Mrthfx

Personifikacja Episteme. Rzeźba w Bibliotece Celsusa w Efezie w Turcji.

Episteme (ἐπιστήμη) – w filozofii starożytnej Grecji pojęcie oznaczające wiedzę. Używane jest w dwóch zasadniczych kontekstach:

• 
  episteme oznaczająca wiedzę pewną, niepodważalną, uzasadnioną i przeciwstawianą opinii (doksa) czy wiedzy niepewnej^[1],


• 
  episteme oznaczające wiedzę teoretyczną, przeciwstawianą umiejętnościom praktycznym (techne)^[2].

W starożytnej Grecji funkcjonowały także inne słowa bliskoznaczne. Presokratycy używali raczej takich słów jak sofia (tłumaczona często jako mądrość), gnome czy gnosis^[1].

W filozofii Platona episteme oznaczała wiedzę dotyczącą prawdziwego świata idei, poznawana rozumowo, w przeciwieństwie do doksy, która dotyczy świata zmysłowego, złudnego. U Arystotelesa wiedza ma postać systemu sylogizmów, w którym wychodząc od przesłanek, wyprowadza się kolejne twierdzenia za pomocą dedukcji. Episteme była ogólna i pewna. Dzieliła się na wiedzę teoretyczną (spekulatywną), praktyczną (związaną z działaniem etycznym czy politycznym) i wytwórczą (pojetyczną – techne)^[3].

Od słowa episteme pochodzi nazwa działu filozofii: epistemologia, czyli teoria poznania.

Przypisy |

Bibliografia |

• RichardR. Parry RichardR., ''Episteme'' and ''Techne'', Edward N.E.N. Zalta (red.) [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy [online], Winter 2017 Edition, Metaphysics Research Lab, Stanford University, 22 czerwca 2014, ISSN 095-5054 [dostęp 2018-01-30] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-21]  (ang.).???


• Anthony Preus: Historical Dictionary of Ancient Greek Philosophy. Lanham, Maryland–Toronto–Oxford: The Scarecrow Press, Inc, 2007. ISBN 0-8108-5487-2.