Kościół Trójcy Świętej w Głębokiem Spis treści Historia | Architektura | Przypisy | Linki...
Architektura baroku wileńskiego na BiałorusiArchitektura I Rzeczypospolitej (województwo połockie)GłębokieKościoły diecezji witebskiejKościoły w obwodzie witebskimŚwiątynie pod wezwaniem Trójcy Świętej
kościół parafialnyGłębokiemBiałorusiwojewodę mścisławskiegoJózefa Korsakakarmelicikrzyża łacińskiegochórwojewództwa wileńskiegowojewództwie połockimnajazdu moskiewskiegoołtarz głównywojska napoleońskiepowstaniu styczniowymobrządku rzymskokatolickiegotranseptuJan KurczewskiArmię CzerwonąCyryl KlimowiczWarszawieFasadapilastrówgzymsamihełmamiszczytapsydaprezbiteriumGłębokiemMatki Bożej Śnieżnej - Salus Populi RomaniażurowaambonaWarszawie
| |||||||||||
 212Г000366 | |||||||||||
kościół parafialny | |||||||||||
 | |||||||||||
Państwo |  Białoruś | ||||||||||
| Miejscowość | Głębokie | ||||||||||
Wyznanie | katolickie | ||||||||||
Kościół | Kościół łaciński | ||||||||||
| Parafia | Parafia Trójcy Świętej w Głębokiem | ||||||||||
Wezwanie | Trójcy Świętej | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Białorusi   Kościół Trójcy Świętej w Głębokiem | |||||||||||
 55°08′27,5″N 27°41′37,0″E/55,140972 27,693611 | |||||||||||
Kościół Trójcy Świętej w Głębokiem – kościół parafialny w Głębokiem. Jest jednym z niewielu na terenie Białorusi kościołów czynnych nieprzerwanie od czasu fundacji.
Spis treści
1 Historia
2 Architektura
3 Przypisy
4 Linki zewnętrzne
5 Zobacz też
Historia |
Pierwszy, drewniany kościół został ufundowany przez wojewodę mścisławskiego Józefa Korsaka. W latach 1642-54 obsługiwali go karmelici.
Kościół parafialny Trójcy Świętej został zbudowany i poświęcony 16 kwietnia 1643 r. Zbudowano go z drewna, w kształcie krzyża łacińskiego. Miał dwie wieże oraz 2 niewielkie dzwony, obszerny chór, ceglaną posadzkę i 8 okien. Wewnątrz kościoła znajdowało się 19 ławek.
W tym czasie w Głębokiem istniał jeszcze jeden kościół parafialny – Świętego Michała, leżący w części Zenowiczowskiej. Miał on swoich parafian – część mieszkańców Głębokiego, a stał na terenie województwa wileńskiego, podczas gdy kościół Trójcy Świętej znajdował się w województwie połockim. W jednym mieście należącym w dwu częściach do dwóch właścicieli i przynależącym do dwóch województw, istniały dwie parafie i dwa kościoły katolickie (oprócz kościoła karmelitańskiego).
Podczas najazdu moskiewskiego w 1654 roku Rosjanie spalili kościół, który został odbudowany jako drewniany[1]. W 1672 wybudowano nową świątynie, lecz około 1674 pracę parafialną prowadzono w kościele karmelitów- „kościół spalony przez nieprzyjaciela, jeszcze nie odbudowany”. Kościół odbudowano około 1680 roku.
W latach 1764-1782 kościół przebudowano na murowany, w stylu późnobarokowym. Dzieło to rozpoczął ówczesny proboszcz – ks. Antoni Jaszczołt, który zmarł nagle w 1782 r., doprowadziwszy budowę tylko do poziomu okien. Przebudowę zakończył w tym samym roku jego następca ks. Michał Fiedorowicz. Nowa świątynia posiadała dwie wieże, ołtarz główny oraz dwa ołtarze boczne, murowaną posadzkę, piwnice składające się z 12 katakumb, ciągnące się pod całym obszarem świątyni.
W 1812 kościół został zajęty przez wojska napoleońskie i zamieniony na skład żywności. W 1840 roku pożar zniszczył wieże kościoła.
W 1865 roku karmelici bosi opuścili Głębokie, już więcej nie powracając. Wówczas z kościoła poklasztornego do kościoła parafialnego przeniesiono łaskami słynący obraz Matki Boskiej Podchórnej oraz figurę Jezusa Cierpiącego, która 10 sierpnia 1763 roku od godziny 17.00 do 22.00 miała "pocić się w cudowny sposób".
