Józef Szkandera Przypisy | Menu nawigacyjne3
Członkowie Kadry Polski NiepodległejPolscy działacze społeczniUrodzeni w 1901Urzędnicy administracji celnej II RzeczypospolitejUrzędnicy administracji skarbowej II RzeczypospolitejUrzędnicy Ministerstwa Skarbu II RzeczypospolitejZmarli w 1942Więźniowie Pawiaka (okupacja niemiecka)Więźniowie KL AuschwitzPolscy urzędnicy
19 lutego1901Łomnej Dolnej1942KL AuschwitzŁomna DolnaIstebnejZwiązku Polski NiepodległejKadra Polski NiepodległejAuschwitz-Birkenaupierwszym masowym transportem do AuschwitzWładysławem SurmackimEdwardem KowalskimEugeniuszem TołłoczkoWitoldem PileckimZwiązek Organizacji Wojskowej
Józef Szkandera (ur. 19 lutego 1901 w Łomnej Dolnej, zm. 1942 w KL Auschwitz) – polski urzędnik skarbowy, działacz społeczny, członek władz organizacji podziemnych w czasie II wojny światowej.
Urodził się 19 lutego 1901 roku w miejscowości Łomna Dolna (obecnie Republika Czeska). Był synem Jerzego i Anny z domu Płaczek. W 1927 roku ożenił się z Martą Kulanek. W 1929 roku urodził im się syn Romuald.
W latach 1917–1921 pracował jako urzędnik na Kolei Koszycko-Bogumińskiej. W 1921 roku rozpoczął pracę w Urzędzie Celnym w Istebnej, skąd przeszedł do Urzędu Celnego w Katowicach, a następnie do Dyrekcji Ceł w Mysłowicach. W 1928 roku został przeniesiony do Ministerstwa Skarbu w Warszawie, gdzie do wybuchu II wojny światowej zajmował kolejno stanowiska: referenta, radcy, inspektora i naczelnika wydziału w Departamencie Ceł. Znał języki czeski i niemiecki.
Pełnił funkcję redaktora naczelnego Kalendarza Skarbowców wydawanego przez Stowarzyszenie Skarbowców RP[1].
Współorganizator centralnych zawodów strzeleckich urzędników skarbowych[2].
We wrześniu 1939 roku współzałożyciel Związku Polski Niepodległej i członek Komendy Głównej tej organizacji, jako szef ds. finansowych (ps. „Długi”, „Czech”) - w kwietniu 1940 roku Związek Polski Niepodległej zmienił nazwę na Kadra Polski Niepodległej - KPN. W czerwcu 1940 roku aresztowany i przewieziony na Pawiak przez Niemców, jako jeden z 40 członków KPN. 4 sierpnia przetransportowany do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau tzw. pierwszym masowym transportem do Auschwitz. Józef Szkandera trafił tam razem ze współtowarzyszami z KPN: Władysławem Surmackim, Edwardem Kowalskim i Eugeniuszem Tołłoczko. W obozie nadano mu numer 2690. Wraz z Władysławem Surmackim i Witoldem Pileckim, organizował Związek Organizacji Wojskowej (ZOW). 27 sierpnia 1942 roku, w wyniku eksperymentów medycznych, jakim był poddany przez lekarzy obozowych, Józef Szkandera zmarł zarażony wirusem tyfusu plamistego[3][4][5][6].
Przypisy |
↑ Kalendarz Skarbowy na rok 1936, wyd. Stowarzyszenie Urzędników Skarbowych RP, s. 3
↑ Biuletyn Kolekcjonera nr 13/2013, rozdz. I "Dawne Strzelnice", s. 12 [1]
↑ AdamA. Cyra AdamA., Rotmistrz Pilecki. Ochotnik do Auschwitz, 2014, s.62, 94, 97, ISBN 978-83-7773-200-7 .
↑ JózefJ. Garliński JózefJ., Oświęcim walczący, 1997, s.47, ISBN 0-85065-238-3 .
↑ JózefaJ. Radzymińska JózefaJ., Zawsze niepodlegli, Wrocław: Toporzeł, 1991, s.13-14, 27-28, 74-76 .
↑ Wiesław JanW.J. Wysocki Wiesław JanW.J., Rotmistrz Witold Pilecki 1901 - 1948, 2012, s.55, ISBN 978-83-7399-498-0 .
