Spytko II z Melsztyna Spis treści Życiorys | Uwagi | Przypisy | Bibliografia | Linki zewnętrzne |...


Melsztyńscy herbu LeliwaKasztelanowie krakowscy (Zjednoczone Królestwo Polskie)Polscy rycerzeUrodzeni w 1364Wojewodowie krakowscy (Zjednoczone Królestwo Polskie)Zmarli w 1399


Leliwa136412161399wojewodakrakowski1384unii w Krewiekasztelan krakowski1389JanaSpycimiraLeliwaJadwigiWładysławem Jagiełłąunii Litwy z KoronąKrewoWładysława JagiełłęJadwigamatką chrzestnąchorw.Siedmiogrodu1396Władysława OpolczykaLubliniecOlesnoGorzów Śląski1395Podolebitwie nad WorskląJadwigęKatarzynęJanuszem MazowieckimSpytka III







Ten artykuł dotyczy Spytka z Melsztyna (1364-1399). Zobacz też: inne osoby określane tym samym mianem.



























Spytko


Ilustracja
Spytko z Melsztyna fragment ryciny Drzewo genealogiczne rodów Tarnowskich, Melsztyńskich i Jarosławskich - Augustinusa Thille'a, Wojciecha Kazimierza Jastrzębskiego; przedruk Adama Pilińskiego.

Herb
Leliwa
Data urodzenia
 1364
Data śmierci
 12/16 sierpnia 1399
Ojciec
 Jan
Żona

Elżbieta
Dzieci

Dorota, Jadwiga, Katarzyna, Spytko, Jan

Spytko II herbu Leliwa (ur. 1364, zm. 12 lub 16[1] sierpnia 1399) – wojewoda krakowski od 1384, jeden z sygnatariuszy unii w Krewie, kasztelan krakowski od 1389.




Spis treści






  • 1 Życiorys


  • 2 Uwagi


  • 3 Przypisy


  • 4 Bibliografia


  • 5 Linki zewnętrzne





Życiorys |


Był synem Jana, wnukiem Spycimira herbu Leliwa.
Był rzecznikiem następstwa na tronie polskim Jadwigi i jej małżeństwa z Władysławem Jagiełłą, należał do głównych zwolenników unii Litwy z Koroną[2][3]. W 1385 r. wraz ze swoimi braćmi stryjecznymi Janem z Tarnowa i Spytkiem z Tarnowa wynegocjował i podpisał jako reprezentant Polski pierwszą unię Polski i Litwy zawartą w miejscowości Krewo oraz wydanie królowej Jadwigi za mąż za wielkiego księcia Litwy Władysława Jagiełłę.






Quote-alpha.png
Król zaś Władysław po przeprowadzeniu swej koronacji odwdzięczając się obdarowuje hojnymi darami wszystkich znaczniejszych panów polskich. Szczególną hojność okazał wojewodzie krakowskiemu Spytkowi z Melsztyna. Ofiarowuje mu swoje sandały[a] ozdobione wspaniale szlachetnymi kamieniami, złotem, drogocennymi perłami i wielkiej wartości kamieniami. Był bowiem przekonany, że ten większych od innych dołożył starań w sprawie powołania go na tron polski i ukoronowania[4].

Był bliskim współpracownikiem króla.


Jego siostra Jadwiga była matką chrzestną Jagiełły[5]. Jego żoną była jedna z dwórek królowej Jadwigi – Węgierka Elżbieta, córka Emeryka Lackfi (chorw. Mirko Lacković), wielkorządcy Siedmiogrodu.


W 1396 spustoszył posiadłości Władysława Opolczyka, w tym Lubliniec, Olesno i Gorzów Śląski. W 1395 otrzymał Podole jako lenno.
W czasie kryzysu związku polsko-litewskiego, po okrzyknięciu Witolda królem, Spytek z Melsztyna wraz z biskupem wileńskim Andrzejem Jastrzębcem zabiegał o kontynuowanie unii polsko-litewskiej[6].
Był sceptykiem co do powodzenia wojny z siłami Złotej Ordy dowodzonymi przez Timur-Kutłuka[7], dowodził polskimi posiłkami w bitwie nad Worsklą, w której poległ[8].


Miał trzy córki: Dorotę, Jadwigę i Katarzynę (zamężną z Januszem Mazowieckim) oraz dwóch synów: Spytka III i Jana.



Uwagi |




  1. ↑ Wspomniane przez
    Jana Długosza w: „Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1981, Księga X (1370-1406), rok 1386, str. 206-207, sandały miały biblijne odniesienia do małżeństwa z Jadwigą w: Ks. Rut, 4, 1-13.



Przypisy |




  1. ↑ A. Supruniuk, Wojewoda płocki Abraham Socha. Przyczynek do genealogii Nałęczów mazowieckich, [w:] A. Supruniuk, Szkice o rycerstwie mazowieckim XIV/XV wieku, Toruń 2008, ​ISBN 978-83-89376-69-5​, s. 7-8.


  2. ↑ „Nad związkiem polsko-litewskim pracowali usilnie
    panowie małopolscy, a zwłaszcza wojewoda sandomierski Jan z Tarnowa, brat jego Spytek oraz ich brat stryjeczny, wojewoda krakowski Spytek z Melsztyna. Pewność, że to oni byli głównymi sprawcami unii, wynika stąd, iż Jagiełło po swojej koronacji na króla polskiego obdarzył właśnie ich
    jako pierwszych niezwykle hojnymi przywilejami.”, – Jadwiga Krzyżaniakowa i Jerzy Ochmański w „Władysław II Jagiełło”, wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław, 1990, str. 82-83.