Po powstaniu styczniowym obowiązywał zakaz remontu pomieszczeń religijnych należących do wiernych obrządku rzymskokatolickiego, ale kościół głębocki tak się spodobał Cesarskiej Komisji Architektonicznej, że nie tylko zezwoliła na remont, lecz nawet wyraziła zgodę na rozbudowę obiektu.
W roku 1902 rozpoczęła się gruntowna rozbudowa kościoła, zakończona w 1908, w wyniku której świątynia powiększyła się poprzez dodanie bocznych naw i transeptu. Podwyższono wieże. Początkowy projekt opracował J. Zaro, lecz w 1908 roku zakończono przebudowę według projektu wileńskiego architekta Adama Dubowika. Nowe części kościoła poświęcił w 1908 roku ks. Jan Kurczewski, prałat kapituły wileńskiej, a zarazem znany historyk.
Świątynia została zniszczona w czasie zdobywania miasta przez Armię Czerwoną w 1944 roku i odbudowana przez ks. A. Zienkiewicza.
Generalny remont kościoła parafialnego rozpoczął ks. Władysław Zawalniuk (1987-1990). Prace te kontynuował ks. Cyryl Klimowicz (1990-1999), a dokończył ks. proboszcz Krzysztof Witwicki (2000-2003). Za kadencji następnego proboszcza, ks. Krzysztofa Mikołajczyka (2003-2007) wyremontowano organy, odnowiono kościół, wznowiono wieczystą nowennę do Matki Boskiej Głębockiej, szerząc Jej kult po całej Białorusi, jak i poza jej granicami.
W 2012 roku podczas budowy linii elektrycznej kilka metrów od ogrodzenia kościoła, robotnicy znaleźli dzwon odlany w Warszawie w 1882 roku. Prawdopodobnie zakopano go podczas II wojny światowej, by nie został przetopiony przez Niemców[2].
Architektura |
Fasada kościoła jest bogato zdobiona wiązkami pilastrów i falistymi gzymsami. Po bokach fasady stoją dwie wysmukłe, czterokondygnacyjne wieże z niskimi hełmami, a między nimi ozdobny, wysoki, trójkątny szczyt z woltami. Ściany boczne i apsyda zdobione są pilastrami i gzymsami. Ściany transeptu i apsyda zwieńczone dekoracyjnymi szczytami.
Wnętrze trójnawowe, z transeptem i półkolistym prezbiterium. Wystrój kościoła z początku XX wieku. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Koronacji Najświętszej Maryi Panny[3].
Przedmiotem szczególnego kultu i cennym zabytkiem jest obraz uznawany za cudowny Matki Boskiej z Dzieciątkiem - łaskami słynący obraz Matki Boskiej Podchórnej, inaczej zwanej Matką Boską Głębocką, z połowy XVII wieku, przeniesiony z kościoła karmelitów bosych w Głębokiem po kasacie ich klasztoru w 1865 roku. W międzywojniu obraz przyciągał do siebie setki pielgrzymów. Jest to jedna z licznych wersji obrazu Matki Bożej Śnieżnej - Salus Populi Romani.
Na uwagę zasługuje ażurowa ambona, pochodząca z pierwszej połowy XVIII wieku.
Na jednej z kolumn w tym kościele znajdował się portret J. Korsaka, fundatora świątyni. W 1905 roku wizerunek ten został sprzedany i wywieziony z Głębokiego. Widziano go w 1932 w Warszawie, a dzisiaj być może znajduje się w jednej z prywatnych kolekcji. Co do autora obrazu, wiadomo tylko tyle, że dzieło to zdradza pędzel niepospolity.
- Galeria
Kościół w XIX wieku
Kościół w 1939 roku
Wnętrze
Przypisy |
↑ * Jan Kurczewski: Biskupstwo Wileńskie : od jego założenia do dni obecnych, zawierające dzieje i prace biskupów i duchowieństwa diecezji wileńskiej, oraz wykaz kosciołów, klasztorów, szkół i zakładów dobroczynnych i społecznych. Wilno: 1912.
↑ Odkryto polskie ślady, Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna [dostęp 2016-06-05] (pol.).
↑ Nepomuki Kresów: Litwa, Ukraina, Białoruś, Rosja, Nepomuki [dostęp 2016-03-10] .
Linki zewnętrzne |
- Kościół Trójcy Świętej na stronie internetowej radzima.org
- Barbara Jagielska Barok wileński w XX wieku Głębokie, Oszmiana, Krewo
Zobacz też |
- Głębokie
