Mrthfx

Diecezja pelplińska
Katedra Wniebowzięcia NMP w Pelplinie
Państwo	Polska
Siedziba	Pelplin ul. bpa Dominika 11
Data powołania	25 marca 1992
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	gdańska
Katedra	pelplińska
Biskup diecezjalny	Ryszard Kasyna
Biskup pomocniczy	Arkadiusz Okroj
Biskup senior	Piotr Krupa
Dane statystyczne (2017[1])
Liczba wiernych	725 000
Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych	673 584 89
Liczba osób zakonnych	185
Liczba dekanatów	30
Liczba parafii	290
Powierzchnia	12 890 km²
Położenie na mapie
53°55′34″N 18°42′04″E/53,926111 18,701111
Strona internetowa

Diecezja pelplińska (łac. Dioecesis Pelplinensis) – jedna z trzech diecezji obrządku łacińskiego metropolii gdańskiej w Polsce, historycznie nawiązująca do diecezji chełmińskiej erygowanej przez papieża Innocentego IV 29 lipca 1243^[2]. 25 marca 1992 papież Jan Paweł II bullą Totus Tuus Poloniae populus zmienił nazwę diecezji chełmińskiej na pelplińską i włączył ją w skład nowo utworzonej metropolii gdańskiej. Zreorganizowana została również struktura diecezji. W jej skład weszła część dekanatów dawnej diecezji chełmińskiej, archidiecezji gnieźnieńskiej i diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Łącznie diecezja pelplińska składa się z 30 dekanatów i 290 parafii.

Historia |

Diecezja pelplińska historycznie nawiązuje do diecezji chełmińskiej którą utworzono 29 lipca 1243. Przez prawie 580 lat stolicą diecezji była Chełmża. 16 lipca 1821 papież Pius VII bullą De salute animarum powiększył diecezję chełmińską i przeniósł jej stolicę z Chełmży do Pelplina. Już wcześniej biskupi rezydowali w Pelplinie, a w 1829 przeniesiono tu seminarium duchowne. Kolejnej przebudowy struktur diecezji dokonał 28 października 1925 bullą Vixdum Poloniae unitas papież Pius XI wytyczając nowe granice diecezji.

W okresie od 7 do 9 lipca 1959 w Pelplinie odbył się Synod Diecezji Chełmińskiej, natomiast 22 kwietnia 1960 erygowana została przez papieża Jan XXIII kapituła kolegiacka w Chełmnie. Od 23 października 1960 w diecezji odbywała się peregrynacja kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, która trwała do 29 października 1961. Po zakończeniu peregrynacji obraz Matki Boskiej Częstochowskiej przekazano w Chojnicach diecezji gorzowskiej. 1 listopada 1964 papież Paweł VI erygował kapitułę kolegiacką kamieńską.

25 marca 1992 bullą Totus Tuus Poloniae populus papież Jan Paweł II dokonał reorganizacji administracji Kościoła w Polsce. W jej wyniku diecezja chełmińska została przemianowana na diecezję pelplińską i zreorganizowana co do struktury. Weszła wraz z nowo powstałą diecezją toruńską w skład nowo utworzonej metropolii gdańskiej. W wyniku reorganizacji większość byłej diecezji (chełmińskiej) pozostała w diecezji pelplińskiej, a część włączono do diecezji toruńskiej (w której znalazła się między innymi była stolica diecezji – Chełmża). Pierwszym biskupem pelplińskim mianowany został dotychczasowy biskup pomocniczy chełmiński Jan Bernard Szlaga, a biskupem pomocniczym przeniesiony z diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej biskup Piotr Krupa.

20 października 1992 erygowana została kapituła kolegiacka w Kartuzach, a 5 grudnia 1992 rozpoczęła się I sesja Diecezjalnego Synodu Plenarnego w Pelplinie. 11 marca 1993 papież Jan Paweł II nadał kościołowi pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach tytuł bazyliki mniejszej.

Historycznym wydarzeniem w dziejach diecezji była wizyta papieża Jana Pawła II w Pelplinie, która miała miejsce 6 czerwca 1999. Rok później, 6 czerwca 2000 zakończony został uroczyście I Synod Diecezjalny, a 18 października 2000 bp Jan Bernard Szlaga erygował kapitułę kolegiacką w Koronowie. 5 marca 2011 koronowska kolegiata pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny została ogłoszona przez papieża Benedykta XVI bazyliką mniejszą.

