Mrthfx

Dryzki
Okręt muzeum "Dryzki"
Historia
Stocznia	Schneider, Chalon-sur-Saône
Wodowanie	23 sierpnia 1907
Bułgaria
Wejście do służby	5 stycznia 1908
Los okrętu	złomowany; bliźniaczy "Strogi" zachowany jako okręt muzeum pod nazwą "Dryzki"
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	97 t
Długość	38 m
Szerokość	4,4 m
Zanurzenie	2,6 m
Napęd
2 kotły parowe, 1 maszyna parowa VTE o mocy ind. 1900 KM, 1 śruba
Prędkość	26 węzłów
Zasięg	500 Mm
Uzbrojenie
2 działa 47 mm 3 wyrzutnie torpedowe 450 mm (stan początkowy)
Załoga	23-30
Multimedia w Wikimedia Commons

"Dryzki" od rufy

Dryzki (bułg. Дръзки) – bułgarski torpedowiec, główny okręt typu Dryzki, który odznaczył się podczas pierwszej wojny bałkańskiej (1912–1913) i dotrwał w służbie do drugiej wojny światowej. Obecnie torpedowiec tego typu "Strogi" jest zachowany w Warnie jako okręt muzeum "Dryzki".

Historia |

"Dryzki" był jednym z serii sześciu torpedowców, zamówionych przez bułgarską marynarkę wojenną we francuskich zakładach Schneider et Cie w Chalon-sur-Saône. Okręty te zostały zbudowane we Francji, a następnie przetransportowane w częściach do Bułgarii, gdzie zostały wykończone i zwodowane w Warnie. "Dryzki", "Smeli" i "Chrabri" zostały zamówione 24 lutego 1904, wysłane do Bułgarii w kwietniu 1905, wodowane 23 sierpnia 1907 i wcielone do służby 5 stycznia 1908^[1].

 Osobny artykuł: Torpedowce typu Dryzki.

Bułgarskie torpedowce były pierwszymi pełnowartościowymi okrętami bułgarskiej marynarki, po kanonierce torpedowej "Nadeżda" i przez dłuższy czas stanowiły trzon floty Bułgarii. Pierwszym konfliktem, w jakim wzięły udział, była I wojna bałkańska 1912 – 1913. W jej trakcie podejmowały kilka bezskutecznych prób ataków torpedowych na tureckie okręty atakujące bułgarskie wybrzeże. Wieczorem 20 listopada 1912 "Letjaszti", "Smeli", "Strogi" i "Dryzki" zostały wysłane z Warny w celu przechwycenia dwóch egipskich statków transportowych, pod dowództwem kapitana II rangi Dimitra Dobrewa na "Letjasztym"^[1]. "Dryzki" był dowodzony przez miczmana Georgi Kupowa. Po północy 21 listopada zespół natknął się na turecki krążownik pancernopokładowy "Hamidiye" w eskorcie dwóch kontrtorpedowców "Bekefsan" i "Yarhisar"^[1] około 32 mile morskie od Warny^[2]. O godzinie 0:43 bułgarskie okręty przystąpiły do ataku w szyku torowym, odpalając po jednej torpedzie, pierwszy "Letjaszti". Pierwsze trzy okręty nie trafiły, lecz "Dryzki", będąc ostatnim okrętem, odpalił torpedę z odległości ok. 100 m, która trafiła "Hamidiye" w prawą burtę, uszkadzając go^[1]. Następnie, bułgarskie okręty uniknęły kontrataku kontrtorpedowców i powróciły do Warny. Akcja ta była największym sukcesem w dziejach małej marynarki bułgarskiej^[1].

Bułgarskie torpedowce nie brały aktywnego udziału w działaniach drugiej wojny bałkańskiej. Wzięły następnie udział w I wojnie światowej. Pod koniec 1916 okręty zmodyfikowano do przenoszenia 6 min. "Dryzki" wraz z trzema pozostałymi w służbie torpedowcami został zmodernizowany w 1934. W 1936 otrzymał literę rozpoznawczą Д na dziobie. Podczas II wojny światowej, torpedowce, będąc już przestarzałe, były używane jako patrolowce i do eskorty konwojów przybrzeżnych.

15 października 1942 na "Dryzkim" wybuchł proch na skutek niezachowania ostrożności i okręt zatonął w porcie warneńskim. Został następnie podniesiony i wyremontowany^[3]. W 1954 został wycofany i przekształcony na ćwiczebny okręt-cel. Przed 45. rocznicą storpedowania "Hamidye" zdecydowano upamiętnić ten najsłynniejszy okręt w historii bułgarskiej floty, lecz w tym czasie "Dryzki" był już pocięty na części do złomowania^[2]. Ostatecznie komin, działo i drobniejsze części "Dryzkiego" zamontowano na bliźniaczym okręcie "Strogi", który, 21 listopada 1957, w rocznicę storpedowania "Hamidiye", wystawiono na lądzie do zwiedzania jako eksponat Muzeum Marynarki Wojennej w Warnie – okręt muzeum "Dryzki"^[2][3].

W polskiej literaturze nazwa ta jest często nieprawidłowo transkrybowana jako "Derski"^[4].

Dane techniczne |

• 
  wyporność: 97 t


• wymiary:
  
  
  
  • długość: 38 m
  
  
  • szerokość: 4,4 m
  
  
  • zanurzenie 2,6 m
  
  
  
  


• 
  siłownia: 2 kotły parowe, 1 pionowa maszyna parowa potrójnego rozprężania o mocy indykowanej 1900 KM; 1 śruba napędowa^[5]
  


• prędkość maksymalna: 26 węzłów
  


• zasięg: 500 Mm
  


• zapas paliwa: 10,5 t węgla


• załoga: 23-30

uzbrojenie

• początkowo:
  
  
  
  • 2 działa kalibru 47 mm Schneider (na burtach)
  
  
  • 3 wyrzutnie torpedowe 450 mm (1xI, 1xII – jedna stała na dziobie, jedna podwójna obrotowa na pokładzie)
  
  
  
  

• od 1934:
  
  
  
  • 2 działa kalibru 47 mm Schneider (na dziobie i rufie)
  
  
  • 2 karabiny maszynowe 7,92 mm Maxim MG-08 (na burtach)
  
  
  • 2 wyrzutnie torpedowe 450 mm (1xII – podwójna obrotowa na pokładzie)
  
  
  
  

Przypisy |

Bibliografia |

• Maciej Sobański: Flota bułgarska na początku dwudziestego wieku w: Okręty Wojenne nr 15


• 
  Миноносци тип „Дръзки” (po bułgarsku)

Linki zewnętrzne |

• 
  Атаката на торпедоносеца "Дръзки" срещу турския крайцер "Хамидие" през Балканската война – Atak na "Hamidiye" (po bułgarsku)