Mrthfx

Gienrich Luszkow

Gienrich Samojłowicz Luszkow (ros. Генрих Самойлович Люшков, ur. 1900 w Odessie, zm. 19 sierpnia 1945 w Dalianie) - funkcjonariusz radzieckich organów bezpieczeństwa - Czeki, OGPU i NKWD, komisarz bezpieczeństwa publicznego III rangi.

Syn żydowskiego krawca, ukończył szkołę podstawową i wieczorowe kursy dokształcające. Od VII 1917 w SDPRR(b), następnie w Gwardii Czerwonej, od 1918 w organach Czeki. 1918–1919 członek podziemnego komitetu rewolucyjnego, aresztowany przez „białych”, zbiegł. Służył w Armii Czerwonej, gdzie po odbyciu kursów politycznych był naczelnikiem wydziału politycznego oddziału, potem politrukiem Samodzielnej Brygady Uderzeniowej 14 Armii. 1920 zastępca przewodniczącego Czeki w Tyraspolu, później zajmował różne stanowiska w odeskiej Czece i OGPU w Kamieńcu Podolskim. Od 1924 kierownik okręgowego oddziału OGPU w Proskurowie (obecnie Chmielnicki), następnie funkcjonariusz OGPU w Charkowie. 1931 szef Wydziału Sekretno-Politycznego OGPU Ukraińskiej SRR, następnie w centrali OGPU. Brał udział w śledztwach i aresztowaniach w sfabrykowanej sprawie rzekomej „Rosyjskiej Partii Narodowej”, XII 1934 uczestniczył w dochodzeniu w sprawie zabójstwa Siergieja Kirowa. 1935-1936 uczestniczył w śledztwie w sprawie „spisku kremlowskiego” i „spisku trockistowsko-zinowiewskiego”. 29 XI 1935 mianowany komisarzem bezpieczeństwa państwowego III rangi. 1936-1937 naczelnik NKWD Kraju Azowsko-Czarnomorskiego, członek Krajowej „Trójki” NKWD. VI 1937 odznaczony Orderem Lenina; otrzymał również Order Czerwonego Sztandaru. XII 1937 wybrany deputowanym do Rady Najwyższej ZSRR z Kraju Dalekowschodniego. 1937- 26 V 1938 szef NKWD Kraju Dalekowschodniego; na tym stanowisku był głównym organizatorem deportacji ponad 172 tysięcy Koreańczyków z Dalekiego Wschodu (głównie do Kazachstanu i Uzbekistanu). 13 lipca 1938 zbiegł do Mandżurii. W wywiadzie dla japońskiej gazety Yomiuri Shimbun stwierdził, że do niedawna popełniał wielkie zbrodnie przeciwko ludzkości i że jest zdrajcą, jednak zdradził tylko Stalina; ujawnił również rozmiary stalinowskiego terroru i metody działań NKWD. Współpracował z japońskim wywiadem; przekazał mu znane sobie szczegóły na temat sił Armii Czerwonej na radzieckim Dalekim Wschodzie. W 1939 został zaocznie skazany w ZSRR na śmierć. 19 sierpnia 1945, po kapitulacji Armii Kwantuńskiej, zaginął; najprawdopodobniej został zabity. Według jednej z wersji został schwytany przez Armię Czerwoną, według innej został zastrzelony przez japońskiego oficera po odmowie popełnienia samobójstwa. Według niektórych danych jednak udało mu się uciec i zmarł na raka płuc w 1968-69 roku w swojej hacjendzie koło miasta Takupita (Wenezuela), gdzie został pochowany jako Santos de Oriwera.

Bibliografia |

• 
  Nikita Pietrow, Stalinowski kat Polski Iwan Sierow, Warszawa 2013.


• http://magiahistorii.blogspot.com/2013/08/walki-nad-jeziorem-chasan-preludium-ii.html


• 
  http://www.hrono.ru/biograf/bio_l/ljushkov_gs.php (ros.)


• 
  http://topwar.ru/37608-samyy-vysokopostavlennyy-predatel-perebezhchik-v-istorii-sssr.html (ros.)


• 
  http://debri-dv.com/article/16994/sekretnyy_prikaz_unkvd_po_dvk_no_00135_mrachnyy_yubiley (ros.)