Mrthfx

Jan VI
Król Brazylii, Portugalii i Algarve
Okres	od 1816 do 1826
Poprzednik	Maria I Bragança
Następca	Piotr IV Bragança
Dane biograficzne
Dynastia	Bragança
Data i miejsce urodzenia	13 maja 1767 Lizbona
Data i miejsce śmierci	10 marca 1826 w Lizbonie
Ojciec	Piotr III
Matka	Maria I
Żona	Karolina Joachima Burbon
Dzieci	Maria Teresa, Antoni, Maria Izabela, Piotr, Maria Franciszka, Izabela Maria, Michał, Maria da Assunção, Anna de Jesus
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Jan VI Bragança (ur. 13 maja 1767 w Lizbonie, zm. 10 marca 1826 tamże) – król Brazylii w latach 1816-1822 i Portugalii w latach 1816-1826.

Życiorys |

Był synem portugalskiej pary królewskiej Marii I i Piotra III. Od 1791 z powodu postępującego stanu melancholii i dewocji matki faktycznie kierował sprawami państwa, a od 1799 pełnił obowiązki regenta.

W czasie rewolucji francuskiej próbował bez powodzenia zorganizować koalicję Portugalii, Hiszpanii i Anglii. Po śmierci Ludwika XVI wypowiedział wojnę Republice Francji. W 1801 wdał się w wojnę z Hiszpanią, w której armia portugalska poniosła klęskę i zmuszona była wypłacić ogromną rekompensatę.

W 1806 odmówił przystąpienia do napoleońskiej blokady kontynentalnej. Był to pretekst do kolejnej wojny z Francją. W 1807 Portugalia została zajęta przez wojska napoleońskie, a Jan VI wraz z rodziną został zmuszony do ucieczki z Europy. Udał się do Ameryki Południowej, gdzie proklamował utworzenie Królestwa Brazylii, a następnie na wzór angielski przekształcił podległe mu terytoria w Zjednoczone Królestwo Portugalii, Brazylii i Algarve.

Mimo, że w 1808 Portugalia została oswobodzona z okupacji francuskiej nie zdecydował się na powrót do Europy. Dwór królewski rezydował w Rio de Janeiro, w Lizbonie w imieniu rodziny królewskiej władzę sprawowała rada regencyjna. W 1816 przejął pełnię władzy jako król Portugalii i Brazylii. W Ameryce Południowej zaangażował się w rozwój Królestwa Brazylii oraz wojnę o niepodległość kolonii hiszpańskich. Wysłał portugalskie siły zbrojne do Zjednoczonych Prowincji Rio de La Plata. Wmieszanie się w wewnętrzne sprawy byłych kolonii hiszpańskich zakończyło się przyłączeniem Urugwaju do Brazylii. Prowadząc politykę usamodzielnienia Brazylii spod wpływów metropolii doprowadził w krótkim czasie do ruiny gospodarczej Portugalii, która była uzależniona od dostaw surowców z kolonii w Ameryce Południowej.

W 1820 w związku z rewolucją liberalną został zmuszony do powrotu do Portugalii. Po przybyciu do Lizbony w 1821 zaprzysiągł konstytucję zmieniającą ustrój państwa. Poparcie udzielone kręgom reformatorów w Portugalii doprowadziło do buntu w rodzinie królewskiej. Cofnięcie przywilejów gwarantujących samorządność Brazylii wywołało sprzeciw syna króla, Piotra, który ogłosił suwerenność byłej kolonii, zdetronizował ojca i koronował się na cesarza. W Portugalii przeciwko Janowi VI wystąpił z kolei drugi syn, Michał, który wywołał powstanie konserwatystów i dążył do przywrócenia absolutyzmu.

Rebelię w Portugalii udało mu się zdławić w 1824 z pomocą wojsk angielskich. Jan VI nie zdołał jednak podporządkować sobie z powrotem Brazylii i w 1825 ostatecznie uznał jej pełną niezależność.

Przed śmiercią regentką Portugalii wyznaczył córkę Izabelę Marię. Nie wskazał jednak następcy tronu, co spowodowało kilkuletni kryzys i wojnę pomiędzy jego dwoma synami – Michałem i Piotrem – o władzę.

