Pustków-Osiedle Spis treści Historia | Architektura | Przemysł | Kultura i oświata | Sport |...
Pustków-Osiedle
wieśPolscewojewództwie podkarpackimpowiecie dębickimgminie DębicaprzysiółekPustkówdekanatu Pustków-OsiedlePustkówCOP-uII wojny światowejpoligonuV-1V-2obozie Pustkówsosnowegostacją kolejową w KochanówceDębicaSandomierzcegły ceramicznejwilligęstożebrowe stropy Ackermanażelbetowedachami czterospadowymidwuspadowymipulpitowymicentralne ogrzewaniesalongabinetjadalniasypialniedębowegoterakotyTynkikotłowniaopałupralniatarasbalkonPowierzchnia użytkowa
| ||
LERG S.A – producent żywic syntetycznych | ||
Państwo | Polska | |
Województwo | podkarpackie | |
Powiat | dębicki | |
Gmina | Dębica | |
Liczba ludności (2010) | 2000 | |
Strefa numeracyjna | 14 | |
Kod pocztowy | 39-206 | |
Tablice rejestracyjne | RDE | |
SIMC | 0818692 | |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Dębica Pustków-Osiedle | ||
Położenie na mapie Polski Pustków-Osiedle | ||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Pustków-Osiedle | ||
Położenie na mapie powiatu dębickiego Pustków-Osiedle | ||
50°06′54″N 21°30′46″E/50,115000 21,512778 |
Pustków-Osiedle – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie dębickim, w gminie Dębica[1][2]. Do 2000 roku był to przysiółek wsi Pustków.
Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiego dekanatu Pustków-Osiedle i parafii św. Stanisława Biskupa Męczennika.
Spis treści
1 Historia
2 Architektura
3 Przemysł
4 Kultura i oświata
5 Sport
6 Zobacz też
7 Przypisy
8 Linki zewnętrzne
Historia |
Początkowo obszar dzisiejszego Pustowa-Osiedle, był pokrytą lasem częścią wsi Pustków. Początek Osiedla na tym terenie, to lata trzydzieste XX wieku, kiedy to w ramach budowy COP-u, rozpoczęto budowę zakładów przemysłowych na terenie Pustkowa. W 1937 roku w tym lesie otaczającym wieś miała powstać fabryka tworzyw sztucznych o nazwie „Lignoza” S.A. Ponieważ brakowało w okolicy fachowców zaczęto zatrudniać liczne firmy budowlane. W nowo wybudowanej fabryce produkowano tworzywa sztuczne i amunicję. Dla potrzeb pracujących tam robotników wybudowano bloki mieszkalne, co sprawiło, ze ta część wsi w większym stopniu zaczęła przypominać miasto. Można było spotkać w Osiedlu pierwsze rowery, a pracownicy posiadali nawet motocykle. Ludziom tam zatrudnionym zaczęło się lepiej powodzić. Prawie w każdą niedzielę były organizowane festyny i zabawy na wolnym powietrzu. Wokół zakładu powstało wiele sklepów z różnymi artykułami.
W czasie II wojny światowej miejscowość znajdowała się w obrębie wielkiego poligonu SS-Truppenübungsplatz „Dębica”, na którym testowano broń rakietową V-1 i V-2. Ocenia się, że w czasie trwania poligonu w utworzonym tu obozie Pustków zginęło i zostało zamordowanych ok. 15 000 więźniów: 7000 Żydów, 5000 jeńców radzieckich, 3000 Polaków[3].
Po wojnie istniejące zakłady wznowiły produkcję. Powstawać też zaczęły nowe. Od 2000 roku Pustków Osiedle stało się odrębną od Pustkowa miejscowością.
Architektura |
Osiedle zaprojektowane w 1938 miało swobodne rozplanowanie na terenie wysokopiennego lasu sosnowego. Usytuowano je na płaskim obszarze, około kilometra na zachód od zakładów, po południowej stronie drogi łączącej przedsiębiorstwo ze stacją kolejową w Kochanówce i drogą Dębica - Sandomierz. Wszystkie domy miały dwie kondygnacje z podpiwniczeniem i budowane były z cegły ceramicznej. Osiedle składać się miało docelowo z: willi dyrektora, dzielnicy inżynierskiej (sześć budynków), dzielnicy urzędniczej (siedem budynków), hotelu, dzielnicy majsterskiej (dwa budynki), garaży, remizy strażackiej, budynków robotników budowlanych, kościoła i dzielnicy robotniczej (dwa bloki galeriowe)[4].