15 września 2011 papież Benedykt XVI przyjął rezygnację biskupa Piotra Krupy z urzędu biskupa pomocniczego w związku z osiągnięciem przez niego wieku emerytalnego. 24 marca 2012 mianował ks. Wiesława Śmigla biskupem pomocniczym diecezji. Sakrę biskupią ks. Wiesław Śmigiel przyjął w katedrze pelplińskiej 21 kwietnia 2012. Głównym konsekratorem był abp Sławoj Leszek Głódź, a współkonsekratorami abp Henryk Muszyński i bp Andrzej Suski. W konsekracji z powodu stanu zdrowia nie uczestniczył biskup pelpliński Jan Bernard Szlaga, który kilka dni później, 25 kwietnia 2012 zmarł w szpitalu w Starogardzie Gdańskim. Na czas sedewakancji administratorem diecezji został bp Wiesław Śmigiel. 27 października 2012 Benedykt XVI mianował nowego biskupa diecezjalnego. Został nim dotychczasowy biskup pomocniczy archidiecezji gdańskiej Ryszard Kasyna. Nowy biskup kanonicznie objął diecezję 1 grudnia 2012, a tydzień później 8 grudnia 2012 odbył uroczysty ingres do katedry pelplińskiej.

Instytucje |

• Kuria diecezjalna


• Sąd diecezjalny


• Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie


• Diecezjalne Studium Teologiczne w Tczewie


• Collegium Marianum w Pelplinie


• 
  Caritas diecezjalne


• Muzeum diecezjalne


• Radio Głos

Biskupi |

• Biskup diecezjalny: Ryszard Kasyna (od 2012)


• 
  Biskup pomocniczy/wikariusz generalny: Arkadiusz Okroj (od 2019)


• 
  Biskup senior: Piotr Krupa (senior od 2011)

Główna świątynia |

• 
  Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Pelplinie (rocznica poświęcenia: 8 marca)

Kapituły |

1. Pelplińska Kapituła Katedralna przy parafii Wniebowzięcia NMP w Pelplinie


2. Kamieńska Kapituła Kolegiacka przy parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Kamieniu Krajeńskim (erygowana 1 listopada 1964)


3. Kartuska Kapituła Kolegiacka przy parafii Wniebowzięcia NMP w Kartuzach (erygowana 20 października 1992)


4. Koronowska Kapituła Kolegiacka przy parafii Wniebowzięcia NMP w Koronowie (erygowana 18 października 2000)

Dekanaty |

Diecezja pelplińska składała się od 25 marca 1992 z dekanatów z dawnych diecezji: chełmińskiej, koszalińsko-kołobrzeskiej oraz z jednego dekanatu archidiecezji gnieźnieńskiej. 10 marca 2004 w związku z powstaniem diecezji bydgoskiej wyłączono z diecezji pelplińskiej kilka dekanatów i utworzono nowe. Obecne diecezja składa się z następujących dekanatów:

Bazyliki mniejsze |

1. Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Pelplinie (1965) Ustanowiona przez papieża Pawła VI


2. 
   Bazylika Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach (1993) Ustanowiona przez papieża Jana Pawła II
   


3. 
   Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Koronowie (2011) Ustanowiona przez papieża Benedykta XVI
   

Patroni |

• Święty Wawrzyniec, diakon i męczennik


• Święty Bernard z Clairvaux

Sanktuaria |

Sanktuarium NMP Królowej Krajny

1. 
   NMP Królowej Krajny w Byszewie
   


2. Bł. Daniela Brottier w Chojnicach
   


3. Św. Wojciecha w Gorzędzieju
   


4. Matki Bożej Bolesnej w Kościerzynie
   


5. 
   Matki Bożej Królowej Rodzin w Kościerzynie


6. Św. Jakuba Apostoła w Lęborku
   


7. Matki Bożej Pocieszenia w Lubiszewie
   


8. 
   Św. Rocha w Osieku
   


9. Matki Bożej Królowej Pomorza i Matki Jedności w Piasecznie
   


10. Matki Kościoła w Płochocinie
    


11. NMP Królowej Kaszub w Sianowie


12. Matki Bożej Częstochowskiej w Świeciu
    


13. Matki Bożej Uzdrowienia Chorych w Topolnie
    


14. Kalwaryjskie w Wielu
    


15. Matki Bożej Szkaplerznej w Zamarte
    

Kalwarie |

1. 
   Kalwaria Wielewska (1915-1927)

Zobacz też |

• Biskupi pelplińscy


• Biskupi chełmińscy


• Diecezja chełmińska


• Metropolia gdańska


• Podział administracyjny Kościoła katolickiego w Polsce

Linki zewnętrzne |

• Diecezja pelplińska

Przypisy |

p • d • e Diecezje katolickie w Polsce rzymskokatolickie archidiecezje białostocka • częstochowska • gdańska • gnieźnieńska • katowicka • krakowska • lubelska • łódzka • poznańska • przemyska • szczecińsko-kamieńska • warmińska • warszawska • wrocławska diecezje bielsko-żywiecka • bydgoska • drohiczyńska • elbląska • ełcka • gliwicka • kaliska • kielecka • koszalińsko-kołobrzeska • legnicka • łomżyńska • łowicka • opolska • pelplińska • płocka • radomska • rzeszowska • sandomierska • siedlecka • sosnowiecka • świdnicka • tarnowska • toruńska • warszawsko-praska • włocławska • zamojsko-lubaczowska • zielonogórsko-gorzowska • ordynariat polowy WP greckokatolickie archieparchie przemysko-warszawska eparchie wrocławsko-gdańska