Spytko II z Melsztyna Spis treści Życiorys | Uwagi | Przypisy | Bibliografia | Linki zewnętrzne |...


Melsztyńscy herbu LeliwaKasztelanowie krakowscy (Zjednoczone Królestwo Polskie)Polscy rycerzeUrodzeni w 1364Wojewodowie krakowscy (Zjednoczone Królestwo Polskie)Zmarli w 1399


Leliwa136412161399wojewodakrakowski1384unii w Krewiekasztelan krakowski1389JanaSpycimiraLeliwaJadwigiWładysławem Jagiełłąunii Litwy z KoronąKrewoWładysława JagiełłęJadwigamatką chrzestnąchorw.Siedmiogrodu1396Władysława OpolczykaLubliniecOlesnoGorzów Śląski1395Podolebitwie nad WorskląJadwigęKatarzynęJanuszem MazowieckimSpytka III







Ten artykuł dotyczy Spytka z Melsztyna (1364-1399). Zobacz też: inne osoby określane tym samym mianem.



























Spytko


Ilustracja
Spytko z Melsztyna fragment ryciny Drzewo genealogiczne rodów Tarnowskich, Melsztyńskich i Jarosławskich - Augustinusa Thille'a, Wojciecha Kazimierza Jastrzębskiego; przedruk Adama Pilińskiego.

Herb
Leliwa
Data urodzenia
1364
Data śmierci
12/16 sierpnia 1399
Ojciec
Jan
Żona

Elżbieta


Dzieci

Dorota, Jadwiga, Katarzyna, Spytko, Jan



Spytko II herbu Leliwa (ur. 1364, zm. 12 lub 16[1] sierpnia 1399) – wojewoda krakowski od 1384, jeden z sygnatariuszy unii w Krewie, kasztelan krakowski od 1389.




Spis treści






  • 1 Życiorys


  • 2 Uwagi


  • 3 Przypisy


  • 4 Bibliografia


  • 5 Linki zewnętrzne





Życiorys |


Był synem Jana, wnukiem Spycimira herbu Leliwa.
Był rzecznikiem następstwa na tronie polskim Jadwigi i jej małżeństwa z Władysławem Jagiełłą, należał do głównych zwolenników unii Litwy z Koroną[2][3]. W 1385 r. wraz ze swoimi braćmi stryjecznymi Janem z Tarnowa i Spytkiem z Tarnowa wynegocjował i podpisał jako reprezentant Polski pierwszą unię Polski i Litwy zawartą w miejscowości Krewo oraz wydanie królowej Jadwigi za mąż za wielkiego księcia Litwy Władysława Jagiełłę.






Quote-alpha.png
Król zaś Władysław po przeprowadzeniu swej koronacji odwdzięczając się obdarowuje hojnymi darami wszystkich znaczniejszych panów polskich. Szczególną hojność okazał wojewodzie krakowskiemu Spytkowi z Melsztyna. Ofiarowuje mu swoje sandały[a] ozdobione wspaniale szlachetnymi kamieniami, złotem, drogocennymi perłami i wielkiej wartości kamieniami. Był bowiem przekonany, że ten większych od innych dołożył starań w sprawie powołania go na tron polski i ukoronowania[4].

Był bliskim współpracownikiem króla.


Jego siostra Jadwiga była matką chrzestną Jagiełły[5]. Jego żoną była jedna z dwórek królowej Jadwigi – Węgierka Elżbieta, córka Emeryka Lackfi (chorw. Mirko Lacković), wielkorządcy Siedmiogrodu.


W 1396 spustoszył posiadłości Władysława Opolczyka, w tym Lubliniec, Olesno i Gorzów Śląski. W 1395 otrzymał Podole jako lenno.
W czasie kryzysu związku polsko-litewskiego, po okrzyknięciu Witolda królem, Spytek z Melsztyna wraz z biskupem wileńskim Andrzejem Jastrzębcem zabiegał o kontynuowanie unii polsko-litewskiej[6].
Był sceptykiem co do powodzenia wojny z siłami Złotej Ordy dowodzonymi przez Timur-Kutłuka[7], dowodził polskimi posiłkami w bitwie nad Worsklą, w której poległ[8].


Miał trzy córki: Dorotę, Jadwigę i Katarzynę (zamężną z Januszem Mazowieckim) oraz dwóch synów: Spytka III i Jana.



Uwagi |




  1. Wspomniane przez
    Jana Długosza w: „Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1981, Księga X (1370-1406), rok 1386, str. 206-207, sandały miały biblijne odniesienia do małżeństwa z Jadwigą w: Ks. Rut, 4, 1-13.