Do wybuchu II wojny światowej zrealizowano około 35% zabudowy mieszkaniowej (zakłady zbudowano w około 80%). Wzniesiono 51 mieszkań, hotel na 21 miejsc, remizę, garaże i kościół. Mury piwniczne i zewnętrzne miały 55 cm grubości, wewnętrzne konstrukcyjne 35 cm, a działowe 13 cm. Założono gęstożebrowe stropy Ackermana. Biegi schodów były żelbetowe. Wille przykryto dachami czterospadowymi, domy majstrów dwuspadowymi, a robotnicze pulpitowymi. Konstrukcja dachów była drewniana. Domy dyrektorskie, urzędnicze i inżynierskie posiadały centralne ogrzewanie, a w budynkach dla majstrów i robotników zamontowano piece. Piwnice służyły jako schrony przeciwlotnicze, a na osiedlu wykopano zygzakowate rowy ochronne[4].
Willa dyrektorska miała ogółem 206,5 m² (120,7 m² powierzchni mieszkalnej). Obszerny salon miał 19,7 m², gabinet 20,3 m², pokój dzienny oraz jadalnia 27 m², a sypialnie (na piętrze) 23,4 i 23 m². Na piętrze wydzielono część mieszkalną dla służby. Podłogi częściowo wykonano z drewna dębowego, a posadzki w sanitariatach i łazienkach z terakoty. Tynki wewnętrzne były wapienne, a zewnętrzne wapienno-cementowe. W piwnicy znajdowała się kotłownia centralnego ogrzewania, skład opału, pralnia i pomieszczenia gospodarcze. Wille inżynierskie miały podobny standard wykonania. Ich powierzchnie wynosiły 143,6 m² i 149,4 m². Wille urzędnicze wzniesiono według jednego projektu powtarzalnego. W każdej były po dwa mieszkania o identycznym rozplanowaniu (parter i piętro z oddzielnymi wejściami). Piwniczny piec centralnego ogrzewania służył obu mieszkaniom. Parterowe miało taras, a to na piętrze balkon. Standard budowlany i wykończenia był taki sam jak w willach inżynierskich. Powierzchnia użytkowa mieszkania urzędniczego wynosiła 97,7 m², a mieszkalna 58,4 m². Budynki dla majstrów miały po cztery mieszkania (po dwa na parterze i piętrze). Plan był taki sam, po obu stronach klatki schodowej, w lustrzanym odbiciu. Użytkowa powierzchnia tych mieszkań wynosiła 64,3 m², a mieszkalna 38,5 m². Mieszkania robotnicze ulokowano w blokach galeriowych, które miały jedną klatkę schodową pośrodku. W każdym bloku było po sześć mieszkań na parterze i piętrze. Rozplanowanie było identyczne. Do poszczególnych mieszkań wchodziło się z galerii. Powierzchnia użytkowa wynosiła w tym przypadku 35 m², a mieszkalna 27,6 m²[4].
Przemysł |
LERG S.A – producent żywic syntetycznych na bazie mocznika, melaminy, fenolu i formaliny oraz żelkotów[5] a także szpachlówek poliestrowych do renowacji karoserii samochodowych[6].- Kronospan HPL Pustków – producent laminatów
Kultura i oświata |
- Zespół Szkół Zawodowych im. Marii Skłodowskiej-Curie
- Zespół Szkół z Oddziałami Integracyjnymi w Pustkowie Osiedlu – obiekt dysponuje halą sportową
- Dom Kultury
Sport |
- Klub Sportowy „Chemik”
- GOSIR Gminy Dębica[7]
- Klub Siatkarski „Fizyk Pustków-Osiedle”[8]
Zobacz też |
- Pustków
- Pustkowo
- Pustków Wilczkowski
- Pustków Żurawski
Przypisy |
↑ GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Artilleriezielfeld Blizna (treść tablicy informacyjnej na terenie dawnego poligonu).
↑ abc Jan Chałupski, Lech Lichołaj, Osiedla COP. Pustków, w: Spotkania z Zabytkami, nr 1/1994, s.37-38, ISSN 0137-222X
↑ Oficjalna strona firmy LERG.
↑ Oficjalna strona firmy Lerg-Chem.
↑ Gminny ośrodek sportu i rekreacji
↑ Fizyk Pustków-Osiedle (strona klubu) (pol.).
Linki zewnętrzne |
- Strona o historii Pustkowa-Wsi
- Strona internetowa
- Informacje o byłym poligonie SS Truppen-Übungsplatz „Dębica”
- Strona Zespołu Szkół z Oddziałami Integracyjnymi w Pustkowie Osiedlu
- Strona Zespołu Szkół Zawodowych w Pustkowie Osiedlu
- Niemieckie zdjęcie lotnicze z 1944
- Ekspozycja historyczno-dydaktyczna przy Górze Śmierci
|