Pszczew Spis treści Położenie | Herb | Historia | Zabytki | Sport | Przypisy | Bibliografia |...
PszczewDawne miasta w województwie lubuskimMiasta biskupów poznańskich (województwo poznańskie)Miasta w Polsce lokowane w XIII wieku
dawne miastowieśPolscewojewództwie lubuskimpowiecie międzyrzeckimgminie PszczewW latach 1975–1998województwa gorzowskiegogminy Pszczewpszczołalokację miejską12881945województwa poznańskiegowoj.lubuskiegoMiędzyrzeczaMiędzychódSkwierzynaGorzów WielkopolskiPszczewskiego Parku KrajobrazowegoAndrzej z Bnina OpalińskiŁodziamitrapastorałŁodzia1945osadaŚwiętej Katarzyny125617 stycznia1288Przemysła IIJana Gerbicza1631pierwszego rozbioru PolskipruskieKsięstwa Warszawskiego1807181518871890Traktat wersalskiRzeszy NiemieckiejRodłaLudwik WittchenII wojnie światowej31 sierpnia1945Narodowego Instytutu Dziedzictwa
| |||||
| |||||
Kościół w Pszczewie | |||||
Państwo | Polska | ||||
Województwo | lubuskie | ||||
Powiat | międzyrzecki | ||||
Gmina | Pszczew | ||||
Liczba ludności (2011) | 1893[1] | ||||
Strefa numeracyjna | (+48) 95 | ||||
Kod pocztowy | 66-330 | ||||
Tablice rejestracyjne | FMI | ||||
SIMC | 0186097 | ||||
Położenie na mapie gminy Pszczew Pszczew | |||||
Położenie na mapie Polski Pszczew | |||||
Położenie na mapie województwa lubuskiego Pszczew | |||||
Położenie na mapie powiatu międzyrzeckiego Pszczew | |||||
52°28′46″N 15°46′42″E/52,479444 15,778333 | |||||
Strona internetowa miejscowości |
Pszczew (niem. Betsche) – dawne miasto, obecnie wieś o charakterze miejskim w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, w gminie Pszczew.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Pszczew.
Niemiecka nazwa Betsche wskazuje na dawniejsze polskie Pczew, które uległo przekształceniu podobnemu, jak pszczoła (daw. pczoła)[2].
Pszczew uzyskał lokację miejską w 1288 roku, zdegradowany w 1945 roku[3]. Miasto duchowne Pczew, własność biskupstwa poznańskiego, pod koniec XVI wieku leżało w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[4].
Spis treści
1 Położenie
2 Herb
3 Historia
4 Zabytki
5 Sport
6 Przypisy
7 Bibliografia
8 Linki zewnętrzne
Położenie |
Pszczew leży w środkowej części woj.lubuskiego, 18 km na wschód od Międzyrzecza. Miejscowość leży nad jeziorem Kochle (Pszczewskim), jeziorem Duży Szarcz oraz wymarłym już jeziorem Mielno (obecnie na tym terenie znajdują się bagna). Istnieją tutaj dogodne połączenia drogowe z okolicznymi miastami jak Międzyrzecz, Międzychód, Skwierzyna, Gorzów Wielkopolski. Wieś jest centrum turystycznym Pszczewskiego Parku Krajobrazowego.
Herb |
W początkach XV wieku ks. biskup Andrzej z Bnina Opaliński, herbu Łodzia, nadał miastu herb. Herb ten ukazuje bardzo silne związki łączące ówczesne miasto z biskupami poznańskimi – na czerwonym tle umieszczone są bowiem oznaki godności biskupiej: mitra i pastorał. Oprócz nich, na herbie widnieje również łódź, która jest symbolem przeniesionym z herbu Łodzia. W okresie zaboru pruskiego pojawiły się próby nadania innego herbu, jednak ostatecznie w 1945 roku powrócono do pierwotnego herbu.
Historia |
Już w IX wieku istniała tutaj osada po drugiej stronie jeziora na półwyspie Świętej Katarzyny. Pierwsza wzmianka pochodzi z roku 1256. Miasto zostało lokowane 17 stycznia 1288 roku za zgodą Przemysła II przez biskupa Jana Gerbicza. Przeprowadzenie lokacji biskup powierzył Janowi z Lubinowa. W 1631 roku miasto zostało zniszczone przez wojska szwedzkie. W wyniku pierwszego rozbioru Polski Pszczew przeszedł pod panowanie pruskie. Po rozbiorach okresowo miasto należało do Księstwa Warszawskiego (1807–1815) by ponownie wejść w granice Prus. W 1887 r. miejscowość uzyskała połączenie kolejowe z Międzyrzeczem i Międzychodem. W Pszczewie, pomimo jego położenia na silnie zgermanizowanych zachodnich rubieżach Wielkopolski, przeważała ludność polska – w 1890 r. wśród 1.964 mieszkańców miasta było jedynie 19,5% protestantów[5]. Działał tu również polski Bank Ludowy. Traktat wersalski pozostawił jednak miejscowość w granicach Rzeszy Niemieckiej. W Pszczewie i okolicy działali znani członkowie Rodła: Feliks Pażdziorek, Ludwik Wittchen i Wojciech Poczekaj. Po II wojnie światowej Pszczew wrócił do Polski, a jego niemieccy mieszkańcy zostali wysiedleni. Jednocześnie miejscowość utraciła prawa miejskie – stało się to 31 sierpnia 1945. Obecnie władze samorządowe podejmują starania o ich odzyskanie. Obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 12 listopada 1946[6].
Zabytki |
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są[7]:
- kościół parafialny pod wezwaniem św. Marii Magdaleny, ul. Sikorskiego 15, z lat: 1632–1654, 1780–1784, 1894–1897
- plebania, ul. Sikorskiego 15, z połowy z XVIII wieku, przebudowana w końcu XIX wieku
- zespół dworski, z XVIII–XIX wieku:
- dwór
- park, z grodziskiem
- domy, ul. Poznańska 30, 107, z połowy XIX wieku
- dom, Rynek 55, z połowy XIX wieku
- domy, ul. Świerczewskiego 2, 10, 19, 69, z połowy XIX wieku
- dom, ul. Zamkowa 23, z połowy XIX wieku
inne zabytki:
- cmentarz żydowski
Sport |
Od 2007 roku w miejscowości funkcjonuje Gminny Klub Piłkarski Pszczew powstały w wyniku połączenia się Błyskawicy Pszczew oraz Zielonych Zielomyśl. Klub występuje w rozgrywkach słubickiej A-klasy[8].
Przypisy |
↑ Wieś Pszczew w liczbach. , 21-07-2016. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
↑ Cienkowski, W. P., Sekrety imion własnych, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1965, str. 138-9.
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 64-65.
↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 245.
↑ Brockhaus Konversationslexikon, Leipzig, Berlin und Wien 1894-1896, Band 2, s. 911
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 31-32. [dostęp 28.1.13].
↑ 90minut.pl: Gminny Klub Piłkarski Pszczew (pol.). [dostęp 11 listopada 2011].
Bibliografia |
- B. Kucharski, Informator Turystyczno-Krajoznawczy Województwa Gorzowskiego, Gorzów Wielkopolski, Urząd Wojewódzki w Gorzowie Wielkopolskim, 1998, ISBN 83-908511-1-3.
Linki zewnętrzne |
Pszczew w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. IX: Pożajście – Ruksze. Warszawa 1888.
|
|