Mrthfx

Tablica pamiątkowa z 2008 roku na domu, w którym mieszkał artysta przy ul. T. Kościuszki 47 w Katowicach (2017)

Grób Bellmera na cmentarzu Père-Lachaise

Tablica pamiątkowa przy Ehrenfelsstraße 8a w Berlinie

Budynek, w którym mieszkał artysta przy ul. T. Kościuszki 47 w Katowicach (2017)

Hans Bellmer (ur. 13 marca 1902 w Katowicach^[1], zm. 23 lutego 1975 w Paryżu) – niemiecki malarz, rzeźbiarz i grafik.

Życiorys |

Urodził się w Katowicach w domu przy ul. A. Mickiewicza 10 (dawnej August-Schneider-Strasse)^[2], a mieszkał w kamienicy przy obecnej ul. T. Kościuszki 47.

Był synem inżyniera Hansa Johanna Bellmera i Marii Donnerstag; w 1923 roku rozpoczął naukę w berlińskiej Wyższej Szkole Technicznej.

Bellmer znany jest głównie z serii rzeźbiarskich instalacji „Lalka”, przedstawiające lalki, naturalnej (ludzkiej) wielkości, ledwo-co dojrzale seksualnie, często zmutowane i w niekonwencjonalnych pozach. Interpretowane były one jako odpowiedź na kult „perfekcyjnego ciała”, który panował wtedy w Niemczech. Pierwsza seria „Lalek” ukazała się w 1935 roku jako cykl fotografii 'Wariacje na temat montowania rozczłonkowanej małolatki’ zamieszczonych w czasopiśmie surrealistów „Minotaure” (nr 6) i wywołała wielkie poruszenie. Druga seria w 1938 – pełniła funkcję ilustracji do wierszy Paula Eluarda w magazynie „Messages”. W 1938 w Berlinie anonimowo wydał własnym nakładem książkę „Lalka” („Die Puppe”), zawierającą 10 czarno-białych fotografii lalki zaaranżowanych w serie „tableaux vivants” („żywych obrazów”).

Po dojściu do władzy w Niemczech nazistów sztuka Bellmera uznana została za zdegenerowaną. W 1938 ostatecznie Bellmer opuścił Berlin i przeniósł się do Paryża, gdzie przyłączył się do surrealistów.

W czasie II wojnie światowej pomagał ruchowi oporu, produkując fałszywe paszporty. Został uwięziony w więzieniu Camp des Milles w (Aix-en-Provence) i spędził tam większość wojny. Po wojnie pozostał w Paryżu, porzuciwszy tworzenie lalek, zajął się tworzeniem erotycznych rysunków i fotografii. W 1954 spotkał Unicę Zürn, która była jego partnerką aż do jej samobójstwa w 1970. Hans Bellmer był aktywny zawodowo aż do lat sześćdziesiątych dwudziestego wieku.

Został pochowany na cmentarzu Père-Lachaise.

Upamiętnienie |

W budynku, w którym mieszkał w dzieciństwie (ul. T. Kościuszki 47), znajduje się Dział Grafiki im. Pawła Stellera Muzeum Historii Katowic. Na fasadzie kamienicy przy ul. T. Kościuszki 47 (od strony ul. Józefa Rymera) w 2008 umieszczono pamiątkową tablicę, poświęconą Bellmerowi.

W 2015 w gmachu głównym Muzeum Historii Katowic przy ul. ks. J. Szafranka 9 odbyła się wystawa czasowa Bellmer/Visat, której kuratorką była Natalia Kruszyna^[3].

Na fasadzie budynku przy Ehrenfelsstraße 8a w Berlinie umieszczono tablicę, upamiętniającą Bellmera, który mieszkał w tym domu.

Przypisy |

Bibliografia |

• Michael Semff/Anthony Spira (Hrsg.): Hans Bellmer. Hatje Cantz Verlag, Ostfildern 2006, ​ISBN 978-3-7757-1793-9​.


• Marvin Altner: Hans Bellmer, die Spiele der Puppe. Zu den Puppendarstellungen in der bildenden Kunst von 1914-1938. VDG-Verlag, Weimar 2005, ​ISBN 3-89739-467-7​ (zugl. FU Dissertation, Berlin 2002).


• Pierre Dourthe: Hans Bellmer. Le principe de perversion. Faur, Paryż 1999, ​ISBN 2-909882-32-2​.


• Alex Grall (Hrsg.): Die Zeichnungen von Hans Bellmer. Propyläen-Verlag, Berlin 1969.


• Therese Lichtenstein: Behind Closed Doors. The Art of Hans Bellmer. University of California Press, Nowy Jork 2001, ​ISBN 0-520-20984-2​.


• Sue Taylor: Hans Bellmer. The Anatomy of Anxiety. MIT Press, Cambridge, Mass. 2002, ​ISBN 0-262-20130-5​.


• Malcolm Green: Introduction, in The Doll, Hans Bellmer, trans. Malcolm Green. Atlas Press, Londyn, 2006, ​ISBN 1-900565-14-5​.


• Robert C. Morgan. „Hans Bellmer: The Infestation of Eros”, in A Hans Bellmer Miscellany, Anders Malmburg, Malmo and Timothy Baum, Nowy Jork, 1993.


• Mateusz Palka: Halucynacje Hansa Bellmera, Fototekstura.pl, 2014.

Linki zewnętrzne |

• Bellmer w galeriach świata (ArtCyklopedia)


• „Hans Bellmer i jego kukły” (rosyjski)


• Tate Collection


• MoMA Collection


• Hans Bellmer in The Art Institute of Chicago: The Wandering Libido and the Hysterical Body


• Towarzystwo Bellmer – stowarzyszenie zajmujące się twórczością Hansa Bellmera