by Stadion Ruchu Chorzów nazwać imieniem Ernesta Wilimowskiego. Do dzisiaj władze miasta Chorzowa nie podjęły decyzji w tej sprawie^[26].


• Od 2010 roku klub 1. FC Katowice organizuje coroczny Turniej im. Ernesta Wilimowskiego dla drużyn juniorskich^[27].

Wilimowski w kulturze |

• W 1996 ukazała się biografia Ernesta Wilimowskiego pt. Fußball – Sport ohne Grenzen. Die Lebensgeschichte des Fußball-Altnationalspielers Ernst Willimowski, której autorem był zięć Wilimowskiego (Karl-Heinz Haarke – mąż Sylvii)^[23].


• Postać Wilimowskiego była ukazana w filmie pt. Do góry nogami z 1982 w reżyserii Stanisława Jędryki jako piłkarz „Wili” Wilamowski, którą kreował Jan Jurewicz^[28][29].


• W 2012 padł pomysł nakręcenia filmu fabularnego o życiu Ernesta Wilimowskiego. Film miał nosić tytuł Ezi, a reżyserem miał być Jarosław Marszewski^[30][31][32].


• W 2016 chorwacki pisarz Miljenko Jergovic opublikował powieść "Wilimowski", której akcja dzieje się wokół radiowej relacji z meczu z Brazylią, słuchanej przez bohaterów^[33].

Varia |

• Ernest Wilimowski posiadał niezwykłą anomalię anatomiczną - sześć palców u prawej stopy^[15].


• Po meczu mistrzostw świata 1938 - Brazylia − Polska (6:5), w którym Wilimowski strzelił cztery bramki, dostał propozycję gry w jednym z brazylijskich klubów, jednak mimo podpisania wstępnego kontraktu, do transferu nie doszło w wyniku protestów polskich działaczy^[18].


• Według relacji córki Sylvii podczas wizyty w Tarnowskich Górach w 2007 roku Wilimowski pod koniec grudnia 1938 roku w Nowym Targu spotkał się z Karolem Wojtyłą (późniejszym papieżem Janem Pawłem II) i razem jeździli trasami Beskidu Zachodniego oraz byli też na pasterce w Nowym Targu^[16].


• Podczas mistrzostw świata 1974 w RFN Wilimowski chciał spotkać się z piłkarzami reprezentacji Polski, jednak służby SB odpowiedzialne za ochronę reprezentacji Polski nie dopuściły do tego spotkania, chociaż dobrze wiedziały, kim jest starszy mężczyzna^[17].


• Wilimowski namiętnie obstawiał mecze w zakładach bukmacherskich, w których bardzo często wygrywał^[23].

Powiedzieli o Wilimowskim |

• 
  To chyba jedyny piłkarz na świecie, który zdobywał więcej bramek niż miał szans - Fritz Walter, niemiecki piłkarz, mistrz świata 1954^[34].


• 
  Gdyby doszło do mistrzostw świata w 1942 roku niewykluczone, że nie mówilibyśmy o Pelé, a mówilibyśmy o Wilimowskim - Andrzej Gowarzewski, twórca cyklów książek Encyklopedia piłkarska Fuji.


• 
  Słowo zdrajca nie jest całkowicie nie na miejscu - Bohdan Tomaszewski, legendarny dziennikarz sportowy.


• 
  Wilimowski był idealny do showbiznesu. Gdyby grał dzisiaj byłby milionerem - Dithelm Blacking, niemiecki historyk sportu.


• 
  Najstraszniejszy wymiar polityki - wojna. Musiał się z tym zmierzyć i nie mógł przed tym uciec - Roman Kołtoń, dziennikarz sportowy.


• 
  Dlaczego ojciec przyjął propozycję gry w reprezentacji III Rzeszy? Dostał korzystną ofertę finansową i nie chciał umierać na wojnie - Sylvia Haarke, córka Ernesta Wilimowskiego^[35].

Przypisy |

Bibliografia |

• 
  Andrzej Gowarzewski: MISTRZOSTWA POLSKI. LUDZIE (1918-1939). 100 lat prawdziwej historii (1), Wydawnictwo GiA, Katowice 2017


• Bogdan Snoch: Górnośląski Leksykon Biograficzny. Suplement do wydania drugiego. Katowice: Muzeum Śląskie, 2006, s. 123. ISBN 83-60353-11-5.


• Karl-Heinz Haarke, Georg Kachel: Fußball – Sport ohne Grenzen. Die Lebensgeschichte des Fußball-Altnationalspielers Ernst Willimowski. Dülmen: Laumann-Verlag, 1996. ISBN 3-87466-259-4.

Linki zewnętrzne |

• 
  Profil w bazie Eu-Football.info (ang.)
  


• 
  Statystyki na www.weltfussball.de (niem.)
  


• Statystyki na www.transfermarkt.pl


• 
  Statystyki na www.ootballDatabase.eu (ang.)
  


• 
  Ernest Wilimowski w bazie National Football Teams (ang.)
  

p • d • e Skład reprezentacji Polski na Mundialu 1938 Baran Brom Cebula Dytko Gałecki Giemsa Góra Habowski Korbas Lis Łyko Madejski Nyc Piątek J. Piec R. Piec Scherfke Szczepaniak (c) Twórz Wasiewicz Wilimowski Wodarz Selekcjoner: Kałuża