  3. ↑ Melsztyński "należał do głównych negocjatorów polskich w pertraktacjach z królową Elżbietą i do przywódców obozu zabiegającego o unię z Litwą” ; – „Polski Słownik Biograficzny”, wyd. Instytut Historii Polskiej
    Akademii Nauk, druk: Zakład Narodowy im Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Gdańsk, 1975, tom 44 (Maria Józefa-Mieroszewski Krzysztof), str. 413.


  4. ↑ Jan Długosz „Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego”, Państwowe Wydawnictwo
    Naukowe, Warszawa, 1981, Księga X (1370-1406), rok 1386, str. 206-207.


  5. ↑ „Polski Słownik Biograficzny”, wyd. Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, druk: Zakład Narodowy im Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Gdańsk, 1975, tom 44 (Maria Józefa-Mieroszewski Krzysztof), str. 413.


  6. ↑ „W początkach listopada 1398 [Spytek] M[elsztyński], wraz z biskupem wileńskim Andrzejem, zabiegał o nowe ułożenie stosunków między Polską i Litwą, formalnie zerwanych na krótko w wyniku okrzyknięcia Witolda królem (w. księciem) na zjeździe salińskim z w. mistrzem krzyżackim (12 X 1398).” ; - „Polski Słownik Biograficzny”, wyd. Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, druk: Zakład Narodowy
    im Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Gdańsk, 1975, tom 44 (Maria Józefa-Mieroszewski Krzysztof), str. 414.


  7. ↑ Paweł Jasienica „Polska Jagiellonów, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, 1988, str. 89, pisze, że Spytek z Melsztyna: „bardzo sceptycznie zapatrywał się na wynik starcia, lecz walczył nadzwyczaj mężnie” .


  8. ↑ „W r. 1399 jako władca Podola [Spytek] M[elsztyński] wziął udział w wojnie w. księcia Witolda z odłamem Złotej Ordy Timur-Kutłuka. Wiosną 1399 dokonywał w Krakowie przygotowań, gromadził pieniądze, w lipcu udał się do kijowa na punkt zborny wojsk Witolda, wyjeżdżając («equitans Podoliae») […] M[elsztyński] zginął 14 VIII 1399 nad rzeką Worsklą, gdzie wojska litewskie poniosły decydującą klęskę. Długosz opisując z podziwem zachowanie się M[elsztyńki]ego nad Worsklą, kiedy uciekało wojsko Witolda wraz z wodzem […]” ; – „Polski Słownik Biograficzny”, wyd. Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, druk: Zakład Narodowy im Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Gdańsk, 1975, tom 44 (Maria Józefa-Mieroszewski Krzysztof), str. 414. Jako data śmierci podawana jest częściej data Bitwy pod Worsklą, tj. 12 VIII 1399, m.in. – „Wielka Encyklopedia Powszechna PWN”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1967, tom 10 (Robi-Step), str. 735.



Bibliografia |



  • Jerzy Lesław Wyrozumski: Historia Polski do roku 1505. PWN, 1982.

  • Paweł Jasienica: Polska Jagiellonów. PIW ,1988.

  • Jadwiga Krzyżniakowa, Jerzy Ochmański: Władysław II Jagiełło. Ossolineum, 1990, ss. 82-83.



Linki zewnętrzne |


  • Dokumenty z Archiwum Głównego Akt Dawnych związane ze Spytkiem II z Melsztyna



-

Popular posts from this blog

IEEEtran - How to include ORCID in TeX/PDF with PdfLatexIs there a standard way to include ORCID in TeX /...

Image
Does it makes sense to buy a new cycle to learn riding? Is there any use for defining additional entity types in a SOQL FROM clause? Is this food a bread or a loaf? Does the average primeness of natural numbers tend to zero? If a centaur druid Wild Shapes into a Giant Elk, do their Charge features stack? Prime joint compound before latex paint? Is it wise to focus on putting odd beats on left when playing double bass drums? Can the Produce Flame cantrip be used to grapple, or as an unarmed strike, in the right circumstances? What do you call something that goes against the spirit of the law, but is legal when interpreting the law to the letter? ...
Read more

Can't compile dgruyter and caption packagesLaTeX templates/packages for writing a patent specificationLatex...

Image
Why does Arabsat 6A need a Falcon Heavy to launch Etiquette around loan refinance - decision is going to cost first broker a lot of money What is the PIE reconstruction for word-initial alpha with rough breathing? Is "remove commented out code" correct English? Why do I get two different answers for this counting problem? Blender 2.8 I can't see vertices, edges or faces in edit mode Where does SFDX store details about scratch orgs? 1960's book about a plague that kills all white people How can saying a song's name be a copyright violation? UK: Is there precedent for the governments e-petition site changing the ...
Read more

Forked arrows with chemfig Unicorn Meta Zoo #1: Why another podcast? ...

Image
Can we hide a text first in a picture and then hide that image again in one more image? Are all CP/M-80 implementations binary compatible? Expansion//Explosion and Siren Stormtamer What was Apollo 13's "Little Jolt" after MECO? How long after the last departure shall the airport stay open for an emergency return? How to get even lighting when using flash for group photos near wall? finding a tangent line to a parabola What is a 'Key' in computer science? Raising a bilingual kid. When should we introduce the majority language? Is Diceware more secure than a long passphrase? ...
Read more