Korsuń Szewczenkowski Spis treści Historia | Zabytki | Demografia | Współpraca | Przypisy |...
Korsuń SzewczenkowskiMiasta królewskie I Rzeczypospolitej (województwo kijowskie)Miasta lokowane przez Stefana BatoregoStarostwo korsuńskie (I Rzeczpospolita)
łac.ukr.Ukrainieobwodzie czerkaskimmagnackaRośMiasto królewskiewojewództwie kijowskimXII wiekukról PolskiStefan Batoryprawo magdeburskiebitwa1648Jan Sapieha1665Samuela Leszczyńskiego1765Stanisława PoniatowskiegokrólaStanisława Augusta PoniatowskiegoIII rozbiorze PolskiPawłowi IPiotra Łopuchina1930Jan StanisławskiTaras Szewczenkogminy korsuńskiej(ukr.)powiecie kaniowskimII wojny światowej1944
| |||||
 Pałac Łopuchina (pierwotnie pałac Poniatowskiego) | |||||
| |||||
Państwo |  Ukraina | ||||
| Populacja (2017) • liczba ludności | 18 192[1] | ||||
Kod pocztowy | 19400 | ||||
Położenie na mapie obwodu czerkaskiego   Korsuń Szewczenkowski | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  Korsuń Szewczenkowski | |||||
 49°25′10″N 31°16′38″E/49,419444 31,277222 | |||||
Portal  Ukraina | |||||
Korsuń Szewczenkowski, do 1944 Korsuń (łac. Corsunia), ukr. Корсунь-Шевченківський – miasto na Ukrainie, stolica rejonu w obwodzie czerkaskim. Dawna polska rezydencja magnacka. Leży nad rzeką Roś.
Miasto królewskie Korszuń położone było w pierwszej połowie XVII wieku w starostwie niegrodowym korsuńskim w województwie kijowskim[2].
Spis treści
1 Historia
2 Zabytki
3 Demografia
4 Współpraca
5 Przypisy
6 Bibliografia
7 Linki zewnętrzne
Historia |
Dawny herb Korsunia z 1585 r.
Pierwsze wzmianki pochodzą z XII wieku. Osada została doszczętnie zniszczona przez nawałę mongolską w 1240. W miejscu tym niemal 350 lat później król Polski Stefan Batory założył miasto i nadał mu prawo magdeburskie. Po najazdach Tatarów w rękach Wiśniowieckich. Koło Korsunia we wsi Wyhrajew odbyła się bitwa, w której wojska polskie poniosły druzgocącą klęskę w 1648 r. Umocnił go w 1664 toku Jan Sapieha, dzięki czemu, pomimo tego, że był uznawany za słabą twierdzę, w 14 kwietnia 1665 roku polska załoga pod dowództwem starosty Samuela Leszczyńskiego i komendanta Jana Dennemarka obroniła się w niej przed atakiem wspomaganego przez Rosjan kozackiego pułkownika Hrehory Hamalija, jednakże samo miejsce zostało spalone.
Od 1765 r. w rękach księcia Stanisława Poniatowskiego - bratanka króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Uwłaszczył on ruskich chłopów w swoich majątkach.
 Książę Stanisław Poniatowski zostawił kilka pamiątek w Korsuniu. Skorzystał z górzystéj okolicy nad Rosią najpiękniejszą, najbystrzejszą rzeką w Ukrainie. Roś kilku wodospadami ozdabia Korsuń. Na jednej z wysepek, których jest kilka na Rosi zbudował królewski pałac, na drugiej założył ogród przyjemny i zajmujący. Roku 1781 pałac skończono, w 6 lat po objęciu przez X. Stanisława téj fortuny. Fundował szpital dla chorych w kilku salach, założył szkołę tańców dla młodzieży włościańskiej płci obojéj, wymurował w Kaniowie klasztor i szkoły dla XX. Bazylianów, które od roku 1782 publicznie otworzył. Rządził niémi X. opat Fizykiewicz bardzo znakomity w tym czasie, tylekrotnie przez Kołłątaja wspominany, poważany też przez Komisją Edukacyjną i uczonych ludzi tego czasu.[3] |
Pałac na rys. Napoleona Ordy ok. 1870 r.
Po III rozbiorze Polski swoje dobra sprzedał carowi Pawłowi I, który przekazał je żonie Piotra Łopuchina. Łopuchin wybudował piękną cerkiew, wysadzoną przez bolszewików w 1930 r.
W okolicy Korsunia urodził się polski malarz Jan Stanisławski.
Często przebywał tu Taras Szewczenko – szkicował pałac i okolice.
Był siedzibą gminy korsuńskiej(ukr.) w dawnym powiecie kaniowskim.
W czasie II wojny światowej w 1944 r. odbyła się zwycięska bitwa wojsk radzieckich z Niemcami.
W 1989 liczyła 22 762 mieszkańców[4].
W 2013 liczyła 18 655 mieszkańców[5].
Zabytki |
Pałac w Korsuniu Szewczenkowskim - neogotycki zespół pałacowy wybudowano w r. 1783 jako rezydencję Poniatowskiego, którą otaczał park krajobrazowy, obok były winnice i plantacje morwy. Pałac gruntownie przebudował Łopuchin. Po rewolucji w pałacu była siedziba władz partyjnych, dom wczasowy, szpital wojenny, a od 1945 r. Muzeum Bitwy Korsuńskiej z 1944 r. Obok zabytkowej bramy (z 1850 r.) budynek z ekspozycją poświęconą Bohdanowi Chmielnickiemu. Dawny park pałacowy jest obecnie Ogrodem Dendrologicznym.- Domek Szwajcarski na wysepce na rzece Rosi.
Zamek[6]
Demografia |
Współpraca |
Chojnice, Polska
Przypisy |
↑ Чисельність наявного населення України на 2017 року. Державна служба статистики України. Київ, 2017. стор.76
↑ Lustracye królewszczyzn ziem ruskich, Wołynia, Podola i Ukrainy z piérwszéj połowy XVII wieku / wydał Aleksander Jabłonowski, Warszawa 1877, s. 114.
↑ Eustachy Iwanowski, Rozmowy o polskiéj koronie, na str. 648
↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України. Київ, 2013. стор.106
↑ Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. V. Warszawa: 1880-1902, s. 35-46.
Bibliografia |
- Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. V, Warszawa, 1880–1902, ss. 35-46.
Linki zewnętrzne |
Korsuń w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. V: Kutowa Wola – Malczyce. Warszawa 1884.
| ||||
| ||||||||
