Żabienica jaskrowata Spis treści Morfologia i biologia | Nazewnictwo | Zmienność | Zagrożenia |...
Żabieńcowate
gatunekbłotnopączkowychskrytopączkowychżabieńcowatychEuropyMorza ŚródziemnegonaturalizowanyAzorachrodzimyWoliniejeziorze WisełkaCzerwonej liście roślin i grzybów PolskiPolskiej czerwonej księdze roślindyrektywie siedliskowejNatura 2000siedliska przyrodniczeWolin i Uznam
| ||
 | ||
Systematyka[1] | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | rośliny | |
Klad | rośliny naczyniowe | |
Klad | rośliny nasienne | |
Klasa | okrytonasienne | |
Klad | jednoliścienne | |
Rząd | żabieńcowce | |
Rodzina | żabieńcowate | |
Rodzaj | żabienica | |
Gatunek | żabienica jaskrowata | |
Nazwa systematyczna | ||
Baldellia ranunculoides (L.) Parl. Nuov. Gen. Sp. Monocot.: 58 (1854) | ||
Żabienica jaskrowata (Baldellia ranunculoides (L.) Parl.) – gatunek błotnopączkowych lub skrytopączkowych roślin zielnych z rodziny żabieńcowatych (Alismataceae), pochodzący z Europy i krajów basenu Morza Śródziemnego[2], naturalizowany na Azorach[3]. W Polsce rodzimy[4], wymierający, znajdowany był na Wolinie[5]. Roślina podawana była w 1966 w postaci pojedynczo rosnących roślin w jeziorze Wisełka[6], ale od wielu lat stanowisko to nie zostało odnalezione[7]. Rośliny tego gatunku zasiedlają wilgotne miejsca obok potoków, stawów i jezior, a także rowy na torfowiskach[8].
Spis treści
1 Morfologia i biologia
2 Nazewnictwo
3 Zmienność
4 Zagrożenia
5 Przypisy
Morfologia i biologia |
Morfologia
- Pokrój
- Roślina zmienna, o wysokości przeważnie od 5 do 20 cm[8], a według niektórych autorów od 20 do 60 cm[5]. W Polsce kwitnie od lipca do października[5]. Gatunek charakterystyczny związku Hydrocotylo-Baldelion[9].
- Liście
- Długoogonkowe, o blaszce lancetowatej do równowąsko-lancetowatej, o długości do 10 cm, o ostrym wierzchołku i nasadzie wąsko zbiegającej się do ogonka liściowego.
- Łodyga
- Zwykle wzniesiona, niekiedy płożąca, wówczas ukorzeniająca się i tworząca w międzywęźlach kępki liści i pojedyncze kwiaty.
- Kwiaty
- Obupłciowe. Płatki korony białe lub jasnoróżowe, o długości 7–10 mm. Szypułki różnej długości, do 10 cm. Podsadki małe.
- Owoc
- Owocami są jajowate niełupki o średnicy 2–3,5 mm, zakrzywione, żeberkowane[8].
Pokrój
Liście
Kwiat
Liść, kwiat i owoce
Nazewnictwo |
Synonimy nomenklatoryczne[2]
Alisma ranunculoides L. – bazonim
Echinodorus ranunculoides (L.) Engelm.
Sagittaria ranunculodes (L.) Kuntze
- Synonimy taksonomiczne[2]
Alisma angustifolium Gilib.
Damasonium angustissimum Wall. ex Steud.
Alisma ranunculoides var. zosterifolium Fr.
Alisma batrachiocarpum St.-Lag.
Echinodorus ranunculoides var. zosterifolius (Fr.) Asch. & Graebn.
Echinodorus ranunculoides f. natans Glück
Echinodorus ranunculoides f. pumilus Glück
Echinodorus ranunculoides f. terrestris Glück
Echinodorus ranunculoides f. zosterifolius (Fr.) Glück
Zmienność |
Gatunek zróżnicowany na dwie odmiany[10]:
Baldellia ranunculoides var. ranunculoides - występuje w całym zasięgu gatunku
Baldellia ranunculoides var. tangerina (Pau) J.Rocha, Crespí, García-Barriuso, R.Almeida & Honrado - rośnie na Półwyspie Iberyjskim i w Maroko
Zagrożenia |
Gatunek umieszczony na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) i uznany w Polsce za wymierający, krytycznie zagrożony (kategoria zagrożenia E)[11]. W wydaniu z 2016 roku otrzymał kategorię RE (wymarły na obszarze Polski)[12]. W Polskiej czerwonej księdze roślin posiada kategorię EX (wymarły)[13].
Nie podlega ochronie gatunkowej na podstawie przepisów prawa krajowego[14], nie został również uznany za ważny dla Unii Europejskiej w dyrektywie siedliskowej. Nie został wykazany w sieci "Natura 2000"[15], choć historyczne i potencjalne miejsca występowania stanowią siedliska przyrodnicze w obszarze "Wolin i Uznam".
Przypisy |
↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-06-25].
↑ abc Rafael Govaerts, David G. Frodin: World Checklist and Bibliography of Araceae (and Acoraceae) (ang.). The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew, 2002. [dostęp 2001-01-23].
↑ GRIN Taxonomy for Plants. [dostęp 2011-01-23].
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. ISBN 83-85444-38-6.
↑ abc Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 527. ISBN 978-83-01-14342-8.
↑ Hanna Piotrowska. Stosunki geobotaniczne wysp Wolina i południowo-wschodniego Uznamu. „Monographiae Botanicae”. 22, s. 86, 1966 (pol.).
↑ Adam Zając, Maria (red.) Zając: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001. ISBN 83-915161-1-3.
↑ abc Arthur Roy Clapham, Thomas Gaskell Tutin, David Moresby Moore: Flora of the British Isle. Cambridge [Cambridgeshire]; New York: Cambridge University Press, 1987, s. 516. ISBN 0-521-30985-9.
↑ WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .
↑ Baldellia ranunculoides na eMonocot [dostęp 2013-11-21].
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone.. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
↑ Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764
↑ Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 (pol.). Ministerstwo Środowiska. [dostęp 2011-01-23].