Życie prywatne |

W 1785 ożenił się z infantką hiszpańską Charlottą Joachimą Burbon. Ze związku pochodziło dziewięcioro dzieci:

• 
  Maria Teresa – księżniczka Beira
  


• Antoni – książę Beira


• 
  Maria Izabela – królowa Hiszpanii


• 
  Piotr IV – król Portugalii i cesarz Brazylii


• 
  Maria Franciszka – hrabina Molina


• 
  Izabela Maria – regentka Portugalii


• 
  Michał I – król Portugalii


• Maria da Assunção


• Anna de Jesus

Odznaczenia |

Portugalskie^[1][2]

• Wstęga Trzech Orderów


• 
  Wielki Mistrz Orderu Wieży i Miecza (restaurator w 1808)


• Wielki Mistrz Orderu Chrystusa


• Wielki Mistrz Orderu Św. Benedykta z Avis


• Wielki Mistrz Orderu Św. Jakuba od Miecza


• 
  Wielki Mistrz Orderu Vila Viçosa (fundator w 1818)


• Krzyż Wielki Orderu Świętego Jana Jerozolimskiego

Zagraniczne^[1][2]

• 
  Order Złotego Runa (Hiszpania, 1799)


• 
  Order Karola III (Hiszpania, 1801)


• Order Świętego Ferdynanda (Hiszpania)


• 
  Order Legii Honorowej (Francja, 1805)


• 
  Order Izabeli Katolickiej (Hiszpania, 1818)


• 
  Order Świętego Stefana (Austro-Węgry, 1818)


• 
  Order Leopolda (Austro-Węgry, 1818)


• 
  Order Korony Żelaznej (Austro-Węgry, 1818)


• 
  Order Podwiązki (Anglia, 1822)


• 
  Order Ducha Świętego (Francja, 1823)


• 
  Order Świętego Ludwika (Francja)


• 
  Order Świętego Michała (Francja, 1823)


• 
  Order Świętego Andrzeja (Rosja, 1823)


• 
  Order Świętego Aleksandra Newskiego (Rosja, 1823)


• 
  Order Świętej Anny (Rosja, 1823)


• 
  Order Słonia (Dania, 1823)


• 
  Order Lwa Niderlandzkiego (Holandia, 1824)


• 
  Order Orła Czarnego (Prusy, 1825)

Przypisy |

Bibliografia |

• MałgorzataM. Hertmanowicz-Brzoza MałgorzataM., KamilK. Stepan KamilK., Słownik władców świata, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2005, ISBN 83-7435-077-6, OCLC 749692036 .

p • d • e Władcy Portugalii Hrabstwo Portugalii Dynastia Vimara Peres Vímara Peres (868–873) Lucídio Vimaranes (od 873 Onega Lucides (do 924) Diogo Fernandes (do 924) Mumadona Dias (924–950) Mendo I (924–950) Gonçalo Mendes (950–999) Mendo II (999–1008) Alvito Nunes (1008–1015) Ilduara Mendes (1017–1028) Nuno I (1017–1028) Mendo III (1028–1050) Nuno II (1050–1071) Dynastia burgundzka Henryk (1093–1112) Teresa de Leon (1112–1128, regentka) Alfons I Zdobywca (1112–1139) Królestwo Portugalii Dynastia burgundzka Alfons I Zdobywca (1139–1185) Sancho I Kolonizator (1185–1211) Alfons II Gruby (1211–1223) Sancho II (1223–1248) Alfons III (1248–1279) Dionizy I (1279–1325) Alfons IV (1325–1357) Piotr I Sprawiedliwy (1357–1367 Ferdynand I Słaby (1367–1383) regencja Leonor Teles de Menezes (1383–1383) Jan d'Aviz (1383–1385) Aviz Jan I Dobry (1385–1433) Edward I (1433–1438) Alfons V Afrykańczyk (1438–1481) Jan II Doskonały (1481–1495) Manuel I Szczęśliwy (1495–1521) Jan III Pobożny (1521–1557) Sebastian I (1557–1578) Henryk I Kardynał (1578–1580) Antoni I de Crato (1580) Habsburgowie Filip I (1581–1598) Filip II (1598–1621) Filip III (1621–1640) Bragança Jan IV Szczęśliwy (1640–1656) Alfons VI (1656–1683) Piotr II (1683–1706) Jan V Wielkoduszny (1706–1750) Józef I Reformator (1750–1777) Maria I (1777–1816) Piotr III (iure uxoris, 1777–1786) Jan VI (1816–1826) Piotr IV (1826–1828) Maria II (1828–1828) Michał I Uzurpator (1828–1834) Maria II (1834–1853) Ferdynand II (iure uxoris, 1837–1853) Piotr V (1853–1861) Ludwik I (1861–1889) Karol I (1889–1908) Manuel II (1908–1910) 1910 - zniesienie monarchii, ustanowienie Republiki Portugalskiej.

p • d • e Władcy Brazylii Zjednoczone Królestwo Portugalii, Brazylii i Algarve Maria I (1815-1816) Jan VI (1816-1822) Cesarstwo Brazylii Piotr I (1822-1831) Jan I (de iure 1825-1826) Piotr II (1831-1889) 1889 – zniesienie monarchii, powstaje Republika Brazylii