Mrthfx

Witold Kolski (ur. jako Baruch Cukier 15 października 1902 w Zgierzu lub 25 kwietnia 1902 w Łodzi, zm. prawd. 28 marca 1943) – polski komunista, dziennikarz, publicysta, członek KPP. W styczniu 1943 wyznaczony przez Komintern na I sekretarza PPR, zginął po zrzucie spadochronowym do Polski, nie objął funkcji^[2][3][4].

Życiorys |

Syn Hermana i Estery z Lajchtungów. W 1911 rozpoczął naukę w Szkole Handlowej Kupiectwa Łódzkiego. Jako uczeń w 1918 należał do koła młodzieżowego SDKPiL. W lipcu 1920, podczas wojny polsko-sowieckiej, zgłosił się ochotniczo do wojska polskiego; służył w 31 pułku piechoty strzelców kaniowskich. W 1921 zdał maturę i wstąpił na Wydział Prawa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Działacz ZNMS i Związku Młodzieży Komunistycznej (ZMK, później przemianowanego na KZMP). W 75. rocznicę wydania Manifestu Komunistycznego napisał broszurę pt. „Manifest komunistyczny – jego powstanie, treść, znaczenie” (1923). W 1925 ukończył studia. Członek i funkcjonariusz KPP pod pseudonimem Floriański. Od 1927 członek Centralnego Wydziału Zawodowego i Centralnej Redakcji przy KC KPP. Przez pewien czas był sekretarzem redakcji „Czerwonego Sztandaru” (centralnego organu KPP) i członkiem Komitetu Okręgowego (KO) KPP Warszawa-Lewa Podmiejska. W latach 1930–1931 przeszkolony w ZSRR. Od 1931 członek Sekretariatu Krajowego KC KPZU. Uczestnik Plenum KC KPZU, III Plenum KC KPP w lipcu 1931 i I Zjazdu KZMZU. Od kwietnia 1932 sekretarz KC KPP. Wielokrotnie aresztowany i skazywany za działalność komunistyczną, w tym w latach 1936–1938 w obozie w Berezie Kartuskiej, a następnie w więzieniu w Katowicach i Rawiczu.

Witold Kolski był zastępcą redaktora naczelnego wydawanego we Lwowie przez okupacyjne władze radzieckie „Czerwonego Sztandaru”. To on podpisał i prawdopodobnie napisał artykuł Zgnieść gadzinę nacjonalistyczną opublikowany w trzy dni po aresztowaniu przez NKWD 24 stycznia 1940 grupy literatów: Władysława Broniewskiego, Aleksandra Wata, Tadeusza Peipera, Anatola Sterna, Herminii Naglerowej, Pawła Hertza, Teodora Parnickiego i innych atakujący aresztowanych za nacjonalizm. Zostali nazwani „niedobitkami najpodlejszego wroga rewolucji – agentury nacjonalizmu polskiego, ukraińskiego i żydowskiego”^[5]. Aleksander Wat określa Kolskiego w swoich wspomnieniach z tego okresu jako „człowieka o nieposzlakowanej opinii”.

Po napaści Niemiec na ZSRR Kolski uciekł w głąb ZSRR pozostawiając we Lwowie żonę i małą córkę – pisze o tym w swoich wspomnieniach Julian Stryjkowski. Pracował w ZSRR jako oficer polityczny Armii Czerwonej, był współpracownikiem „Nowych Widnokręgów” (przemianowanych później na „Czerwony Sztandar”, którego był zastępcą redaktora naczelnego). W kwietniu 1941 został przyjęty do WKP(b). Brał udział m.in. w bitwie pod Stalingradem w szeregach 57. armii. Za waleczność odznaczony w styczniu 1943 Orderem Czerwonej Gwiazdy. Zrzucony na spadochronie przez NKWD na teren okupowanej przez Niemców Polski w 1943 roku, zginął w niewyjaśnionych okolicznościach, najprawdopodobniej popełnił samobójstwo po nieudanym lądowaniu na terenie okupowanym przez Niemców.
Ówczesny raport „Korwety” (pionu Armii Krajowej rozpracowującej środowiska komunistyczne) podaje następujący opis losów Kolskiego:
„W okolicach Ryk wylądował na drzewie skoczek, łamiąc nogę. Wzywał pomocy po polsku i rosyjsku. W pobliżu były zabudowania dwóch gospodarzy, jedno miejscowego chłopa i drugie wysiedlonego z poznańskiego. Miejscowy, obawiając się wysiedlonego(...) nie reagował na wołanie, natomiast wysiedlony poszedł na miejsce wypadku i odmówił udzielenia pomocy, nie przyjmując zapłaty ofiarowanej w dolarach. Nad ranem skoczek zastrzelił się z Mausera 9 [mm], niszcząc przedtem dwa aparaty radiowe i paląc jakieś papiery. (...) Znaleziono przy nim dużą ilość gotówki w dolarach i polskiej walucie, stację nadawczo-odbiorczą oraz dowód na nazwisko Kolski.”^[6]

Przypisy |

Bibliografia |

• 
  Polski Słownik Biograficzny t. XIII, Wrocław-Warszawa-Kraków 1967-1968.


• Piotr Gontarczyk, Polska Partia Robotnicza. Droga do władzy 1941-1944, Warszawa 2003.


• Gabriele Simoncini, Ethnic and Social Diversity in the Membership of the Communist Party of Poland 1918-1938 (Including an Appendix listing members of the Communist Party of Poland, 1918-1938).” Nationalities Papers 22, no. Supplement No. 1 (1994): 55-92. – Appendix listing members of the Communist Party of Poland, 1918-1938 – lista członków KPRP i KPP 1918-1938.


• „Sprawa Barucha Cukiera...”