Mrthfx

Dobrocin
Pałac w Dobrocinie wiosną
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Małdyty
Liczba ludności	950
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	14-330
Tablice rejestracyjne	NOS
SIMC	0481206
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Dobrocin
Położenie na mapie Polski Dobrocin
53°54′29″N 19°50′11″E/53,908056 19,836389

Pałac

Staw w Dobrocinie

Droga leśna w Dobrocinie

Dobrocin (niem. Alt Bestendorf) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Małdyty na trasie linii kolejowej Elbląg-Morąg-Olsztyn i przy drodze wojewódzkiej nr 519.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość leży w historycznym regionie Prus Górnych.^[1]W latach 1945-46 miejscowość nosiła nazwę Świętogóry ^[2]

Historia |

Wieś powstała w końcu XIII w., w pobliżu dawnego szlaku handlowego, wiodącego z Malborka do Elbląga. Data lokacji nie jest znana – wieś lokowana przez komturstwo elbląskie na 81 włókach na prawie chełmińskim. Od XV w. w posiadaniu Wilmsdorfów (w polskiej literaturze znani jako Wilamowscy). W roku 1467 komtur pasłęcki – Henryk Reuss – nadał wieś Wilamowo rycerzowi pruskiemu – Janikowi von Perband (Przebędowskiemu) – za wierność Zakonowi w czasie wojny polsko-krzyżackiej. Od tej pory Perbandowie zaczęli zwać się Wilmsdorfami. Należały do nich rozległe dobra w okolicy, m.in. Dobrocin, gdzie założyli swoją rezydencję ok. 1530 r.
Około roku 1540 Dobrocin przeszedł w posiadanie Wilamowskich z pobliskiego Wilamowa. W 1702 roku, Jost Bernadr Wilamowski (starosta w Szestnie) na 30 włokach tak zwanych nowizn osiedlił chłopów: Zygmunta Łupieńskiego, Bartłomieja Dyktorowskiego, Andrzeja Gansłowskiego, Michała Grzecha, Wojtka Ranta, Macieja Stasia, Michała Krupę, Jakuba Górnego, Adama Fręckowskiego i Pawła Kiepera. Prawdopodobnie na tych włokach powstał później folwark.
Następnie wieś była we władaniu Waldburgów i od końca XVIII w. von Domhardtów. Do baron von Domhardt należał także Sambród z pięcioma folwarkami. W obawie przez rozdrobnieniem dóbr Domhardtowie przekształcili je w powiernictwo rodowe. Około roku 1900 dobra w Dobrocinie należały do barona von Goltz-Domhardt i obejmowały łącznie 5681 ha, w tym 2266 ha ziemi uprawnej, 909 ha łąk i 92 ha pastwisk 2364 ha zajmowały klasy a 50 ha zbiorniki wodne, drogi i nieużytki.

W 1782 wieś bez folwarków liczyła 28 domów, w 1858 – 19 gospodarstw domowych z 275 mieszkańcami. W 1939 r. było tu 128 gospodarstw domowych z 508 mieszkańcami. 396 osób utrzymywało się z rolnictwa i leśnictwa, 40 z pracy w przemyśle lub rzemiośle, 20 z pracy w handlu. 10 gospodarstw rolnych miało powierzchnię w klasie wielkości 0,5-5 ha, cztery – 5-10 ha, trzy miały powierzchnie w przedziale 10-20 ha, 6 – powierzchnie 20-100 ha i trzy miały areał większy niż 100 ha.

Przed 1945 Dobrocin stanowił własność barona Otto von Goltz-Domhardt.

W roku 1973 jako osada i stacja PKP Dobrocin należał do powiatu morąskiego, gmina Małdyty, poczta Dobrocin.

Zabytki i atrakcje turystyczne |

Pałac z pocz. XVIII, pierwotnie barokowy (zachowane elementy w części centralnej), w latach 1842-1847 przebudowany w stylu neorenesansowym, na planie nieregularnym, dodano wówczas dwie wieżyczki, oficyny oraz boczne neoklasycystyczne skrzydła, piętrowy^[3]. Obok podłużny budynek czworaków z przełomu XVIII/XIX w^[4].

Od 1946 w pałacu mieściło się technikum rolnicze, a obecnie Zespół Szkół Agro-Ekonomicznych.

Do 1976 znajdował się tu wiatrak typu holenderskiego z XIX w. przeniesiony następnie do Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku^[5].

Folwarczny Stawek (niem. Fichtenwäldchenteich) – staw o powierzchni około 3 ha, położony między jeziorem Czarnym a majątkiem Dobrocin^[6].

Szkoła w Dobrocinie |

Szkoła we wsi powstała około roku 1700. W wieku XIX wybudowano kolejny budynek, tym razem murowany. W 1929 r. poszerzono szkołę i przekształcono w dwuklasową z dwoma nauczycielami. Do szkoły uczęszczały dzieci ze wsi: Kozia Wólka, Naświty, Nowe Kiełkuty, Stare Kiełkuty (nie licząc Dobrocina).

Inne miejscowości o nazwie Dobrocin: Dobrocin, Dobrocinek

Bibliografia |

• "Morąg – z dziejów miasta i powiatu", Pojezierze, Olsztyn 1973


• Rzempołuch A., 1993. Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich. Agencja Wyd. "Remix", Olsztyn

Zobacz też |

• Lasy Dobrocińskie

Przypisy |

p • d • e Gmina Małdyty Siedziba gminy Małdyty Sołectwa Budwity Dobrocin Drynki Dziśnity Gumniska Wielkie Jarnołtowo Kadzie Klonowy Dwór Koszajny Kreki Leśnica Linki Sambród Sople Szymonowo Wilamowo Wielki Dwór Wodziany Zajezierze Miejscowości niesołeckie Bagnity Bartno Budyty Fiugajki Gizajny Ględy Gumniska Małe Jarnołtówko Karczemka Kanty Kiełkuty Kozia Wólka Leszczynka Leszczynka Mała Naświty Niedźwiada Pleśno Plękity Połowite Rybaki Sambród Mały Sarna Sasiny Smolno Surzyki Małe Surzyki Wielkie Szymonówko Wilamówko Zalesie Zduny