Mrthfx

Hirobumi Itō
Data i miejsce urodzenia	16 października 1841 Tsukari
Data i miejsce śmierci	26 października 1909 Harbin
Premier
Okres	od 22 grudnia 1885 do 30 kwietnia 1888
Następca	Kiyotaka Kuroda
Premier
Okres	od 8 sierpnia 1892 do 31 sierpnia 1896
Poprzednik	Masayoshi Matsukata
Następca	Kiyotaka Kuroda
Premier
Okres	od 12 stycznia 1898 do 30 czerwca 1898
Poprzednik	Masayoshi Matsukata
Następca	Shigenobu Ōkuma
Premier
Okres	od 19 października 1900 do 10 maja 1901
Poprzednik	Aritomo Yamagata
Następca	Kinmochi Saionji
Premier
Okres	od 1905 do 1909
Poprzednik	Kentarō Suzuki
Następca	Hitoshi Ashida
Premier
Okres	od 1887 do 1888
Poprzednik	Kaoru Inoue
Następca	Shigenobu Ōkuma
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Hirobumi Itō (jap. 伊藤 博文 Itō Hirobumi, ur. 16 października 1841 w Tsukari w prowincji Suō (dzisiejsze Hikari), zm. 26 października 1909 w Harbinie) – pierwszy premier Japonii.

Hirobumi Itō pochodził z rodziny chłopskiej. Jego ojciec, Jūzō Hayashi w 1846 opuścił rodzinną wieś Tsukari, aby szukać szczęścia w stolicy hanu Chōshū, Hagi, dokąd w 1849 sprowadził rodzinę. Hirobumi miał wówczas osiem lat i nosił imię Risuke. Później nosił jeszcze wiele innych imion, m.in. Shunsuke, a imieniem Hirobumi zaczął się posługiwać od września 1868.

W 1854 ubogi samuraj o nazwisku Naoemon Itō, nie mając naturalnego dziedzica usynowił Hayashiego, który dzięki temu mógł zostać adiutantem Takayoshiego Kido, studentem Shōina Yoshidy i przez kilka miesięcy (1863–1864) studiować także na University College London w Anglii. Wykazywał wyraźne tendencje ksenofobiczne – w 1863 uczestniczył w ataku na brytyjską placówkę w Japonii^[1]. Na wieść o blokadzie cieśniny Shimonoseki Hirobumi wrócił do Japonii i w dowód uznania za prowadzoną wówczas działalność dyplomatyczną znalazł się w nowym rządzie centralnym po przywróceniu władzy cesarskiej 3 stycznia 1868 w okresie restauracji Meiji.

Hirobumi Itō był gubernatorem prefektury Hyōgo (1868–1869), posłem podczas misji Iwakury do USA i Europy (1872–1873), radcą stanu (1873–1885) i ministrem przemysłu (1873–1878). Był także przeciwnikiem inwazji na Koreę w 1873 i Formozę w 1875. Popierał teorię głoszącą, że Japończycy powinni przez mieszane małżeństwa zapewnić swojej rasie dopływ nowej, wyższej jakościowo, krwi z Zachodu^[2]. Jako zaufany Toshimichiego Ōkubo został ministrem spraw wewnętrznych (1878–1882). Był twórcą japońskiego systemu gabinetowego i w 1885 został pierwszym premierem Japonii. Funkcję tę pełnił czterokrotnie:

• od 22 grudnia 1885 do 30 kwietnia 1888


• od 8 sierpnia 1892 do 31 sierpnia 1896


• od 12 stycznia 1898 do 30 czerwca 1898


• od 19 października 1900 do 10 maja 1901

Pełnił również funkcję przewodniczącego Tajnej Rady Cesarskiej (1888–1890, 1891–1892, 1903–1905, 1909). Był głównym autorem konstytucji Meiji, przewodniczącym Izby Arystokracji (1890–1891), genrō, organizatorem i pierwszym przewodniczącym partii Rikken Seiyūkai (1900–1903).

Hirobumi Itō usiłował zapobiec wojnie japońsko-rosyjskiej, jednak po jej zakończeniu został pierwszym gubernatorem generalnym Korei (1905–1909). W 1907 otrzymał tytuł książęcy. Zginął w Harbinie zastrzelony przez koreańskiego działacza niepodległościowego, An Jung-geuna. Wraz z jego śmiercią przestała istnieć w najwyższych sferach rządowych Japonii jakakolwiek opozycja wobec planów aneksji Korei. Pół roku później gubernatorem generalnym Korei został protegowany Aritomo Yamagaty, minister sił lądowych Masatake Terauchi, który 22 sierpnia 1910 zmusił rząd koreański do podpisania traktatu o aneksji Korei przez Japonię.

Przypisy |

Bibliografia |

• Mirosław Łuczko, Itō Hirobumi i Yamagata Aritomo – Czołowi politycy Japonii okresu Meiji (1868–1912), Wydawnictwo TRIO Biblioteka Fundacji im. Takashimy, Warszawa 2006, ​ISBN 83-7436-051-8​.

p • d • e Premierzy Japonii H. Itō Kuroda Sanjō Yamagata Matsukata H. Itō Kuroda Matsukata H. Itō Ōkuma Yamagata H. Itō Saionji Katsura Saionji Katsura Saionji Katsura Yamamoto Ōkuma Terauchi Hara Uchida Takahashi To. Katō Uchida Yamamoto Kiyoura Ta. Katō Wakatsuki G. Tanaka Hamaguchi Shidehara Hamaguchi Wakatsuki Inukai Takahashi Saitō Okada Gotō Okada Hirota Hayashi Konoe Hiranuma N. Abe Yonai Konoe Tōjō Koiso K. Suzuki Higashikuni Shidehara Yoshida Katayama Ashida Yoshida I. Hatoyama Ishibashi Kishi Ikeda Satō K. Tanaka Miki T. Fukuda Ōhira M. Itō Z. Suzuki Nakasone Takeshita Uno Kaifu Miyazawa Hosokawa Hata Murayama Hashimoto Obuchi Aoki Mori Koizumi S. Abe Y. Fukuda Asō Y. Hatoyama Kan Noda S. Abe kursywa – p.o. premiera