Mrthfx

GSM-R (GSM for Railways, Kolejowa Sieć GSM) – system łączności cyfrowej oparty na standardzie GSM, zaprojektowany dla potrzeb zapewnienia komunikacji (głos i dane), pomiędzy pracownikami firm zajmujących się transportem kolejowym.

System opiera się na standardzie GSM, posiada jednak pewne rozszerzenia, dostosowane do specyfiki pracy związanej z eksploatacją i utrzymaniem infrastruktury kolejowej oraz zarządzaniem ruchem pociągów.

Pierwsze prace nad tym systemem zostały podjęte w 1993 roku, przez UIC, która zainicjowała projekt EIRENE (European Integrated Railway radio Enhanced Network) i obecnie sprawuje kontrolę nad rozwojem specyfikacji.
GSM-R jest częścią składową Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem kolejowym – ERTMS (ang. European Railway Traffic Management System), okazuje się jednak, że system zdobył też popularność w Azji i Afryce.

Funkcjonalność systemu |

GSM-R opiera się na standardzie R-GSM rozwijanym przez konsorcjum 3GPP, co oznacza że odziedziczył funkcjonalność zdefiniowaną dla standardowego GSM:

• cyfrowa transmisja głosu


• transmisja danych


• możliwość przesyłania krótkich wiadomości tekstowych (SMS)

Wprowadzono też kilka rozszerzeń, realizujących wymagania związane ze specyfiką pracy wykonywane przez użytkowników końcowych systemu, czyli zarządzających ruchem kolejowym, pracowników naprawiających, ochraniających i eksploatujących tabor, konduktorów itp.

• wywoływanie funkcyjne za pomocą odpowiedniej składni stosowanej w wywoływaniach USSD, można zestawić połączenie z osobą pełniącą jakąś funkcje, np. połączenie z kierującym pociągiem o numerze 23A.


• wywołanie bazujące na lokalizacji – np. kierujący pociągiem, po wciśnięciu '1' zostaje połączony z najbliższym (lokalnym) dyspozytorem ruchu.


• wywołania grupowe bazujące na usłudze Voice Broadcast Services – dystrybucja mowy (ogłoszenia) do wszystkich terminali znajdujących się w jednej komórce (ang. cell), lub tylko do grupy pracowników (o określonej funkcji) znajdujących się na danym obszarze.


• wywołania grupowe bazujące na usłudze Voice Group call service – pozwalające na konwersacje pewnej zdefiniowanej wcześniej grupie użytkowników w trybie półdupleks, czyli tylko jeden użytkownik może w danym momencie mówić, pozostali członkowie grupy mogą słuchać.

Architektura systemu |

System bazuje na specyfikacji R-GSM, więc do jego budowy używa się elementów zwykłej sieci GSM. Część z nich została rozszerzona o dodatkowe oprogramowanie i sprzęt, umożliwiające realizację funkcji, nie wchodzących w skład standardowej implementacji, rozwijanej przez konsorcjum standaryzacyjne 3GPP. Dodatkowo zaimplementowano bazy danych, związane z adresowaniem komunikatów/rozmów, do określonych (ze względu na pełnioną funkcję) grup odbiorców.

 Zobacz też: Architektura sieci GSM.

Używane częstotliwości |

Europejska Konferencja Administracji Poczty i Telekomunikacji w swojej rekomendacji^[1] zaleca wykorzystanie poniższych częstotliwości do budowy systemów GSM-R w Unii Europejskiej:

• 876–880 MHz jako uplink
  


• 921–925 MHz jako downlink
  

Regulatorzy rynków telekomunikacyjnych w krajach leżących na innych kontynentach, wprowadzają własne unormowania prawne w tej dziedzinie.

GSM-R w Polsce |

W Polsce sieć telekomunikacyjna pracująca w tym standardzie jest wdrażana od roku 2008 przez Telekomunikację Kolejową. Od roku 2009 całość spraw związanych z wdrażaniem systemu GSM-R w Polsce przejęła spółka PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. będąca wiodącym zarządcą infrastruktury kolejowej w Polsce.

Bazując na rekomendacji opublikowanej przez Europejska Konferencja Administracji Poczty i Telekomunikacji, Urząd Komunikacji Elektronicznej przedstawił następujący plan zagospodarowania częstotliwości używanych w systemie GSM-R w Polsce^[2]:

• 5 kanałów rozłożonych co 12,5 kHz dla komunikacji w trybie DMO (Direct Mode Operation), czyli do komunikacji, bezpośredniej, w której biorą udział terminale bez użycia infrastruktury telekomunikacyjnej (876,0 – *8.76,1 MHz)


• 7 kanałów rozłożonych co 200 kHz, używanych tak jak w innych standardach GSM (876,1–877,5 MHz jako uplink i 921–922,5 MHz jako downlink).

W Polsce sieć telekomunikacyjna pracująca w tym standardzie jest wdrażana od roku 2009 przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. i staje się częścią składową Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Kolejowym. Inwestycja ta jest współfinansowana ze środków unijnych. Przetargi na implementacje tego systemu obejmą zasięgiem około 15 tysięcy kilometrów linii kolejowych.

5 kwietnia 2011 PKP Polskie Linie Kolejowe podpisały umowę na zaprojektowanie, wybudowanie, wyposażenie, uruchomienie oraz skonfigurowanie funkcjonalne i przetestowanie infrastruktury ERTMS/GSM-R dla potrzeb radiołączności kolejowej i systemu ERTMS/ETCS poziom 2 na odcinku Legnica – Węgliniec – Bielawa Dolna. Umowę zawarto z konsorcjum firm Kapsch Sp. z o.o. i Kapsch CarrierCom AG i została podpisana w ramach projektu „Modernizacja linii kolejowej E30 Etap II. Pilotażowe wdrożenie ERTMS/ETCS i ERTMS/GSM-R w Polsce na odcinku Legnica – Węgliniec – Bielawa Dolna”^[3].

6 maja 2013 firma ATDI podpisała umowę z PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. na opracowanie „Wstępnego planowania radiowego GSM-R dla linii kolejowych objętych Narodowym Planem Wdrażania ERTMS w Polsce.”^[4]

Zobacz też |

• 
  R-GSM standard telefonii komórkowej rozwijany przez konsorcjum standaryzacyjne 3GPP

Przypisy |

Bibliografia |

• Czasopismo „Zabezpieczenia”, Maj 2006. Artykuł: Zastosowanie standardu GSM-R w systemach zarządzania ruchem kolejowym. Dr inż. Waldemar Szulc


• Location Dependent Addressing Using GSM-R. Celular Positioning. Liao min, Zhong Zhangdui.


• Rekomendacja Europejskiej Konferencji Administracji Poczty i Telekomunikacji: Frequency Planning and frequency coordination for GSM 900, GSM 1800, E-GSM and GSM-R land mobile systems


• Zarządzenie Nr23. Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z dnia 7 czerwca 2006 r. w sprawie planu zagospodarowania częstotliwości dla zakresów 876 – 915 MHz oraz 921 – 960 MHz.

Linki zewnętrzne |

• 
  Rekomendacja Europejskiej Konferencji Administracji Poczty i Telekomunikacji: Frequency Planning and frequency coordination for GSM 900, GSM 1800, E-GSM and GSM-R land mobile systems.


• Zarządzenie Nr 23. Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z dnia 7 czerwca 2006 r. w sprawie planu zagospodarowania częstotliwości dla zakresów 876 – 915 MHz oraz 921 – 960 MHz