Przypisy |




  1. A. Supruniuk, Wojewoda płocki Abraham Socha. Przyczynek do genealogii Nałęczów mazowieckich, [w:] A. Supruniuk, Szkice o rycerstwie mazowieckim XIV/XV wieku, Toruń 2008, ​ISBN 978-83-89376-69-5​, s. 7-8.


  2. „Nad związkiem polsko-litewskim pracowali usilnie
    panowie małopolscy, a zwłaszcza wojewoda sandomierski Jan z Tarnowa, brat jego Spytek oraz ich brat stryjeczny, wojewoda krakowski Spytek z Melsztyna. Pewność, że to oni byli głównymi sprawcami unii, wynika stąd, iż Jagiełło po swojej koronacji na króla polskiego obdarzył właśnie ich
    jako pierwszych niezwykle hojnymi przywilejami.”, – Jadwiga Krzyżaniakowa i Jerzy Ochmański w „Władysław II Jagiełło”, wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław, 1990, str. 82-83.



  3. Melsztyński "należał do głównych negocjatorów polskich w pertraktacjach z królową Elżbietą i do przywódców obozu zabiegającego o unię z Litwą” ; – „Polski Słownik Biograficzny”, wyd. Instytut Historii Polskiej
    Akademii Nauk, druk: Zakład Narodowy im Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Gdańsk, 1975, tom 44 (Maria Józefa-Mieroszewski Krzysztof), str. 413.



  4. Jan Długosz „Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego”, Państwowe Wydawnictwo
    Naukowe, Warszawa, 1981, Księga X (1370-1406), rok 1386, str. 206-207.



  5. „Polski Słownik Biograficzny”, wyd. Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, druk: Zakład Narodowy im Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Gdańsk, 1975, tom 44 (Maria Józefa-Mieroszewski Krzysztof), str. 413.


  6. „W początkach listopada 1398 [Spytek] M[elsztyński], wraz z biskupem wileńskim Andrzejem, zabiegał o nowe ułożenie stosunków między Polską i Litwą, formalnie zerwanych na krótko w wyniku okrzyknięcia Witolda królem (w. księciem) na zjeździe salińskim z w. mistrzem krzyżackim (12 X 1398).” ; - „Polski Słownik Biograficzny”, wyd. Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, druk: Zakład Narodowy
    im Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Gdańsk, 1975, tom 44 (Maria Józefa-Mieroszewski Krzysztof), str. 414.



  7. Paweł Jasienica „Polska Jagiellonów, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, 1988, str. 89, pisze, że Spytek z Melsztyna: „bardzo sceptycznie zapatrywał się na wynik starcia, lecz walczył nadzwyczaj mężnie” .


  8. „W r. 1399 jako władca Podola [Spytek] M[elsztyński] wziął udział w wojnie w. księcia Witolda z odłamem Złotej Ordy Timur-Kutłuka. Wiosną 1399 dokonywał w Krakowie przygotowań, gromadził pieniądze, w lipcu udał się do kijowa na punkt zborny wojsk Witolda, wyjeżdżając («equitans Podoliae») […] M[elsztyński] zginął 14 VIII 1399 nad rzeką Worsklą, gdzie wojska litewskie poniosły decydującą klęskę. Długosz opisując z podziwem zachowanie się M[elsztyńki]ego nad Worsklą, kiedy uciekało wojsko Witolda wraz z wodzem […]” ; – „Polski Słownik Biograficzny”, wyd. Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, druk: Zakład Narodowy im Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Gdańsk, 1975, tom 44 (Maria Józefa-Mieroszewski Krzysztof), str. 414. Jako data śmierci podawana jest częściej data Bitwy pod Worsklą, tj. 12 VIII 1399, m.in. – „Wielka Encyklopedia Powszechna PWN”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1967, tom 10 (Robi-Step), str. 735.



Bibliografia |



  • Jerzy Lesław Wyrozumski: Historia Polski do roku 1505. PWN, 1982.

  • Paweł Jasienica: Polska Jagiellonów. PIW ,1988.

  • Jadwiga Krzyżniakowa, Jerzy Ochmański: Władysław II Jagiełło. Ossolineum, 1990, ss. 82-83.



Linki zewnętrzne |


  • Dokumenty z Archiwum Głównego Akt Dawnych związane ze Spytkiem II z Melsztyna



Popular posts from this blog

Can't compile dgruyter and caption packagesLaTeX templates/packages for writing a patent specificationLatex...

Schneeberg (Smreczany) Bibliografia | Menu...

Hans Bellmer Spis treści Życiorys | Upamiętnienie | Przypisy | Bibliografia | Linki zewnętrzne |...