Mrthfx

Ten artykuł dotyczy żołnierza. Zobacz też: hasło dotyczące słonia o takim imieniu oraz Partyzant Targowiska - klub piłkarski..

Zobacz hasło partyzant w Wikisłowniku

Partyzanci w filmie Zakazane Piosenki.

Partyzant (fr. partisan 'stronnik; partyzant' z wł. partigiano 'stronnik' od łac. pars dpn. partis 'część') – żołnierz nieregularnych oddziałów prowadzących walki oraz działania dywersyjne na terenach zajętych przez przeciwnika bądź zwalczających siłą rząd.

Konwencja Haska IV (1907) |

Zgodnie z zapisami konwencji haskiej żołnierz oddziałów nieregularnych przestrzegających zasad rozdziału I konwencji haskiej IV z 1907 r. jest stroną wojującą w znaczeniu prawa międzynarodowego^[1]. Definicja prawa międzynarodowego dotycząca stron wojujących jest jednoznaczna:

Rozdział I Określenie wojującego Artykuł 1 Ustawy, prawa i obowiązki wojenne stosują się nie tylko do armii, lecz również do pospolitego ruszenia i oddziałów ochotniczych, o ile odpowiadają one warunkom następującym: jeżeli mają na czele osobę odpowiedzialną za swych podwładnych; noszą stałą i dającą się rozpoznać z daleka odznakę wyróżniającą; jawnie noszą broń; przestrzegają w swych działaniach praw i zwyczajów wojennych. W tych krajach, gdzie pospolite ruszenie lub oddziały ochotnicze stanowią armię lub wchodzą w jej skład, nazwa armii rozciąga się na nie. Artykuł 2 Ludność terytorium niezajętego, która przy zbliżeniu się nieprzyjaciela dobrowolnie chwyta za broń, aby walczyć z wkraczającymi wojskami i nie miała czasu zorganizować się zgodnie z art. 1, będzie uważaną za stronę wojującą, jeżeli jawnie nosi broń i zachowuje prawa i zwyczaje wojenne. Artykuł 3 Zbrojne siły stron wojujących mogą składać się z walczących i nie walczących, w razie zagarnięcia ich przez nieprzyjaciela zarówno tym, jak i tamtym przysługuje prawo być traktowanymi jak jeńcy wojenni.

Konwencja haska IV w tym zakresie była niejednokrotnie łamana przez państwa-sygnatariuszy, zwłaszcza przez III Rzeszę i ZSRR w okresie II wojny światowej.

Zobacz w Wikiźródłach tekst konwencji haskiej IV z 18 października 1907 dotyczącej praw i zwyczajów wojny lądowej

Z uwagi na niezgodne z prawem międzynarodowym ogłoszenie przez Niemcy i ZSRR zaprzestania istnienia państwa polskiego w układzie o granicach i przyjaźni z 28 września 1939 zarówno żołnierze polscy wzięci do niewoli przez Armię Czerwoną podczas najazdu sowieckiego na Polskę od 17 września 1939 r. jak i żołnierze Armii Krajowej w czasie całych działań wojennych w tym zwłaszcza powstania warszawskiego nie byli uznawani zarówno przez Wehrmacht i inne oddziały niemieckie jak i Armię Czerwoną za stronę wojującą. Dopiero po otwartej deklaracji brytyjskiej z 30 sierpnia 1944 r. uznającej Armię Krajową za stronę wojującą, otwarte naruszanie przez Niemców zasad konwencji haskiej wobec powstańców warszawskich zostało ograniczone – czego konsekwencją były postanowienia układu kapitulacyjnego pomiędzy gen. Tadeuszem "Bór"- Komorowskim a Obergruppenführerem Erichem von dem Bach w przedmiocie kapitulacji garnizonu warszawskiego AK i statusu żołnierzy AK jako jeńców wojennych.

Partyzant a terrorysta lub bandyta |

Określanie konkretnych bojowników mianem partyzantów bądź terrorystów jest w wielu wypadkach wybitnie subiektywne. Zwłaszcza propaganda wojenna zazwyczaj odnosi się do wiernych danej stronie oddziałów jako "partyzanckich", a do wrogich jako "terrorystycznych" (dawniej "bandyckich")^[2].

Przypisy |

Zobacz też |

• Gerylas


• Franc-tireur


• Powstaniec